Dagblaðið Vísir - DV - 22.12.1984, Blaðsíða 15

DV. LAUGARDAGUR 22. DjíSEMBER 1984
15

Guðmundur Kjœrnested er þekktastur fyrir frœkilega
frammistöðu sína í þorskastríðunum við Breta. En eins
og meðfylgjandi kafli úr œvisögu hans ber með sér var
oftar hœtta á ferðum en þá.
máli hvað þá annað. Það var reglulega
gaman að vera til sjós með þessum
mönnum, vegna þess hve mikið maöur
lærði af þeim.
Nú, þetta var í fyrsta skipti sem ég
var 1. stýrimaður. Hörður Þórhallsson
var 2. stýrimaður, en áhöfnin alls sjö
manns. Viö vorum við gæslu í Faxa-
flóa. Þar var um þessar mundir mikill
fjöldi rússneskra síldveiðiskipa þeirra
á meðal stórt móðurskip af svonefndri
Liberty gerö. Þeir voru yfirleitt við
Garðsskaga og alla leið inn í Garðssjó-
inn. Mest voru þetta reknetabátar.
Þeir voru mjög varkárir að veiöa ekki
úinan landhelgislínunnar, en voru þar
oft aö vinna eitthvað við aflann, en
slíkt er að sjálfsögöu ólöglegt.
Slík brot er hins vegar mjög erfitt að
sanna. Menn hætta bara að vinna og þá
er sökin ekki lengur fyrir hendi.
Það var dag einn í blíðskaparveðri
aðviö sigldumframá Rússasemvará
ferð og mannskapurinn við vinnu á þil-
farinu. Við settum upp stöðvunarflagg,
sem hann ekki sinnti og hélt áfram
eins og ekkert hefði í skorist. Eg sagði
við Þorvald skipstjóra aö hann skyldi
sigla aö Rússanum, skipin væru svo til
jafnhá á sjónum, og við Hörður hlyp-
um þá um borö i hann. Þetta tókst.
Þorvaldur sigldi upp að Rússanum á
þessum átta eða níu mílum sem hann
hafði, skellti sér á miðsíðuna enda þótt
þetta væri 250 tonna skip. Um leið og
Blátindur skellur meö bóginn á síðuna
á dallinum stukkum við um borð og
skunduðum beina leið upp í brú. Blá-
tindur fór strax frá skipinu, hér mátti
enguskeika.
Þetta kom mjög flatt upp á skips-
höfnina. Karlarnir á þilfarinu voru
sýnilega skelkaðir þegar þeir sáu tvo
vopnaða menn koma um borð án þess
þeir eiginlega yrðu þess varir og þaö
sama var meö skipstjórann. Við sögð-
um honum að hann væri þarna ólögleg-
ur en skipstjórinn sagðist enga ensku
kunna og enginn á skipinu.
Þetta var bölvað basl. Við sýndum
honum á korti hvað um væri aö vera,
hann væri þarna fyrir innan þriggja
mílna mörkin.
eftirsóknarvert að vera þar úti þegar
hann gerir noröaustanbyljina.
Mannrán undirbúið
Áriö 1951 var ég 2. stýrimaður á
varðskipinu Maríu Júlíu. Á þessum
tíma voru sum varðskipin notuð til
fiskirannsókna, útbúin með troll og allt
sem því tilheyrir. Við vorum í slíkum
leiðangri suður í Meöallandsbug. Jón
Otti Jónsson var fiskiskipstjóri í þetta
sinn. Hann var annar tveggja fyrrum
togaraskipstjóra sem stjórnuðu veið-
unum.
Við vorum þarna að toga þegar sást
til bresks togara í landhelgi. Trolliö
var híft upp í snarhasti og farið að tog-
aranum sem hét Northern Spur, einn
þessara svokölluðu sáputogara.
Ég var sendur þarna um borð og fór
beint upp í brú. Þarna var þá íslenskur
skipstjóri, Þorsteinn Eyvindsson. Eg
hafði heyrt hans getið en þekkti hann
ekki. Hann var úr Hafnarfirði og
þekkti foreldra mína. Þorsteinn tók
mér vel en var hálfleiður yfir þessu.
Kom með mér um borð í varðskipiö og
ræddi við skipherrann, sem var Þórar-
inn Björnsson.
Eg fór síöan meö honum um borð í
Northern Spur og viö tókum stefnuna
til Vestmannaeyja. Eg vissi að Þor-
steinn hafði ungur flutt til Englands og
búið í Hull eöa Grimsby og var nafn-
togaður fiskimaöur. í þetta sinn var
hann búinn aö fiska talsvert og var vel
hálfnaöur með veiöiferðina.
Þegar við höfðum siglt um stund seg-
ir Þorsteinn hvort við eigum ekki að
koma niöur í íbúð hans. Hásetinn sem
með mér var, varð eftir uppi. Viö
spjölluðum um alla heima og geima og
Þorsteinn spurði margs. Systir hans og
móöir mín voru aldavinkonur, svo af
mörgu var að taka í spjalli. Eg var
með marghleypu eins og alltaf þegar
við fórum í bresku togarana. Allt í einu
segir Þorsteinn. Er byssan þín hlaðin?
Já, hún er það, sagði ég og sýndi hon-
umíbyssuna.
Þorsteinn sagði: Ég var nú eiginlega
kominn á fremsta hlunn með að fara
meö þig til Englands. Hvað hefðir þú
þá gert?
Eg hefði notað byssuna. Þú hefðir
aldrei fariö með mig til Englands.
Já, ég trúi því nú ekki, sagði Þor-
steinn, en ég er ýmsu vanur.
Hann fletti upp skyrtunni sem hann
var í og þá komu í ljós ljót ör á bakinu.
Hann hafði lent í sprengingu i stríðinu
og særst.
Þorsteinn sagöi mér á leiðinni til
Eyja aö ástæöan fyrir þessum undir-
búningi að því að ræna mér, hefði verið
sú, aö stýrimaður og bátsmaður hefðu
lagt mjög hart að sér að fara ekki að
fyrirmælum varðskipsmanna, heldur
sigla til Bretlands.
Þeir voru búnir að undirbúa flóttann,
og höfðu náð upp fullum gufuþrýstingi.
Þegar við Þorsteinn skipstjóri kom-
um til baka úr Maríu Júlíu átti að láta
til skarar skríða. Kippa Þorsteini upp í
brú og annaö hvort aö kasta mér í sjó-
inn eða loka mig inni. Hefði ég verið
með fullt skip hefði ég sennilega gert
þetta, en aflinn var ekki nógu mikill,
sagði Þorsteinn. En svo heföi ég auð-
vitað ekki getað komist til íslands aft-
ur.bættihann viö.
Ég held að vopn hafi ekki ráðið
þarna úrslitum heldur þaö, að Þor-
steinn var ennþá mikill Islendingur í
sér. Hér við land voru líka hans fiski-
miö og hann hefði að sjálfsögðu ekki
getað komiö í höfn eftir mannrán. Þor-
steinn var lika kominn á síðari hluta
skipstjórnarferils síns hefir sennilega
verið 55 ára, átt f jögur til fimm ár eftir
sem togaraskipstjóri.
Þetta er í eina skiptiö sem ég lenti í
slíkum aðstæöum og fór ég þó oft um
borö í erlenda togara, bæði sem háseti
og stýrimaður.
Stukkum um borð í Rússann
Blátindur nefndist vélbátur sem var
leigður til landhelgisgæslu hér við Suð-
vesturlandiö. Blátindur var 35 lesta
bátur, gekk sæmilega og á honum var
37 mm fallbyssa. Eini munurinn á
varöbáti og venjulegu fiskiskipi var að
varöbáturinn var með byssu í stafni og
kamar sem var festur á skutinn. Þegar
ég var þarna 1. stýrimaður árið 1951
var Þorvaldur Jakobsson skipherra.
Hann var kallaður Gilli Jakk meðal
kunningjanna. Stór og mikill karl,
bráðhress og skemmtilegur og marg-
fróður um allt sem laut aö sjó-
mennsku, fiskimiöum og mælistöðum.
Hann var ekki ósvipaður Guðna Páls-
syni skipstjóra, en hann var sérfræð-
ingur í öllu sem laut aö trollinu. Kenndi
okkur yngri mönnunum allt mögulegt
um það og auk þess ensku heitin á veið-
arfærum, blótsyröi í ensku sjómanna-
Góðar vetnuvönu' ^.
EFTIR!
Ylq sendinq
Qott veri
ATH.
Vió í BLAZER leggjum
áherslu á góö snið
lítió magn og góöa
þjónustu.
Líttu inn vió erum á
Hverfisgötu 34 meö þaö
nýjasta frá Evrópu.
Qallabuxun D
‘Jakkajpt □
Skurdur
Buxun
Hakkan
oqmjd
□
□
□
□
TISKUVERSUUN HVERFISGOTU 34 s. 621331