Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1883, Blaðsíða 3

3
lögum (1274) og öðrum lögum Norðmanna eru mjög
nákvæmar lagasetningar um síldarveiðar, þá bólar ekki
á þeim í Jónsbók (1281). Ornefnið Síldarmannagata
kemur samt fyrir í Harðarsögu (ísl. sög. Khn. 1847 II.
bls. 88, 29. k.), og er enn svo kallaður vegur sá, er
liggur úr Hvalfjarðarbotni yfir í Borgarfjarðardali.
Sagan á að hafa gjörzt seint á 10. öld og vera rituð
fyrir miðja 13. öld fyrst, en handritin, sem nú eru til,
eru öll yngri (sbr. formála fyrir útgáfu þessarí). J>að
er því sönnun fyrir, að örnefni þetta hafi verið til, ann-
aðhvort þegar sagan gjörðist, eða sjálfsagt þegar hún
var rituð. í ferðabók Eggerts Olafssonar, bls. 220
og 81 er getið um, að síld hafi rekið nokkrum sinnum
á Akranesi, en tæplega getur vegurinn hafa fengið
nafn af síldarflutningi þaðan, heldur er öll ástæða til
að halda, að síldin hafi verið veidd í Hvalfjarðarbotn-
um og flutt þaðan. Að síld hafi rekið þar til muna,
er ótrúlegt, enda skýrir Kálund Hist. topograph. Be-
skriv. 1. bls. 289) frá, að sagnir sé um, að í Hvalfirði
hafi einhverntíma í fornöld aflazt mikil síld og menn
úr Borgarfjarðardölum þá tekið upp veg þenna sem
hinn skemsta.
Síldargarður eða síldarmannagarður er nefndur á
stöku stað, t. a. m. í Grafarvogi í Mosfellssveit, en eigi
erhægt að segja, frá hvaða tíma örnefnið sé. Bend-
ir það því til, að síld hafi verið veidd á fyrri tímum,
en ekki hvenær, og tæplega mun það hafa verið að
staðaldri.
í árbókum Jóns Espólíns 6. D. bls. 115 segir,
að haustið 1684 hafi í Hrútafirði rekið mikla síld, er
„marþvara“ var kölluð, og var hún sótt á lestum þangað
úr næstu sveitum, en ekki þótti hún alls kostar góð til
matar. Hér er síld nefnd „marþvara“, og er mjög
líklegt, að síld sú, er rak, hafi ekki verið hafsild, held-
1*