Eimreiðin - 01.01.1916, Qupperneq 64

64
enda. Þó er máske þýðing Gröndals af henni enn skemtilegri, en
þýðing Steingríms, og vantar þó sízt á, að hún sé spriklandi af fjöri.
En þó vér nefnum aðeins þessa einu sögu, þá er það ekki af því,
að hinar séu ekki líka skemtilegar. Yfirleitt eru þær allar skemti-
legar, og viljum vér því ráða öllum þeim, sem ekki hafa enn fengið
sér bókina, að kaupa öll bindin og gefa börnum sínum. Því mest
yndi og not mun æskulýðurinn hafa af henni, þó hún sé auðvitað
engu síður sælgæti fyrir fullorðnar sálir.
V. G.
ÁGÚST H. BJARNASON: DRAUMA-JÓI. Rvík 1915.
Bók þessi er um þá gáfu manna, er fjarskygni kallast eða fjar-
vísi, og farandskygni heitir önnur tegund hennar. Er þar skýrt nokk-
uð frá erlendum rannsóknum í þeim efnum og tilfærð nokkur dæmi
upp á fjarskygni manna. En megnið af bókinni er þó um íslending,
sem hefir þessa gáfu, og kallaður hefir verið »Drauma-Jói«, en heitir
réttu nafni Jóhannes Jónsson (f. ,4/4 1861), og nú á heima á
þórshöfn. Eru þar tilfærðar 37 sögur af fjarvísi Drauma-Jóa, og
sumar í fleiri útgáfum, og hefir höf. leitast við að afla allra þeirra
sannana fyrir þeim, sem unt hefir verið að fá, og borið þær undir
Jóa sjálfan. Er niðurstaðan sú, að hanp teiur 13 nokkurnveginn full-
gildar sannanir fyrir fjarvísi Jóa, 15 hafi veiklað ' sönnunargildi, 3
sýni, að Jóa hafi getað skjátlast, og 6 verði að teljast óstaðfestar.
Pá skýrir höf. og frá eigin tilraunum sínum við Jóa sjálfan, og hafa
þær algerlega mistekist, sem bendir á, að fjarvísi Jóa hafi farið
hnignandi með aldrinum. Þó getur það og hafa nokkru um valdið,
að tilraunir þessar voru ekki gerðar í heimahúsum, heldur á ferða-
lagi og undir breyttum kringumstæðum frá daglegu lífi.
Rannsóknir þessar, sem prófessor Á. B. hefir gert fyrir Sálar-
rannsóknarfélagið enska, eru fyllilega þess virði, að þeim sé gaumur
gefinn, enda sögurnar svo skemtilegar, að bókin hlýtur að fljúga út.
Er það ekki sízt fyrir oss íslendinga gaman að kynnast hjá nútíðar-
mönnum sömu fjarskygnis- og farandskygnisgáfunni, sem svo oft er
getið um í fornritum vorum, og Snorri lýsir svo hjá Óðni: »Óðinn
skipti hömum; lá þá búkrinn sem sofinn eða dauðr, en hann var þá
fugl eða dýr, fiskr eða ormr, ok fór á einni svipstund á fjarlæg lönd
at sínum erendum eða annarra manna.« Og svipað er sagt um Finn-
ana, er þeir vildu skygnast um á fjarlægum stöðum (t. d. er Harald-
ur Gormsson sendi þá til íslands), að búkurinn lá kyr sem sofandi
eða dauður, meðan andinn fló til fjarlægra staða og »svipaðist«
þar um.
V. G.
HANNES T'ORSTEINSSON: GALDRA-LOFTUR. Söguleg rann-
sókn. (Sérpr. úr »ísafold«). Rvík 1915.
í ritgerð þessari rannsakar H. I\, hvað vitað verði um Galdra-
Loft með sögulegri vissu, og er það í höfuðatriðunum þetta: Loftur