Fréttir frá fulltrúaþingi(nu) í Hróarskeldu viðvíkjandi málefnum Íslendinga - 01.01.1840, Side 61
61
um þar sem smáskógar eru enn fyrir hcndi. A8 lyktum
mun fulltrúaþíng í landinu (alþíngiÖ) krefja töluveröan
kostnaS, einkum ef menn, sem þó ekki er ætlanda, veldi
alþingisstað hinn forna, viðÖxará, því þá mundi að 1/kind-
ura þurfa aö byggja þar hús, og það ekki lítið. Fleiri
endurbætur eru aÖ vísu sem þurfa mundi, en mér detta
þær nú ekki í hug. þaÖ er einúngis meiníng mín, aÖ
landiÖ hætti aÖ vera, eða að vera haldið ómagi, því eptir
mínu litla viti þarf það ekki að vera það; það hefir sann-
lega réttgóð efni, ef þeim væri hagað svo vel og for-
sjálega sem raætti. því ætti fyrst og fremst að fylla
skarðið í reikníngi landsins, og þvínæst að styrkja, auka
og endurbæta allt það sem til þjóðgaffiis liorfir á Jandinu,
því þess gjörist að vísu þörf.
Að svo mæltu verö eg aö biðja þessa ena háttvirtu
samkundu, að veita orðum mi'nura eptirtekt um nokkur
augnablik, meðan eg með fáin orðum leitast við at svara
atvikum þeiin, sem konúngsfulltrúinn hefir fært til mót
frumvarpi mínu. það er þá fyrst, að skattgjald þetta, sem
eg hefi stúngið uppá, verður ekki fram úr lagi mikið eða
þúngt, einsog hann heldur konúngsfuiltrúinn, heldur verður
það mjög léttbært, og má sjá það á því sem eg nú mun
til færa :
a) Eitt liundraÖ í jörðu var fyrrum, meðan verzlunin var
verðbundin, og þángaðtil laungu eptir að liún var orð-
in frjáls, 4—5 spesi'a virði; eg gjöri það COtí sk. í
kúranti. Tíund og ulandskattur” — 2^ áln. á 4| sk., þ.e.
ltíf sk. — verfcur þá ekki meira enn 1£ partur af hundr-
aði stofnfjárins (jarðarinnar). Nú sem stendur er 1
hundrað í jörðu almennt 20 spesi'a virði, þ. e. 3840
rbsk. Ti'und og skattur 2f áln. á 14 sk. er 33§ sk.;
það verður ekki einusinni 1 af hundraði.
b) Eitt hundrað í fríðu var fyrrum jafnvirði liundraðs
í jörðu; nú má almennt reikna það á 10 spesíur, eða