Skírnir - 01.01.1894, Blaðsíða 63

Ítalía.
63
Anarkistar gerðu nokkuð vart við sig á, Ítalíu á þessu ári. Sprengi-
vjel var boriu að þinghöllinni 8. marz, og átti htin vafalaust að stytta
þingmönnum aldur; en hún sprakk einni mínútu of seint til þess að ná
tilgangnum. Þð vsrð hún nokkrum að bana, er leið áttu fram hjá höll-
inni. Nokkrum kúlum var og skotið á Crispi einn dag i júnímánuði, er
hann ók til þingsins, en hann sakaði ekki, og var talið, að maðurinn, er
morðtilraunina gerði, væri úr hópi anarkista. Tvo menn myrtu og anar-
kistar með hnífum, annan í Livorno, merkan ritstjóra og fyrrum fyrirliða
í sveitum Garibalda, en hinn í Turin, manu, sem farið hafði ómildum
orðum um athæfi spellvirkjanna. Á fáeinum dögum í júlímánuði voru 145
af þessum óaldarseggjum hnepptir í varðhald í Rómaborg einni, og má af
því ráða, að af einhverju hafi verið að taka. Yfirleitt gerðu lögreglumenn
á Ítalíu sjer álíka far eins og starfsbræður þeirra á Prakklandi um að
hafa hendur í hári þessara fanta og er sagt, að um miðjan júlímánuð hafi
nokkuð á annað þÚBund anarkista setið í fangelsum á Ítalíu. Lög voru
og gefin út til að hepta illræði þeirra, og voru þau jafnvel enn óþyrmi-
legri en frönsku lögin, sem áður hefur verið frá skýrt. Að lyktum bann-
aði Orispi öll fjelög sósíalista, ljet sundra þeim og rannsaka öll skjöl
þeirra og hirzlur. Slíkt er óneitanlega harðræði mikið, en það verður
skiljanlegt, og ef til vill afsakanlegt, þegar þess er gætt meðal annars,
að í marzmánuði gáfu 3200 manna í Livorno morðingja einum úr anar-
kista-hópi atkvæði við kosningar.
Afarmikið hneyksli vakti það um land allt, að höfðingjar þeir allir,
er bendlaðir voru við hið mikla fjeglæframál bankans, er gefið hatði út
75 milj. króna meira af seðlum en leyfilegt var samkvæmt lögum, voru
dæmdir sýknir saka. Var sú mildi, eða hvað maður nú á að kalla það,
borin saman við hörkuna, Bem alþýðu manna á Sikiley var sýnd í upp-
reistarmálinu, og þótti hin mesta svívirðing.
Dndir árslokin urðu svo rimmumar í þinginu öllu harðari, en nokkru
sinni áður, einmitt þegar Orispi hafði ætlazt til, að fá fjárhagsbótum sín-
um fram komið. Honum var fundið til saka bannið gegn sósialistafjelög-
unum og alræðið, er hann hafði fengið hershöfðingjanum í hendur á Sikiley.
Og svo var bankamálið rifjað upp aptur, og varð nú verra en nokkru
sinni áður, því að skjöl voru þá fram lögð, sera áttu að sýna, að Crispi
sjálfur hefði haft bankann að fjeþúfu um mörg ár. Út úr þessu urðu
deilurnar svo svæsnar í þinginu, að Crispi sá ekki annað ráð um miðjan
desembermánnuð, en að biðja konung að fresta þingi um óákveðinn tíma,