Skírnir - 01.08.1908, Side 73

Jónas Lie.
265
endilangan Noreg. Hún nefndist »Den Fremsynte eller
Billeder fra Norland«. Að Jónas Lie hefir sjálfur kunnað
að meta skáldsögu þessa, má marka af því, að nokkrum
vikum áður en hún kom út hitti hann á götu í Kristjaniu
góðan vin sinn, sem tók hann tali og fór að hughreysta
hann. Jónas var eins og annars hugar, en sagði loks eftir
langa þögn: »Nú fer eg að uppskera«. Þegar bókin kom
út, skildi vinur hans, við hvað hann hafði átt.
Það er óþarfi að rekja hér efni bókarinnar, þar sem
hún er kunn mörgum lesendum og birtist auk þess innan
skamms í íslenzkri þýðingu. En þess má geta, að sögu-
kappinn »Davíð skygni« á í sumum greinum sammerkt
við Jónas sjálfan. Hugsjónalíf Davíðs og ást hans til
bernskustöðvanna og æskuendurminninganna er bergmál
af Jónasi sjálfum. Ofreskisgáfan hefir snemma gert Davíð
veiklaðan og veikburða, en með hvílíkri samúð og nær-
færni hefir Jónasi tekist að lýsa sálarlífi þessa sjúklings!
Tregandi móðir eða harmandi ástmey mundi ekki hafa
gert það með mýkri hendi. Og hvílík unun er svo að sjá
og virða fyrir sér Súsönnu, hina þrekmiklu, einörðu og
hispurslausu vinu Davíðs! Lýsing skáldsins á henni er
einhver fegursta kvenlýsing, sem til er í norskum bók-
mentum. Enginn, sem hefir nokkur kynni af æsku og
ástum, mun geta lesið hina skammæju og hjartnæmu ástar-
sögu þeirra Súsönnu og Davíðs án þess að vikna. Það
leynir sér ekki, að hún er runnin undan dýpstu hjarta-
rótum skáldsins.
Nokkrum mánuðum eftir að bókin kom út, fekk Jónas
ferðastyrk nokkurn til þess að ferðast um »Norðurland og
önnur fjarlæg héruð« í Noregi og halda áfram ritstörfum
sínum og nokkru síðar var honum enn veittur 400 spesíu-
dala styrkur til þess að ferðast til útlanda og dvelja þar.
Haustið 1871 tók hann sig upp með fjölskyldu sína og
fluttist til Róms og settist þar að. Helmingur af styrknum
gekk til ferðarinnar. svo að hann þurfti að halda einkar
spart á fé sínu. Kona hans lét ekki sitt eftir liggja, hún
bjó til allan mat og annaðist 4 börn án þess að hafa