Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1972, Blaðsíða 71

SÖGUALDARBYGGÐ í HVÍTÁRHOLTI
75
750 Klébergsmoli úr potti, mesta haf 9,5 sm, þykkt um 2,5 sm. F. í eldstæðinu
í sama húsi.
751 Klébergsmoli úr potti, mesta stærð 14,5 sm, þykkt um 2,5 sm. Borað gat
eftir nagla, einnig naglafar í brotsárinu. F. í sama stað.
752 Klébergsbrot úr potti, mesta liaf 16 sm, þykkt um 2,1 sm, virðist úr sama
potti og 750 og 751. Naglagat á einum stað. F. í sama stað.
753 Nagli, lengd 4,6 sm. Af gólfinu í sama húsi.
754 ViSarkol, frá eldstæði í húsi X (jarðhúsi).
755 Kljásteinn(?), mesta haf 12,3 sm. F. í moldum í sama húsi.
756 Húsdýrabein, aðallega lambsbein, einnig tennur og leggjabein úr stórgrip-
um. Af gólfi í húsi IX (bakhúsi).
757 Móbergssteinn með boruðu gati, tálgaður sporbaugslaga í þversnið, brotið
af öðrum enda. Mesta stærð 9,1 sm, gatið 1,6 sm í þvermál. Líkur nr. 510,
511 og 739. Óvíst til hvaða nota. F. í prófskurði milli húss III (skála)
og IX (skála).
758 Járngjallmoli með kolamolum víða, mesta stærð 11,5 sm. F. í sama stað.
759 Móbergssteinn með boruðu gati, hnöttóttur, mesta haf 7,8 sm. Steinninn
er úr gljúpara efni en 510, 511, 739 og 757, og gatið misvítt, vídd yzt
1,8 sm, en um 0,9 sm um miðju. Óvíst til hverra nota, fundarstaður óviss.
760 Fjórir járngjallmolar, fundnir á ýmsum stöðum í rústunum, og hirtir sem
sýnishorn, en mjög mikið var af járngjalli hvarvetna á rannsóknarsvæðinu,
en einkum í húsi III (skála), II (hlöðu?) og við hús IX og X (skála og
jarðhús).
761 Met úr blýi, kringlótt, h. 1,2 sm, þverm. 1,9 sm. Þyngd 24,37 gi'. Óvíst um
fundarstað, fannst að rannsókn lokinni.
Atli. Haraldur Ágústsson kennari, sem oftlega hefur greint viðarsýnishorn
fyi'ir Þjóðminjasafnið, greindi viðarleifar úr nyrði'i setstokk síðasta skálans,
sem rannsakaður var, húss IX, og taldi örugglega, að þar væri um að ræða
sveppafuru, pinus strobus. Hún vex í Ameríku norður til Nýfundnalands, en
kom fyrst til Evrópu um 1700. Spýtan er því vafalaust rekaviður.
TILVITNANIR
1 Brynjúlfur Jónsson: Athugasemdir við Árbók fornleifafélagsins 1905. Ár-
bók 1907, bls. 54.
2 Árni Magnússon og Páll Vidalín: Jarðabók II, Kaupmannahöfn 1918-21,
bls. 263.
3 Sjá: Márten Stenberger (útg.): Forntida gárdar i Island, Kaupmannahöfn
1943, greinar urn Skallakot og ísleifsstaði; Kristján Eidjárn: Skálarústin
í Klaufanesi og nokkrar aðrar svarfdælskar fornleifar. Árbók 1941-42;
Daniel Bruun og Finnur Jónsson: Om hove og hovudgravninger pá Is-
land, Aarbdger for nordisk oldkyndighed og historie 1909, Kþbenhavn.
4 Sverri Dahl: Toftarannsóknir í Fuglafirði. Fróðskaparrit, 7. bók, Tórs-
havn 1958. Sami: Víkingabústaður í Seyrvági. Fróðskaparrit, 14. bók,
Tórshavn 1965. Sami: Fornar toftir í Kvívík. Heiðursrit til Rasmus
Rasmusson, Tórshavn 1951.
5 J. C. R. Hamilton: Excavations at Jarlshof, Shetland. Edinbui'gh 1956.
0 Sjá um þessa staði: Johannes Brþndsted: Danmarks oldtid, III, K0ben-