Dagblaðið Vísir - DV - 09.08.1986, Qupperneq 21

Dagblaðið Vísir - DV - 09.08.1986, Qupperneq 21
LAUGARDAGUR 9. ÁGÚST 1986. ' ’ ?V*„ V Lyftuhrædd í blokk ■ | .feprj I . „Ég átti heima í háhýsi þegar ég var lítil, bjó á 6. hæð og 6 ára göm- ul var eg í lyftunni þegar rafmagnið for Eg varð ofsahrædd, fékk alveg heiftarlega innilokunarkennd. Eft- ir drjúga stund var mér bjargað út og þegar rafmagnið kom aftur fór mamma með mig niður í lyftunni. Eg man hins vegar ekkert eftir því og alla tíð síðan hef ég haft óbeit a lyftum. Fyrst á eftir fór ég aldrei i þessa lyftu, labbaði upp og niður en Pepr « leið tók ég lyftuna upp. Eg hafði bara ekki úthald í annað. En ég stíg aldrei fæti inn í ;??>>???:•' '. :* k i MHMi M ■■ j • ? . . vv \, 1 ■■■■■. ■ " :■ . í . í /■': ;.. ,■ ■ i r* L mm j ..m jgg;-; ■ ' ■:’■ EsajataBaæ-a aai aKa ■■■,■..■■■■.■.■ ■ I V. ___________________ i j * ■ j ‘" - '«t ■ • '.■■•• ■ : ■ msmmí^íím. ■■■::■. ■ , ■ ■ ■' ..'■:■ Sgf|g^t^gtgÍÉpg|lgl§|3| ■■ • ' . ■ ■ ???:•? ?■:."". ■■ ?:■,■■:■■■■■■ ■'■ '■■:■•::■■• . ■ ■? ? ?">">";•■ >'■ ??? V""" * , «•* , " V S. * v ><?; - * ' .?:'.?■ '?■..■ . ■ . •: ■■■■?•. .?■■' gigargayag MESMBffiBB V ,, \, ,, ■ , 5 |v;'■■:••'•.'?. ■:,i I j i ' ? | ?:■??'■ M- Imá ____ r * vera í læstu herbergi og fæ oft inni- fokunarkennd sem ég tel beina aileiðingu af þessu atviki. Þetta hair manni auðvitað,“ bætir hún vilð> „eg get til dæmis ekki farið í skola i New York þar sem húsin e™ tugir hæða. Þetta getur stund- um venð þreytandi. Þá set ég niður fynr mer hvort betra sé að taka lyituna og koma óbrevtt unn " " ' " "" stf V . > S’1'* ? V? f' • g4* ‘ , ■■ ■■ ■■ ' - , . V vj " \m'°'J* j£"'? ?. ,, . ,°f koma oþreytt upp eða labba. Niðurstaðan er alltaf sú að eg hleyp með bros á vör. Ég vil frek- ar leggja alla þessa áreynslu á mig heldur en að ganga í gegnum að yfirvinna skelfinguna sem er ofsa- ■ •..'. Sf::'?'- ,?®T :; ■'t. ; -ív'.í ,■•,•'. ■ ■•■.. •„••■••••.•'.,• ■ ..#?!■■■;, . " : •■'■■-■ ? vt' - 3 • ■ ■ ' : * :■■■■ ir 'vi!;!'????' „cv . ;■ . \.:.- : Ottinn viö óttann :*SSs-s|ísííiS.í; ■ f, hef, e'gfnlega verið skít- ■ddurallt mitt líf en fór ekki að nla 0g kynnast óttanum al- inilega fyrr en á námskeiði sem or a fynr nokkrum árum. Þá gerði eg mér Ijóst að ég var ankreppturv líkaminn var ður saman af stöðugum ótta. rauninm var ég ekki hræddur sitt oðru fremur heldur bara og alla,“ segir Garðar Bald- ion. „Eg var eiginlega hættur ln? fl,otta sv°na dagsdaglega = hafði komið mér upp bæling- nstn sem gerði mig annað ,. ævareiðan eða hreinlega ' _ . ??■■ .'•'■■■ ■: . ' ' ''"V- ''?'?''V\,'•'>•?, sjáiun í dagíegu lífi, í sjónvarpi; Þegár tekist hefur að ná valdi eða bíói, heyrum frásögn af eða á auðvcldustu kringumstæðun- lesum um að geti verið ha>ttu-; , um fikrar hann sig uppog iekur Fram kemur að rannsóknir hafa leitt i ljós að fælni er tvi- svar sinnum algengari hjá konuni en körlum cn skiptar skoðunir eru um ástæöur þessa. Einhverjir vilja rekja þetta til þess að konur hafa minna af testosteíon*horftióni en karlar. „Aðrír hafa haldið því fnmi að konur tileinki sér undirgefni. óákveðni og hræöslugirni, en karlar læri hins vegar að dylja ótta og loiti þá gjarnan á náðir Bakkusar eða annarra vímu- gjafa í þeirri viðteitni.“ Auk vímugjafanna nefnir Eiríkur aukna matarneyslu sera algen- gustu hliðrun fólks við fælni. Víst er að fjöldinn allur lifir með vandamálinu og er tregur til að leita sér hjálparhjá sál- fraiðingum eöa öðru sérmcnnt- uðu fólki. hræölst hunda skoðar fyrst myndir af hundum, hlustaf síö- an á hund gelta i næsta her- bergi, íbr inn í herbergið þar sem hundnr er fyrir í lokuðu búri. þar næst stendur hann í nokkurra metra fjarlægð frá hundinum o.s.frv. un&hann get- ur verið rólegttr í náviat hunda.“ Gunnar Gunnarsson sálfræð- ingur Hefur tóluvert fengist við fæíni með „psykodynamiskum" aðferdum en að hans sögn leggjá þær áherslu n finna ástæður fyrir atferli og breyta því í beinu framhaldi. „Ein leið er að kynnast því. seni maður : hræðisl," segir Gunnar. „leysa upp dulúðina. Við hræðumst það sem 'við þekkjum ekki og eigum því auðvelt með að magna það upp. Menn þurfaþví í rnörgum tilvikum aðeins að horfast i augu við pappírstígris- dýrið, Ég er hins vegar þeirrar skpðunar að fælni stafi oft af því að i ókkur cr ótti sero aldr- ei liefur verið tjáður. Óttinn setn stíkur cr eðlileg tilfinning: það ér nauðsvnlegt að varast. I luettur og. eðlileg óttaviðbrögð eru.að hlaupa t hurtu eða gera árás. Hins vegar er ócðlilegt að stirðna. í okkar meðferð reyn- I um við þvi að dvelja í óttanum I og gera hann kunnuglegan. 1 Það má nefnilega Imra margt j af hneðsUmni? j JKH velur alltaf bara annað af tvelunf Var sffellt að reiklla út hvað ems og ég sagði, að reiðast eða ar , hugsuðu um Þlfinningar mín- lamast.“ " f ’ hng,sanir °S gerðir. Fyrst var Þegar Garðar w ____________, haó. ÍJoIskyldan, ættin otr skólinn ijegar Uarðar er spurður nánar !.!’.nanlskeiðlð SG&lst hann hafa komist að ymsu nyju um tilfinning- ;ið!mnrnT!1aldÍafÞVÍ' ”Ég fðr að vinna af kappi i tilfinningum minum og attaði mig fyrst á því að ymsar tilfinningar voru mér gjör- samlega framandi eða þá að aðrar voru svo viðvarandi að mér hafði aldrei dottið í ’ tilfinningar eð að þær væru b; ~ -----oivuim en þegar fram i sótti bættust vi vmnufelagar, kunningjar, vinir o loks allt samfélagið.“ Garðar telur að þessi ótti eigi sé ekki ema afinarkaða orsök, nefni mnratmguna sem lykilatriði, „ei ^fr6 , ,að upPla&lð eða mitt eigic eðh valdi miklu um. Það hlýtur ac v® ,Vfra eitthvað í mér sjálfum sen væru hleypti mnrætingunni í þennan , helt farv’eg- Samspil aðstæðna og eðli« :tand. getum við sagt. Annars er þessi mdar mnræting náskyld ofsatrú og ™í Handahofið sem eg minntist á gerði !vað það lika að verkum að það var al- r 5 IZr? !Va! ég gerði’ mér var r og alltaf refsað, ef ekki af öðrum þá •ma, refsaði eg mér bara sjálfúr. Allt var =l!f !,!y!!.egt;, Jafnvel Það að vera Hvaðertilráða? Sálfræðimeðfcrð viö fælnt er feinkum tvenns konar eftir því hvort beitt er■atferlisfræðileg-- leiðum en Eirikur er oinn af málsvcirum þcimi fyrrnefndu. .Fyrstá: skref meðfcrðar er „að kenna skjólstæðingnum slökUn /.../ svo hann gcti náð valdí á hinunt lífeðli.sltgii viðbrögðum sem ém samfara fælni (svitnn- uui. hjartelættinum, andnaiið- inni, hófuðvevknum o.tt.). Þegar hmm hetúr náð valdi á slökun er hægl, að setja fyrir mismunandi erfið verkefni. ?-/

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.