Skírnir - 01.08.1908, Page 29

Trúarjátningarnar og kenningarfrelsi présta. 221
Kvað hann það eiga að nefnast á vora tungu: uþprisa
likamans.
Því verður nú ekki neitað, að játningarritin hafa á
ýmsum tímum innan lútersku kirkjunnar verið hafin til
meiri tignar en þeim upprunalega var ætluð. Til þess
lágu ýmisleg atvik, t. d. um Agsborgarjátninguna. Meðan
siðbótarmenn áttu erfiðast fyrir, þurftu þeir að hafa ein-
hvern varnarmúr sér til skjóls, og eitthvert merki að
berjast undir. Og Agsborgarjátningin varð þeim hvort-
tveggja. Hún varð pólitískt og réttarlegt skjal.
Þegar lúterska kirkjan lagði fram játningarrit, ætlað-
ist hún án efa til þess, að þau væru glögg merki um
heilbrigðan skilning hennar á kristindóminum, er einkendi
hana út á við (gagnvart öðrum kirkjudeildum) og væri
til leiðbeiningar inn á við. Flest tungumál Norðurálfunn-
ar hafa haldið latneska nafninu á játningarritunum: sym-
bolum, þ. e. tákn eða einkenni. Var það orð í hernað-
armálinu rómverska notað bæði um fánann og um orð-
tak liðsmannanna, er þeir hafa til að geta þekt hverir
aðra. Þaðan ætla margir að hið latneska heiti trúarjátn-
inganna sé dregið. Játningarritin (symbola) áttu að
einkenna þá, er höfðu hina sömu trú, bæði út á við og
inn á við. En fyrir því hélt lúterska kirkjan því eigi
upphaflega fram, að játningarrit hennar væru óskeikul í
öllum ákvæðum sínum og orðum, né heldur ætlaðist hún
til þess, að þau væru bindandi í öllum einstökum atrið-
um. Þetta sést ljóslega á sjálfri Samlyndis-reglunni (For-
mula Concordiae), sem samin var árið 1577 og talin er
að sumu leyti íhaldsömust og þröngsýnust allra játningar-
rita þýzku kirkjunnar og aldrei hefir hlotið viðurkenn-
ingu í sumum lúterskum löndum. I inngangi þess rits
standa þessi orð: »Þau (o: játningarritin) hafa ekki
dómara-vald; því að sá heiður ber heilagri ritningu
einni. Enþaueruað eins vitnisburður um trúvoraog
útskýring hennar, ersýnir hvernighinarhelgu bæk-
ur hafa verið útlagðar og útlistaðarí kirkju
guðs á ýmsum tímum í þeim atriðum,sem á-