Dagblaðið Vísir - DV - 13.06.1986, Blaðsíða 14

14
DV. FÖSTUDAGUR 13. JÚNÍ 1986.
Frjálst.óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTjANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÚNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF., ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 450 kr.
Verð I lausasölu virka daga 45 kr. - Helgarblað 50 kr.
Samningar sviknir?
Það var forsenda kjarasamninganna, að skattar
hækkuðu ekki. Þess í stað voru nokkur gjöld lækkuð
og fallið frá fyrirhuguðum hækkunum í tengslum við
samningana. Ráðherrar eru nú farnir að tala um að
hækka skatta. Slíkt væri brot gegn kjarasamningunum,
svik.
Ríkissjóður stendur illa, að sumu leyti vegna samn-
inganna. Ríkissjóður tók á sig ýmis aukaútgjöld, þegar
ríkisstjórnin samþykkti þann pakka, sem samninga-
menn í Garðastræti sendu þeim. Hallinn á ríkisrekstrin-
um gæti í ár orðið um tveir milljarðar króna.
Forsætisráðherra sagði í viðtali við DV, að ríkisstjórn-
in ætlaði að draga markvisst úr íjárlagahallanum. Það
væri ofætlun að gera þetta á einu ári. Rætt hefði verið
um að eyða hallanum á þremur árum. Fjárlagafrum-
varpið fyrir næsta ár yrði því ekki með eins miklum
halla og flárlögin ár. Það væri alveg víst.
En Steingrímur Hermannsson sagði fleira. Hann
sagði, að það væri sín persónulega skoðun, að ekki yrði
komizt hjá að auka tekjur ríkissjóðs með einhverjum
hætti, ætti að halda uppi sama þjónustustigi og undan-
farið. Hann var spurður, hvort hann ætti við skatta-
hækkanir. Hann svaraði, að venjulega væri um þær að
ræða, ásamt öðru. Þetta hefði að vísu ekki verið rætt
í stjórnarflokkunum núna. Augjóst er, að hætt verður
við tillögum um skattahækkanir, þegar stjórnarflokk-
amir fara að ræða þessi mál. Skattar mega ekki hækka.
Með skattahækkunum væri stjórnin að svíkja samn-
ingana. Það þýddi, að henni yrði ekki treyst, næst þegar
samið verður, eftir áramótin. Það stóreykur auðvitað
líkur á, að allt fari að nýju í vitleysu eins og löngum
var áður. Síðustu samningar voru tímamótasamningar,
en verður aftur farið í sama farið með háum krónuhækk-
unum á kaup, gengisfellingu og óðaverðbólgu? Þetta
er aðalspurningin. Landsmenn hafa treyst stjórninni
varlega til að standa við það, sem lofað var í samningun-
um. Ætlar ríkisstjórnin að bregðast því trausti?
Ætti að hækka söluskatt, sem fer út í verðlagið, og
hindra með sérstökum lögum, að hækkunin verði talin
með í vísitölunni?
Væri rétt að hækka tekjuskatt? Slíkt bryti í bága við
loforð ríkisstjórnarinnar um afnám tekjuskatts á al-
mennar launatekjur. Einnig það kæmi í bakið á
launþegum. Loforðið um afnám tekjuskatts á almennar
launatekjur er eitt hið mikilvægasta, sem frá ríkis-
stjórninni hefur komið. Þar má hvergi víkja.
Ekki væri rétt að útfæra hinn rangláta tekjuskatt
með skyldusparnað á hátekjur, sem svo er kallaður.
Tekjuskatturinn er verstur skatta, vegna þess hve rang-
látur hann er. Fráleitt væri að auka það ranglæti með
því að hækka skattinn, þegar yfir ákveðin tekjumörk
kemur samkvæmt skattframtali.
Eignaskattar eru þegar orðnir of miklir. Stóreigna-
skattur yrði ranglát aðgerð.
Ríkisstjórnin hefur tekið á sig hluta ábyrgðar af
samningunum, sem þriðji aðili þeirra. Vissulega voru
stjórnarherrarnir fegnir að fá slíka samninga upp í
hendumar með bættu efnahagsástandi, sem fylgdi.
Ráðherrar hafa hrósað sér af samningunum. Þeir
hafa óskað eftir fylgi landsmanna út á þá.
En þá verður einnig að ætlast til þess af ráðherrun-
um, að þeir viti, hvemig með á að fara.
Haukur Helgason.
Orlítið
um
umhverfismál
Síðustu árin hefur þáttur umhverf-
isfræðslu í grunnskólum landsins
verið smám saman að aukast. Oftast
eru það lífíræðikennarar sem sjá um
þessa fræðslu en einnig er algengt
að flétta hana inn í samfélagsfræði.
Lítið er til af kennslugögnum sem
beinast inn á þessa braut og stendur
Kjallarinn
”1 ( * k_. á
Sif Vígþórsdóttir
kennari við Hallormsstaðarskóla
það fræðslu á þessu sviði nokkuð
fyrir þrifum. Vonandi rætist bráðum
úr. En ýmislegt er hægt að gera þó
tilbúið kennsluefni sé ekki til stað-
ar. Oft er nánasta umhverfi skólanna
fyrirtaks vettvangur. Vissulega er
umhverfi skólanna misjafnt hvað
náttúrufegurð snertir og verð ég að
viðurkenna að ég er afar heppin með
staðsetningu míns skóla. En það má
ýmislegt gera þó fátaklegra sé um
að litast.
Úti í skógi
Þegar ég byijaði kennslu við Hall-
ormsstaðarskóla sl. haust var mér
sagt að ég yrði að kenna 7. og 8.
bekk saman lífíræðina. Þetta var að
því leyti slæmt að þessir tveir aldurs-
hópar höfðu það ólíka undirstöðu í
lífíræði að nær ómögulegt reyndist
að finna námsefiii sem hæfði báðum.
Þá datt mér í hug að nýta umhverfi
skólans og þá aðstöðu sem er á
staðnum. Skógrækt.ríkisins er, eins
og flestir vita, með öfluga starfsemi
hér og leitaði ég því á náðir skógar-
varðarins, Jóns Loftssonar, og
skógfræðingsins, Þórs Þorfinnsson-
ar, sem veittu mér dyggilega aðstoð.
Fyrstu líffræðitímar vetrarins fóru
í skógarskoðun og umræður: „Hvað
vitum við um skóginn? - Þurfum við
að vita eitthvað meira? - hvað þá
helst? - hvað er skógur? - hvað er
umhverfi? o.s.frv. Næstu tímar fóru
í almenna gróðurfræði, hvemig skó-
garplöntur nærast, vaxa og fjölga
sér. Að þessu loknu fórum við niður
í gróðrarstöðina Mörkina og kynnti
Jón Loftsson starfsemi Skógræktar-
innar fyrir nemendunum. Næstu
kennslustundir kenndi síðan Þór
Þorfinnsson krökkunum að þekkja
trjátegundimar á einfaldan hátt.
Síðan söfíiuðu nemendumir sýnis-
homum af þeim tegundum sem þeir
nú þekktu. Svo leituðu þeir sér upp-
lýsinga um plöntumar í bókum og
með viðtölum við skógræktarmenn.
Þessum upplýsingum ásamt sýnis-
horni af viðkomandi plöntu komu
þeir fyrir á veggspjöldum. Á þennan
hátt unnu þeir upplýsingar um u.þ.b.
20 algengustu tegundimar i Hall-
ormsstaðarskógi. Síðast kynntu þeir
svo sínar tegundir í sameiginlegum
umræðuhópum.
Ræktun almennrar fræðslu
í Ijós kom að á skömmum tíma og
án mikils tilkostnaðar hafði tekist
að veita þessum unglingum innsýn
i náttúruna í sínu umhverfi og þar
með auka skilning á umhverfis-
vemd. Tilfinning þessara nemenda
fyrir skóginum nú er í mörgum til-
fellum önnur en hún var áður. Allt
i einu fór þeim að þykja vænt um
skóginn sem hafði áður verið svo
sjálfsagður að þau vom næstum
hætt að sjá hann.
Því má segja að niðurstaða þessar-
ar vinnu og upplifunar hafi verið:
Til að geta vemdað og notið um-
hverfis okkar, þurfum við að þekkja
það og vera meðvituð um tilvist þess.
Á okkar tímum, þegar náttúran á
í vök að veijast fyrir hvers konar
umhverfisspjöllum, hlýtur að vera
mjög mikilvægt að fræða fólk um
umhverfi sitt og kenna því að meta
það og virða. Ég held að ef skólunum
væri gert kleift að rækta þennan
þátt hinnar almennu fræðslu betur
mætti ekki aðeins spara stórfé held-
ur einnig koma í veg fyrir að sífellt
sé gengið meira á okkar lífræna
umhverfi.
Sif Vígþórsdóttir.
„Til að geta vemdað og notið umhverfis
okkar þurfum við að þekkja það og vera
meðvituð um tilvist þess.“
Sýnishom al vinnu nemenda.