Gangleri - 01.08.1870, Qupperneq 6

Gangleri - 01.08.1870, Qupperneq 6
6 inu upp til efra hluta andrömsloptsins, en við kuldan J>ar uppi þjettist gufan, og verður að skýjum, og því næst að regni eða snjó, sem fellur niður á jörðina; en þar af myndast allir lækir og ár á jörðinni, er aptur flytja vatnið til sjávar, og er það þannig á einlægri hringrás fyrir krapt sólarhitans. Það er að eins ein hreiling vatnsins sem sólarhitinn ekki veldur, en það er flóð og fjara; þeirri hreifingu veldur aðdráttarafl tungls og sólar. Afl hinna lifandi vera á jörðinni á einnig upp- runa sinn að rekja til Ijóss og hita sólarinnar, Fram eptir öldunum var mönnum með öllu ókunnugt sain- bandið milli fæðunnar og hins líkamlega afls, en eptir að gufuvjelin var fundin, fór það að skýrast fyiir mönn- um. Guíuvjelin þarf kola að tiltölu eptir því sem henni er ætlað að vinna, og það er eingöngu við hitan af kolunum, að afl hennar kviknar. En alveg á sama hátt kviknar aíl líkamans af fæðunni. Öll fæða er sem sje samsctt úr eínum sem geta brunnið; við melting- una uppleysist fæðan, og það er skilið úr, sem óhæfi- legt er til næringar líkamanum, en hitt sem hæfilegt er, kemst inn í blóðið; með blóðinu flyzt það til lungnanna, og þar verður það fyrir áhrifum „Utsins"1 úr andrúms- loptinu, og breytist við þau áhrif í hin sömu efni, er það inundi hafa breyzt í, hefði því verið brennt á hlóð- unum, nl. í kolasýru, vatn og sAmmoniak“2. Þegar nú svo og svo mikið, af hverju efni sem er, brennur, þá myndast jafn mikið hitamagn alls, hvort sem það brenn- ur á skemmri eða lengri tíma, hvort sem það brennur á hlóðunum eða í lungunum, og því má og finna með l) cldisins — lifsiojttsins. 2) stœkja

x

Gangleri

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Gangleri
https://timarit.is/publication/92

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.