Tölvumál - 01.04.1994, Blaðsíða 15

Apríl 1994
dalsjökul svo hægt væri að vakta
þessi virku jarðskjálfta- og eld-
virknisvæði. I desember síðast-
liðnum var lokið uppbyggingu 6
stöðva nets á Norðurlandi til að
fylgjast með skjálftavirkni á
brotabeltinuútifyrirNorðurlandi.
Þessi tvö -net eru samtengd og
nreð þeim er hægt að fylgjast
með smáskjálftavirkninni á þess-
um tveimur megin brotabeltum.
Næmnin er þó enn rnest á Suður-
landsskjálftasvæðinu, þar sem
þéttleiki stöðva er mestur. Þar
eru nú skráðir flest allir skjálftar
niður í stærðina 0 á Richters-
kvarða og jafnvel í sumurn til-
vikum skjálftar niður í stærð -1.
FyrirNorðurlandi nærskráningin
niður í stærð 0,5-1,0. Til saman-
burðar má nefna að með gamla
landsnetinu, þar sem skráning fer
fram ápappír, greinast vart skjálft-
ar undir 1,7-2,0 og í stað þess að
mæla u.þ.b. 10 skjálfta á ári á
Suðurlandsundirlendi mælast nú
u.þ.b. 1000. Þetta þýðir að upp-
lýsingastreymi um spennuástand
skorpunnar margfaldast og þar
með þekking á eðli skoipunnar
og skorpuhreyfinga. Þetta er
grundvöllur þess að í framtíðinni
verði hægt að segja fyrir um
stærri skjálfta. En það segir sig
líka sjálft að úr þessu gagnamagni
er ekki hægt að vinna nema með
aðstoð sjálfvirkni og undirstaða
sjálfvirkni er auðvilað stafræn
skráning á tölvur.
Sjálfvirkt j arðskj álftamælanet
eins og hér um ræði, sem stað-
setur skjálfta nær samstundis,
gerirkröfurtil aukinnarvöktunar.
Eðlilegast er að láta tölvurnar
sjá um þessa vöktun og því hafa
verið skrifuð forrit sem fylgjast
með skjálftavirkninni og láta vita
ef virknin eykst, þ.e. ef skjálftum
fjölgar til muna eða varl verður
stærri skjálftaen vanalega. Land-
inu er skipt upp í vöktunarsvæði
(mynd 3) og er hægt að hafa
mismunandi viðmiðun á skjálfta-
virkni á mismunandi svæðurn.
Efviðvörunargildi fer yfir ákveð-
inn þröskuld kalla vinnustöðv-
arnar í Reykjavík upp viðvör-
unargildi og -svæði. Fon itin sjá
einnig um að hringja þessar sömu
upplýsingar í símaboða og skrifa
viðeigandi upplýsingar út á prent-
ara fyrir eftirlitsfólk.
Heimildir:
RagnarStefánsson, H. Bungunr,
Reynir Böðvarsson, J. Hjelme,
E. Huseby, H. Johansen, H.
Korhonen og R. Slunga (1986).
Seismisk datainsamlingssystem
för södra Islands lagland. Veður-
stofa Islands, 72 síður.
Ragnar Stefánsson, Reynir
Böðvarsson og J. Hjelme (1989).
The SIL-project, the second
general report. Veðurstofa
Islands, 34 síður.
Ragnar Stefánsson, Reynir
Böðvarsson, Ragnar Slunga, Páll
Einarsson, Steinunn Jakobsdóttir,
Hilmar Bungum, Sören Greger-
sen, Jens Havskov, Jörgen Hjelme
og Heikki Korhonen (1993).
Earthquake prediction research in
the South Iceland seismic zone
and the SIL project. Bull. Seism.
Doc. Am. 83, 696-716.
Reynir Böðvarsson (1987).
Design of the data acquisition
system for the South Iceland
Lowland (SIL) project. Veður-
stofa Islands, 18 síður.
Steinunn JakobsdóttirogReynir
Böðvarsson (1991). Can
Icelandic scientists predict earth-
quakes? News form Iceland, júní
1991, 6B.
Steinunn Jcikobsdóttir er
Jarðeðlisfrœðingur við
jarðeðli sfr æ ð i d e i I d
Veðurstofu Islands.
Fyrst og fremst
15 - Tölvumál