Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1906, Side 12

14
16. Svartdrdalur gengur suðaustur af Bleiksmýrardal mjög inn-
arlega. Eigi er hann hér talinn af því, að þar hafi bær verið, held-
ur af því að þar er steinn, sem kallaður er altari. Það er blágrýtis-
bjarg, aflangt-teningsmyndað. Sá flöturinn, sem hann stendur á, er
talsvert mjórri en sá, er upp veit, og er steinninn því inn undir sig
á báðar hliðar; að ofan líkist hann sléttu borði. Þótti fyrri mönn-
um hann merkilegur.
17. SandaJcot heitir norðanmegin í dalnum, litlu utar en á móts
við Svartárdal. Engar eru þar bygðamenjar nema nafnið eitt.
18. Flausturbalar heita nálægt miðju dalsins norðanmegin.. Þar
sér til rústa á 3 stöðum, en tún hafa skriður hulið. Sagt er, að á
einum bæ þar hafi verið 24 hurðir á járnum og að þar hafl verið
kirkja. En áin hefir brotið framan af bölunum, og halda menn, að
kirkjustæðið sé af brotið.
19. Vindhólar heita spölkorni fyrir utan Flausturbala. Eigi er
þess getið, að þar hafi bær verið. En þeir eru merkisstaður vegna
þess, að þar gekk úti Vindur, víghestur Sigmundar á Garðsá, og þar
var hestum att í síðasta sinn hér á landi. (Sjá Árbækur Espólíns
VI, 21). Sjást þar 2 fornir garðar neðan frá upp að fjalli. Þar upp
frá eru skriðuhólar miklir, er hlaupið hafa úr fjallinu. Er þar skál
eftir djúp og víðlend. Hún er grösug og í henni góð hestaganga.
Litlu utar eru hólarnir lægri og ganga ofan að ánni. Þar sést á
einum stað dálítil rústabunga. En ekki er henni nafn gefið og engin
sögn er um hana. — Spölkorni fyrir utan Vindhóla gengur dalur
af Bleiksmýrardal til suðvesturs og er þaðan skarð yfir í Garðsárdal
í Eyjafirði. Það heitir Gönguskarð, og dalurinn Skarðsdalur og áin,
sem um hann rennur, Skarðsá. Hún rennur í Bleiksmýrardalsána.
Að henni nær nú land jarðarinnar Reykja í Fnjóskadal. Sá bær
stendur utan til við mynni Bleiksmýrardals norðanmegin. Milli
Reykja og Skarðsár hafa verið bæir:
20. SJcarðssel stóð við Skarðsá að utanverðu. Sá bær átti mikið
land á norðanverðum Skarðsdal og upp á Gönguskarð gegnt Garðs-
árdal. Rústir sáust þar allmiklar fram á daga þeirra manna, sem
nú lifa og man Guðmundur Davíðsson vel eftir þeim. Þær voru á
sléttri grund við ána. En nú hefir hún brotið grundina af að vestan.
21. Smiðjusel var nokkru utar lijá gljúfragili, er Smiðjugil heit-
ir. Ur því gili hefir skriða borist yfir sléttu þá, sem rústirnar hafa
verið á og túnið. Er sú skriða ærið breið.
22. Fardísartóftir heita fyrir utan skriðuna og sér þar til rústa.
En eigi eru þær svo glöggar, að með vissu sjáist hvort þar hefir
verið bær eða sel.