Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Ukioqatigiit

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1955, Qupperneq 44

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1955, Qupperneq 44
48 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS sunnan við Hrísahvamma, en hann heitir að fornu og réttu nafni Illugatraðalækur. Þetta nafn lækjarins er um það bil horfið, en á að sjálfsögðu að takast upp aftur. 6. Tóftir í landi Hrísa. 1 niðurlandi jarðarinnar Hrísa, beint austur frá bænum Svelgsá og um miðja vega millum ánna Svelgsár og Þórsár, er fornt eyðibýli, sem heitir Tóftir eða á Tóftum. Þetta virðist hafa verið stórbýli eftir rústunum að dæma og mjög gamalt. Tún hefur verið allstórt, að þeirr- ar tíðar hætti, girt öflugum garði af torfi og stóru grjóti. Rústir eru miklar og víða mjög greinilegar. Lítur út fyrir, að hér hafi á tíma- bili verið höfðinglegt heim að líta. Mér hefur komið til hugar, að hér hafi bærinn Hrísar staðið í upphafi byggðar og hafi hann síðar verið fluttur þangað, sem hann hefur á seinni tímum staðið. Skulu nú færðar fyrir þessu nokkrar líkur. Það mun hafa verið nokkuð rík venja fyrr á tímum, er bæir voru lagðir niður eða færðir úr stað, að gefa bæjarstæðinu nafnið tóftir eða húsatóftir. Eitt nærtækt dæmi skal ég nefna: Eyrbyggja saga segir, að Vestarr Þórólfsson blöðru- skalla næmi land fyrir innan Urthvalafjörð og byggi á Öndurðri-eyri. Síðar var bærinn fluttur upp undir fjallið, þar sem hann stendur enn, og kenndur við bóndann, sem flutti hann, og nefndur Hallbjarnar- eyri. Gamla bæjarstæðið breyttist þá í Tóftir og heitir svo enn í dag. Fram undir síðustu aldamót lá tröð frá bænum á Svelgsá beint vest- ur úr túninu í áttina til Hóla, sem er næsti bær í þeirri átt. Önnur tröð lá frá bænum í austur gegnum túnið, í beina stefnu að Tóftum í Hrísalandi. Enn sjást glöggar minjar þessa vegar austur frá tún- inu í sömu átt, og þær sýna ljóst, að sá vegur hefur verið í notkun langa tíð og verið fjölfarinn. Bærinn Tóftir stendur á fögrum stað. Þar hefur verið mikill skógur allt umhverfis á landnámstíð, haga- sælt og engi gott. Hefur þetta því verið girnileg landnámsjörð. 7. Eyðibýli í landi Hrísa. Austan við ána Svelgsá og í vestur frá Hrísum hefur bær staðið. Engin saga er um hann, og enginn kann að greina upphaflegt nafn hans. Bærinn er sennilega byggður á landnámsöld. Rústirnar halda sér mjög vel, og má enn sjá húsaskipun, því grjót er mikið í veggjum og grundvöllur góður. Tún hefur verið girt efnismiklum garði. Vegna
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.