Ný félagsrit - 01.01.1849, Blaðsíða 106

ÍOG
LM JAIII)inK.IL 4 ISLAISDI.
til áburð fyrir hverja þeirra, af sömti sleinefntnn og
þeint, seni finnast í ösku hennar, þegar hún er brennd
fullþroslta, ine?) rót og fræi; og hafa tilraunir þær,
seni gjörbar hafa verib á þessa leiö, sannab Ijóslega,
ab ineB þessu inóti inætti gjöra frjófsaman akur úr
þeirri jörb, setn engin grasanæríngar-efni hefir í ser,
einkuin ef hún hetirþab eöli, aö draga i sig þau lopt-
efni, er grösin sjúga aö sér gegnuni ræturnar. AIjiiiö
þann, er svo er lilbúinn, niá því vel hafa í slaöinn
fjrir injkju, og aöra þá hluti af dýraríkinu, sem inenn
áöur ætluöu aö eilt niundi duga til aö frjólga jörö.
Aburöur þessi er svo lítill fjrirferöar, aö sé ekkert
í honum af óþörfuni efnum, iná vel leggja eina tunnu
af honuni á nióti 16 hesthlössuin af niykju. Vinsar
ábiiröartegundir, seni þannig eru samansetlar meö kunn-
áltu, seni hygö er á efnafræÖinni, eöur og nállúran
helir tilreidt sjálfkrala, þykja nú á döguni verzlunar-
vara góö, og eru þær fluttar niilluin fjarlægra landa,
frá einni álfu til annarar, og seldar dýruni dóniuin.
Alniennastar eru þó þær franifarir jaröirkjunnar,
seni oröiö hafa sanifara endiirbótuin verkfæranna.
Plógurinn, sá sem viöast er brúkaöur nú á döguin,
er létlari og handhægri, ódýrri og einfaldara suiíöi,
en sá, er áöur tiökaöisl, og þó niikliini iiiun slerkari
og endingarbetri, og hæfari til aö afkasta niiklu verki
og vel unnu. Sá niaöur var skozkur aö kyni, sem
breylti plógnuin í þá niynd seni nú þykir haganlegusl,
og liföi hann enn fyrir sköniniu síöan. þaö varð
mjög til stuÖnings iippgölvun hans, aö uni sania leyti
fór niönniini tnikiö frani aö steypa járn, og varÖ því
hinn nýi plógur þaraf gjöröur, hjálpaöi þaö nijög (il