Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1949, Blaðsíða 16

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1949, Blaðsíða 16
20 er þó af mjög skornum skammti, meðan ekki er aðgangur að örnefn- unum í öllum héruðum landsins. Mér var annt um að beina athygli lesanda að umræddri flokka- greiningu, en eg verð þó að taka fram, að ekki er svo, að öll ein- kenni þeirra fylgist að í hverju einasta tilfelli. Það eru ekki allfáir staðir, sem þykja ómerkilegir, en virðast samt hafa haldið mjög gömlum nöfnum. Nokkur dæmi þess voru nefnd að framan. Eg get bætt ýmsum öðrum við, en skal þó aðeins tala um eitt, sem mér þykir merkilegast. Það er örnefnið Kárni. í landi Hvallátra í Rauðasandshreppi er sandhóll og á honum lagður steinhringur og hlaðin varða. Hann er kallaður Kárni. Þar er sagt, að dysjaðir séu útlendir ræningjar (sjá um þetta greinar- gerð Matthíasar Þórðarsonar í þessari árbók, árg. 1924, bls. 45). Hóllinn hefur verið friðlýstur. Kárni er auðsjáanlega sama orð og karn, gamalt keltneskt nafn á dys eða haugi eða annarri hrúgu. A Hvallátrum bjó á landnámsöld Þórólfur spör, sem út hafði komið með Orlygi hinum gamla, en Örlygur kom úr Suðureyjum. Það er því miklu sennilegra, að þar sé heygður Þórólfur eða einn af hans mönnum og að þeir hafi haft með sér keltneskan greftrunarsið og því kallað hauginn keltnesku nafni. Kristján Eldjárn hefur bent á, að það var almennt ekki siður á íslandi á þeirri öld, að leggja dauða menn í hauga. Sjómenn hafa vörðuna á Kárna fyrir mið, og vel get- ur verið, að það hafi verið þeir, sem héldu nafni hans uppi gegnum 1000 ár. Sama orðið getur verið fólgið í ýmsum öðrum nöfnum, svo sem Kornsá í Vatnsdal, fyrrum Kárnsá, og Kornahaugur á Snæ- fellsnesi, sem segir frá í Landnámabók. Haugurinn er þar kenndur við Þórarin korna Grímsson, sem þar kvað vera heygður, en viður- nefni hans hefur hæglega getað verið dregið af nafni haugsins. Svo er og Korni nafn á skeri milli Siglufjarðar og Héðinsfjarðar, sem verið getur að líkist dys, en kornamúli hefur verið viðurnefni tveggja feðga, Þorkels landnámsmanns í Hálsasveit og Þorbergs sonar hans. Um einkennileg örnefni, sem notuð eru á svæði þessarar greinar- gerðar, skal eg vera stuttorður og nefna aðeins þrjú dæmi. I fjöll- unum upp úr Selárdal í Arnarfjarðardölum er slakki og mýrarfláki, sem kallaðir eru Raumaríki, og má það kalla skrítið nafn á slíkum stað. Olfur Uggason skáld kallar í Húsdrápu skerið, sem þeir Heim- dallur og Loki glímdu á, hafnýra. Á Ströndum eru á tveimur stöð- um, fyrir landi Dranga og Ófeigsfjarðar, sker, sem kölluð eru Nýru.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.