Tölvumál - 01.04.1994, Blaðsíða 17

Apríl 1994
SDH enda er minnsti hraði þar
155Mbit/s en unnið er að
stöðlum sem leyfa þetta.
Sá hluti sem sér um stýringu
heldur utan um allt gagnaflæði í
gegnurn heildarkerfið. Eitt dæmi
um slíkt kerfi er Signal System 7
sem gerir símstöðvum mögulegt
að skiptast á upplýsingum á sér-
stökum rásum.
Það er alveg ljóst að núverandi
símstöðvar t.d símstöðvar fyrir
tal og gagnanetsstöðvar sem
vinna samkvæmt X.25 verða ekki
nægilega hraðvirkar. Því hefur
verið þróuð ný aðferð sem sím-
stöðvar framtíðarinnar geta
unnið eftir og sem náð hefur
vinsældum. Kallast hún ATM
(Asynchronous Transfer Mode)
og kemst sú tækni að öllum lík-
indum næst því að uppfylla öll
skilyrði sem þarf að gera til slíks
búnaðar. Þetta byggir á þeirri
tækni senr er notuð í pakkanetum
í dag. Gert er ráð fyrir því að
stýring gagna sé óháð því hver
gögnin eru. Það hefur til dæmis
verið vandamál að tal er mjög
viðkvæmt fyrir allri seinkun á
leiðinni. Gert er ráð fyrir fjórum
tegundum notkunarskila. Tegund
eitt er fyrir tal, tegund tvö fyrir
mynd og hljóðvaip, tegund þrjú
fyrir tengd tölvusambönd (eins
og eru til dæmis notuð í Gagna-
neti eða X.25) og tegund fjögur
fyrir ótengd tölvusambönd líkt
og notuð eru á staðarnetum. Þar
er gert ráð fyrir að öll gögn séu
sett inn í sellur sem eru alltaf jafn
stórar eða 53 bæti. Þar af eru 48
bæti notuð fyrir gögnin en fremst
í sellu erfimm bæta "haus" sem er
notaður fyrir stýringu. I hausnum
eru upplýsingar um auðkenni
sýndarrásar, villuskynjun, rað-
númer og fleira. Með því að hafa
svona 1 itla pakka er hægt að senda
tal innan um tölvusendingar án
vandkvæða. Föst lengd sellu
þýðir einfaldari búnaður. Aftur
á móti er galli að 10-15% af
bandbreidd fer í stýringu, og svo
smáar sellur valda því að ATM er
ekki hentugt fyrir hægvirk tölvu-
sambönd eins og 64kbit/s. ATM
er tækni sem byggir á líkinda-
fjölrásun sem þýðir að ekki er
ákveðið fyrirfram hvað hver
sella inniheldur (hvaða samband)
og hvert samband hefur ekki
ákveðna rás frátekna heldur er
aðeins ein rás til staðar. Gögn frá
einurn notanda eru sett í næslu
lausu sellu. Þannig er í sjálfu sér
hægt að tengja notendur á hvaða
hraða sem er svo fremi sem nægi-
lega margar lausar sellur eru til
staðar til að flytja gögnin. Að
auki er gert ráð fyrir því að aðeins
séu fluttar sellur sent innihalda
einhverjar upplýsingar til að
konta í veg fyrir yfirálag og bæta
nýtingu.Setterupp tengd sýndar-
rás á milli tveggja notenda þegar
beiðni um samband kemur.
Þegar hafa verið framleiddar
margar tegundir ATM stöðva.
Það eru þegar í einkanotkun slíkar
stöðvar og í flestum vestur-
Evrópulöndum (ekki íslandi,
Grikklandi og Lúxemborg) er í
gangi sameiginlegt tilraunaverk-
efni til undirbúnings almennings-
kerfa sem gert er ráð fyrir að
ljúki í lok þessa árs. Nokkrar teg-
undir tengja hafa verið búnar til,
til dæmisfyrirstaðarnet (Ethernet
og Tókahring), FDDI, Franre
relay og E1/E3 (2Mbit/s/34Mbit/
s) og SDH/Sonet. Þar sem minnsti
tengihraðinn inn á ATM er núna
45Mbit/s er æskilegt að sameina
nokkrar Ethernet tengingar þar
sent það vinnur "aðeins" á
lOMbit/s og er til búnaður sem
gerir það. Það sem er skemmst á
veg kornið eru tengingar fyrir
talrásir og sameiginlegar aðferðir
til stýringar, til dæmis að sjá til
þess að engar sellur týnist á leið-
inni. Núna er helst gert ráð fyrir
því að llæðistýring verði á þann
veg að þegar einhver vill hefja
samband tiltekur hann fyrirfram
hversu mikla bandbreidd hann vill
fá. ATM-stöðin athugar hvort
eitthvað pláss er laust og ef svo
er, er sambandi komið á, annars
ekki. Þetta veldur því að hefjandi
sambands þarf að vita fyrirfram
hvað hann ætlar að nota sam-
bandið í, sem getur stundum
verið erfitt.
Þegar eru til á markaðnunr
margar tegundir ATM-stöðva.
Flestar eru ætlaðar fyrir tölvu-
sambönd og kosta núna frá urn
700.000 kr. hjá framleiðanda.
Boðið er upp á helstu tegundir
staðarnetstengja. Einnig eru til
ATM stöðvar fyrir almenn sanr-
skipti. Sem dæmi má nefna
Alcatel-stöðvar sem eru notaðar
í flestum löndum sem taka þátt í
fyrrnefndu tilraunaverkefni í
Evrópu, einnig Siemens, Erics-
son, AT&T ogNorthem Telecom.
Til dærnis ræður stöðin frá þeim
síðastnefnda við 10-80 gígabita
á sekúndu sem jafngildir um
einni milljón stafrænna talsíma-
rása. Hún er sérstaklega ætluð
fyrir kapalsjónvarp og venjulegan
talsíma. Enda er gert ráð fyrir því
í Bandaríkjunum að notendurgeti
"hringt" í sína sjónvarpstöð og
valið rás og jafnvel geti verið um
samskipti í báðar áttir að ræða
þannig að áhorfandi taki á ein-
hvern hátt þátt í þættinum sem
verið er að sýna.
Hvenær slíkt kerfi verður sett
upp hér á landi er óvíst en það
verður ekki í bráð, enda er gert
ráð fyrir því í Þýskalandi, þar
sem opna á fyrir aðgang í apríl,
að langlínusamband á 34Mbit/s,
tvo tíma á dag, 20 daga í mánuði
kosti unr 70Mkr/ári fyrir utan
tengikostnað. Vonir standa til að
aðrir sem hyggjast veita slíka
þjónustu bjóði lægra verð.
Magnús Hauksson er
verkfrœðingur hjá Pósti og
síma.
17 - Tölvumál