Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1906, Side 31

33
5. Á Hjálmsstöðum i Laugardal var graflð fyrir hlöðu vorið
1904, 2 ál. niður urðu fyrir tveir stöplar af hvítgráu efni, deigu,
sem dökknaði og molnaði er það þornaði. Ekkert fannst þar annað.
Og engar hleðslur sáust nærri stöplunum. En nokkru fjær, nær
bæjarröndinni varð fyrir eins og hruninn veggur. Þar var líka tals-
vert af viðarkolum.
6. f Ossabœ. Jón bóndi Einarsson í Ossabæ (Vorsabæ) á Skeið-
um bygði heyhlöðu vorið 1904. Nál. 2 ál. undir yfirborði fundust
leifar af 2 kerjum og svo sem 1 fet á milli. Þau voru mjög fúin,
en héldu sér þó neðantil. Annað þeirra var ein al. í þvermál, hitt
1 al. og 4 þml. Þau höfðu verið trégirð og gjörla sást fyrir lögg-
um. í öðru voru ýmskonar beinaleifar, líklega súrmeti. í hinu
var hvít leðja (súrmjólk?) moldarblandin, og hafði hún runnið út í
moldina í kring. Leit næstum út fyrir, að rof hefði fallið ofani ker-
ið og við það hefði gusast út úr því. Steinar voru undir kerjunum
og utanmeð þeim að neðan, og voru þeir hvítlitaðir af leðjunni.
Þar nálægt voru hleðsluleifar, sem litu út fyrir að hafa hrunið.
Nokkru fjær fundust aflöguð hlóð. Hér og hvar fannst aska og enda
brendir raftar og á einum stað var breitt lag af kolum og bröndum.
Manni dettur í hug, að bærinn hafi hrunið í jarðskjálfta, við það
kviknað í hlóðunum og ræfrið brunnið. Gólfskán var þar afarþykk
í mörgum lögum. Veggir virtust hafa legið í austur og vestur (nú
snýr bærinn nál. í suður). Á einum stað var hellulagt gólf á litlum
bletti og var nál. á sömu hæð og gólfskánin. Gátu það verið bæj-
ardyr og legið gegnum suðurhliðvegg. Eigi fundust munir, utan 2
litlir steinbollár, sem J. E. ætlar forngripasafninu.
7. Á Birnustöðum á Skeiðum var vorið 1904 bygð hlaða í bæj-
arröndinni þar, sem smiðja var áður. Þá er komið var svo sem 2
ál. djúpt undir smiðjugólfið, varð fyrir í moldinni gráleitur hringur,
sporeskjulagður, eða sem næst lx/2 al. á lengri veginn og 1 al. á
þverveginn. Það var nál. 5 ál. frá bæjarröndinni. Grafið var nið-
ur með hringnum og niðurfyrir hann. Var hann sem stöpull, þver-
beinn niður og að neðan var sem flatur botn af sama efni. Þannig
myndaði stöpullinn sem Tcer. Holið innaní þessu einkennilega keri
mjókkaði niðureftir og var neðst óreglulega kúpumyndað. Það var
fullt af rofamold og hafði hún ekki tekið neinni litarbreytingu af
hinu gráa efni, sem utanum hana var. Þá er hið gráa efni þorn-
aði, féll það sundur í kekki en breytti ekki lit, enda var ekkert af
því geymt og fór það allt samanvið moldina. Ekki var stöpnllinn
heldur mældur, en ætlast var á, að hann hefði verið nál. 2 ál. á
hæð (og að vídd H/aXl al., sem fyr er sagt). Svo sem rúmri alin
ö