Ný félagsrit - 01.01.1843, Side 52

52
l’.H VERZLUN A ISLANDI.
kaupmenn e&a fasta kaupmenn þar í landi ? Enginn
er ,ausari vi6 •antl'ö enn þessir menn ef þeir sæi ser
annann betri kost. Og þó er þab verzlanin sjálf, og
loggjóf sú sem hún gengur eptir, sem er undirrót og
upphaf alls þessa, því enginn þarf aS hugsa ab þessir
nrenn sé lakari Islendíngar í sjálfum sér enn a&rir; _
þab eru kríngumstæburnar sem leiba þá raeb sér og
draga þa fra fósturjörbu sinni og alúSligri umhyggju fyrir
henni. þó er um atribi j>etta eptirtektavert, hversu
frelsisglæta sú, sem lýst hefir á ena íslenzku verzlun
síban 17S6, hefir komib þar upp ekki allfáum kaup-
mannaefnum, sem öll einokunarverzlanin gat ekki komib
upp e ín u, um 200 ára, hversu opt sem stjórnin þóttist
ætla ab kenna Islendingum verzlunarabferb og sjómennsku
og bera þá á höndum sérj en þetta hefir svo lítill.
frelsisglætu tekizt ab kveikja, þó stjórnin hafi ekki látib
kenna einum dreng þv,1,k störf, enn síbur fleirum.
Annarr annmarka-flokkur rís af því, að verzlan ís-
lands er bundin vib ei 11 1 a n d, en hægt frá ðllum vib-
skiptum v.b öll önnur. þetta er móthverft öilu ebli 4
verzlunarinnar og allrar mentunar, þv/ þar er grundvöllub
a framfor og velgengni mannkynsins ab hverr hýti öbrum
gæbum þeim sem hann hefir og allir stybji eptir megni
nerr annann. þegar syndgab er móti þessari reglu og
hoðoröi nattúrunnar sjálfrar, þá er hegníng viss hverri
þjoð sem það gjörir, og hegníng sú er skömm og skaði
hennar sjálfrar. Ekkert land í veröldinni er sjálfu sér
C‘" b'tt, þo heimska mannanna hafi ætlab að koma sér
svo vib að það mætti verða, en ekkert er heldur svo, að
þa se ekki ve.tanda í einhverju, og geti fyrir það fengib
það sem það þarfnast. En þegar það getur fengið það,
»g það veitir einmidt verzlanin — þá er það eins