Dagblaðið Vísir - DV - 06.02.1984, Blaðsíða 14

DV. MÁNUDAGUR 6. FEBROAR1984.
r
jfí-Jx.

eldavélum og gufugleypum í öllum litum
og hvítum Zanussi kæli/frystiskáp meö 200 I kæli
og 50 I frysti.
Staðgreiðsla: Þorraverð:
Gufugleypir FV 816, Eldavél E 8214, Kæli/frystiskápur ZB2501 hv„ 5.310kr. 13.322 kr. 17.502 kr. 4.779 kr. 11.990 kr. 15.752 kr.
Greiðslukjör: Þorraverð:
Gufugleypir FV 816, Eldavél E 8214, Kæli/frystiskápur ZB2501 hv„ 5.310 kr. 13.322 kr. 17:502 kr. 4.938 kr. 12.389 kr. 16.277 kr.
Tilboðió stendurtil 1. mars 1984.
TÆKI SEM HÆGT ER AÐ TREYSTA.
______
Verslunin Rafha, Austurveri, Háaleitisbraut 68.
Símar: 84445, 86035.
Hafnarfjörður, símar: 50022, 50023, 50322.
Menning
Menning
Menning
LAUMARIFRA
ÖDRUM HEIMI
Waltor Tevis
Maöurinn sem fóll til jerflar
Skóldsaga
Þorsteinn Antonsson þýddi
Iflunn1983
„Og ó legubekknum lá Thomas
Jerom Newton nú og drakk, ginflask-
an opin, naglalausir fingur hans
skulfu, kattarlegar sjónir hans dauf-
ar og störöu til lofts í angist. ” Maður-
inn sem féll til jarðar og minnir svo
sterklega á Ikarus. Unglingurinn
sem á flótta úr vondri prísund sveif
svo nálægt sólu að vaxvængir hans
bráðnuðu og hann hraut í hafið.
Drukknaði. Lík eru afdrif Anþeubú-
ans sem sendur var til jaröar frá
fjörrum dauðvona hnetti. Við bókar-
lok skiljumst við viö hann á knæpu,
nær dauöa en lífi, rúst Hann kom inní
heim sem er um það bil að breytast
í geislavirkan ruðning. Ætlunarverk
hans: aö smiða geimskip og ferja
kyn sitt til jarðar, sjólfu því til
björgunar og mannkyni. En áætlunin
mistekst. Mannkyniö er ekki fremur
nú en endranær reiöubúiö að taka við
lausnara sínum. Siömenning þess á
sér litla ef nokkra von. Helförin
verður ekki stöðvuð, eldurinn í nánd.
Maðurinn sem féll til jarðar er
vísindaskáldsaga sem margir
kannast við af kvikmynd sem hér
var sýnd fyrir nokkriun árum með
David Bowie i aðalhlutverki. Sagan
er reyfarakennd í sniöi en þó enginn
reyfari. A bak við ævintýralegan
söguþráö — sem þó er ekkert
ósennilegur — býr alvarlegur þanki
um tilveru okkar á þessari jörð.
Þanki sem í senn er ábending og hörö
ádeifa á siömenningu og samfélag
Bókmenntir
Matthías V.
Sæmundsson
nútimans. Frásögnin er ljós og ein-
föld en um leið myndræn og táknleg.
Höfundur er vel heima i bók-
menntum og feilir óspart goðsögu-
legt efni inní sögu sína. Þannig er
söguhetjunni stundum líkt viö Dante
á meðal fordæmdra ellegar lausnar-
ann á krossi, mynd hans lýst að
formi eldfomra arfsagna ellegar
klassískra bókmenntaverka. Eitt
dæmi er neöangreind tilvitnun:
„A tveimur veggjanna voru bóka-
hillur og á hinum þriöja var stórt
málverk af trúarlegri persónu sem
Newton kannaðist viö aö var Jesús,
negldur á viðarkross. Andlitið á
myndinni kom honum sem snöggv-
ast í geðshræringu — mjóslegið,
augun stór og hvöss, það hefði getaö
verið andlit Anþeubúa.”
Stjambúinn er annað og meira en
dularfull geimvera. Hann er í fram-
andleika sínum og einsemd reynsla
þin. Því örlög hans, sem kjarnast í
fallinu, benda á hlutskipti hvers og
eins: öll glötum við bernskunæmi
okkar og sakleysi við aö samlagast
samfélagi, öll glötum viö hinni tæru
gleði þegar staðreynd hnignunar og
dauða verður okkur ljós. Anþeubúinn
er í raun óður til upprunaleikans sem
býr í hverjum manni þótt lang-
sóttur sé. Hann er ímynd hins
„mennska” sem verður „ó-
mennsku” samfélagi mannsins aö'
bráð; vitiborin tilfinningavera í hópi
rustalegra og sjálfshreykinna dýra
sem stefna vitstola aö feigðarósi.
Anþeubúinn sér betur en aðrir með
sínum kattarsjónum. Því er hann
blindaður í bókstaflegum skilningi.
Einsog aðrir sjáendur. Viö sögulok
hefur hann sogast í flauminn, afneit-
að ætlunarverki sínu, aðlagast,
drukknaö.
Að ofansögðu má ráða að reyfara-
kennt form sögunnar býr yfir furðu-
mikilli merkingu. Höfundur fjallar
um tilvistarkreppu nútímans á ann-
an hátt en gengur og gerist, fellir í
eitt spennuvekjandi söguþráð og al-
varlegan boöskap. Mynd hans af
samfélagi Vesturlanda er æði svört,
biksvört satt að segja. En er von til
annars?
Þorsteinn Antonsson hefur þýtt
söguna á prýðilegt mál og varð ég
sjaldan var við þann nafnorðaruðn-
ing sem oft einkennir stíl vísinda-
skáldsagna. -MVS.
FJÖLTEFLI
Tónleikar (slensku hljómsveitarinnar ( Bú-
staflakirkju 26. janúar.
Stjórnandi: Póll Pampichler Pólsson.
Einleikarar: Martial Nardeau, Sigurður Ingvi
Snorrason, Anna Guflný Guðmundsdóttir, Ás-
geir Steingrímsson.
Efnisskró: Joan Philippe Rameau: Pygmalion,
forleikur; Hallgrímur Helgason: Concertino
fyrir flautu, klarínottu og strengjasveit;
Johann Friedrich Fasch: Konsort fyrir trompet
og hljómsveit; Carl Maria von Weber: Grand
dui concertante; Paul Hindemith: Tutti-
fóntchen.
Efnisskrá tónleika Islensku hljóm-
sveitarinnar, sem báru yfirskriftina
Fjöltefli, var töluvert breytt frá því
sem upphaflega var ætlað og átti
eftir að breytast enn frá breyttri
áætlun á síöustu stundu. Verkefna-
valsbreytingar eru í sjálfu sér eðli-
legar og oft óumflýjanlegar hjá
litlum hljómsveitum sem aö auki
treysta mjög á einleiksframtak með-
lima sinna. Eru breytingar af því
tagi síður en svo til að rýra álit
hljómsveitarinnar, heldur sýna þær
miklu fremur styrk félaganna sem
geta ráðið fram úr óvæntum vanda á
Síðustu stundu.
Blítt og þýtt
Pygmalion Rameaus var leikinn
afar blítt. Miklu þýðara en almennt
gerist — nánast fljótandi. Blítt og
þýtt, iíkt og gerist hjá sveitum sem
ástunda rómantík. Rameau fer alls
ekki ilia svona, en ekki finnst mér
það trúverðugur stíll.
Tveir sniUdarblásarar, studdir
frábærum strengjum, lögðu alla sína
krafta í flutning Concertinos eftir
HaUgrím Helgason. Hinn ágæti leik-
ur varð næstum þvi tU að gera smíö
HaUgríms spennandi í mínum eyrum
svo að um stund gleymdist að aðal-
keppikefU höfundarins virðist öllu
fremur vera það að sanna áheyr-
andanum fæmi sína í theóríu en að
veita honum ánægju og skemmtan i
tónum.
Tónlist
Eyjólfur Melsted
Áralagið fremur en árin
Þaö er næsta fátt sameiginlegt
með þeim lúðri, nærri átta feta
löngum og fast aö hálfrar tommu
víðum, sem Johann Friedrich Fasch
samdi konsert sinn fyrir, og því nú-
tímans trompetkríU sem Asgeir
Steingrímsson blés hann á nú. En
þegar róið er skiptir áralagið oft
meira máU en árarnar og Asgeir
Steingrímsson blés eins og sönnum
lúðursins meistara sæmir. FyUing
tónsins helst að visu ekki nógu jöfn
þegar hann blæs sterkt, (nokkuð sem
ekki kemur fyrir hjá Asgeiri þegar
hann biæs á venjulegan trompet), en
stiU hans og tök á viðfangsefninu
báru því vitni að hann er bæði
smekkvis og fær blásari.
„Blásið" á píanó
og klarínettu
AldeiUs ágætt dæmi um það hversu
vel má bjarga hlutunum við þegar á
bjátar fengu áheyrendur þegar þau
Anna Guðný Guðmundsdóttir og Sig-
urður Ingvi Snorrason „blésu”
Grand duo concertante eftir Carl
Maria von Weber. Það er fáum
píanistum gefiö að geta blásið sína
rödd meö klarínettuleikaranum í
staö þess að hamra hana. En hér var
sem sé blásiö bæði á píanó og klarín-
ettu og ekki ónýtt einni hljómsveit að
hafa í sínum röðum fólk sem gerir
slíkt fyrirvaralaust.
Jólalög á þorra
Sumum svelgist á við að heyra
jólalög á þorra. Ætti það þó ekki að
eiga viö Islendinga sem kyrja alda-
gömul jólalög annarra þjóöa, ýmist
sem sólarlög eöa skólalög á öllum
árstímum. En hafi tónleikagestum
fundist það sem skrattinn slyppi úr
sauöarleggnum að heyra jólalög á
þorra hygg ég þeim hafi vel flestum
brugðið meir að heyra hversu ólíkur
Hindemith virtist sjálfum sér í þess-
ari léttu, gamansömu svítu sem
hann nefnir Tuttifantchen. En þetta
átti Hindemith til og í ríkari mæli en
almennt er haldið. Lauk þar með vel
heppnuðum fjölefnistónleikum
Islensku hljómsveitarinnar sem í
þetta sinn lék undir frábærri stjórn
Páls Pampichlers Pálssonar.
EM.