Dagblaðið Vísir - DV - 03.09.1988, Síða 35

.880i L .1 u i vi J i’Ic .ö viUijACÍ/iAiJo/\u
LAUGARDAGUR 3. SEPTEMBER 1988.
51
í talfæri
Gunnar Gunnarsson
Markaðurinn sér um sína
Kunningi minn, sem lenti í þeirri
óhamingju aö eiga of miMö af stein-
steypu á skökkum tíma, fór á kúp-
una vegna þess og skældi hátt i
lauginni um daginn.
- Ertu þá á vonarvöl? spurði ég og
sá fyrir mér fjölskyldu hans í biö-
röö fyrir utan Félagsmálastofnun,
fyrrverándi starfsmenn hans
sömuleiös og í kjölfariö kæmu svo
allir iðnaöarmennimir sem hann
hefur haldiö uppi meö yfirborgun-
um síðustu árin.
- Já, sagöi hann. - Það er rétta
orðið. Vonarvöl.
- Hvað er til ráða? spuröi ég. -
Verðurðu aö selja húsið, bílinn
veiðileyfin?
- 0 nei, sagði hann rólegur. - En
maöur er að verða þreyttur á mark-
aðsdyntunum. Það er ekki nokkur
leið að læra á þetta hérna. Lítill
markaður er miklu erflðari en stór.
Annaðhvort dreg ég mig alveg í
hlé, flyt inn í helgan stein, eða ég
einbeiti mér að erlenda markaðn-
um.
- Ætlarðu í útflutning?
- 0 nei. En maður hefur verið að
gamna sér við stórar fúlgur á al-
þjóðlega markaðnum.
Ég fann aö þegar menn fóru aö
tala um alþjóðlegheit í viðskiptum
var ég út úr samræðudæminu, En
ég vildi fræðast.
- Hvenig virkar það? spurði ég
sakleysislega. -Er það ekki erfitt?
- í rauninni er það auöveldara.
Þú kaupir fimm hundruð tor.n af
kjúklingum í S-Afríku fyrir hádegi-
og selur þau með tífóldum hagnaði
í ísrael fyrir kaffi. Það er enginn
kostnaður á þessu nema telexið og
það er frádráttarbæn frá skatti.
íslenskir skattgreiðendur borga
mér eiginlega fyrir aö græða svona,
sagöi hann skellihlæjandi og ég var
hættur að sjá fyrir mér sultariega
fjölskyldu í biðröð við Félagsmála-
stofnun.
Aðferðir og útvegir márkaðsins,
sköpulag hans og stefna, löngun
hans og hræringar eru órannsak-
anlegar.
Núorðið tala menn og hugsa virðist
mér í markaðseiningum eða stærð-
um. Það er talað um stærð mark-
aösins í stað þess að nefna fólks-
fjölda. Hér á landi er raunar oftar
talað um smæð markaðsins. Og
mér heyrist á þeim sem mest hugsa
um markaöinn að það sé slæmt að
hafa hann lítinn.
Markaöurinn er það fyrirbæri í
mannlífmu sem kaupsýslumenn
nota til að hafa í sig og á. Ef enginn
er markaðurinn fellur varan dauð
og ómerk og arðurinn verður mín-
us eitthvað. Svo heyri ég talað um
t vaxandi markað, vakandi markað,
kröfuharðan markað, íjársterkan
markað, hruninn markað og fleira
í þessum dúr. Ég heyri helst á
svona tal í gufubaðstofum og heit-
um laugum - þar sem markaðurinn
eða aðilar markaðsins hittast, þá
er markaðurinn oft á floti eða við
það að sökkva.
Raddir markaðsins
Snjallir kaupsýslumenn kunna
að hlusta á markaðinn, leggja eyr-
um viö - eða skynja vaxandi þörf
eöa eftirspurn sem gjarnan kemur
í kjölfar auglýsingaherferðar elleg-
ar tískubylgju sem getur átt upptök
sín í bókmenntum, myndlist, fata-
Ástandið á markaðnum
Um eitt skeið var hægt að hagn-
ast á því að eiga húsnæði sem hægt
var að leigja til ýmissa fyrirtækja
í verslun eða iðnaði. Verslunin gat
staðið á brauðfótum og iðnaðurinn
á hausnum - en útleiga á húsnæði
blómstraöi. Þar af leiöandi hættu
menn í verslun og iönaði og fóru
að byggjahúsnæði til að leigja þeim
veslings bjálfum sem enn voru í
verslun eða iðnaði. Von bráðar var
allt orðið yfirfullt af iðnaðar- og
verslunarhúsnæði og húseigendur
gátu ekki selt, fóru á hausinn.
hönnun ellegar útsmoginni bíó-
mynd. Góðir markaðshlerarar eru
viðbúnir, leika með þegar þörfm
verður æpandi og á einu misseri
eða svo er hægt að maka krókinn,
selja plagg með nýju Sniði, leigja frá
sér tæki eða tól eða myndbands-
spólur. Trúlega er markaöurinn sú
lífkeðja sem hvað vandlegast er
hlustuð og oftast og nákvæmast
fylgst með heiisufari hans af öllum
•heimsins sjúklingum.
Mér virðist að markaðurinn fari
oft og iðulega fantalega með sína
menn, þá sem eiga allt sitt undir
honum. Og í þjóðfélagi nútíinans
eigum við flest (þessf sem mynda
markaðsheildina) allt okkar undir
markaðnum. Markaðurinn verður
aö taka við fiskinum okkar. Mark-
aðurinn verður að graöka í sig ke-
tið í tonna vís, mjólkina verður
hann að drekka og brúka iðnvam-
inginn. Ef hann tekur ekki við, lok-
ar á neysluna, erum við öll dauðans
matur. Og stöku sinnum setur
markaðurinn sína helstu vini á
gaddinn, bregst harðneskjulega við
verði þeim á að lesa hræringarnar
skakkt.
Saklaus eins og bam
í öllum kvennamálum
Sex stökur
Sveinbjörn Beinteinsson á Drag-
hálsi orti svo fyrir alllöngu.
1.
Yfir haga fannafreðinn
forna lagatóninn ber,
líkt sem bragur langt aö kveð-
inn
ljós og fagur virtist mér.
2.
Dularmögn frá eldri öldum
óspillt þögnin dró að sér.
Rímuð sögn af römmum völd-
um
rökkurfögnuð veitti mér.
3.
Ýmsan vanda líöur lund
lostin eigin gremi.
Mannsins andi marga stund
mettast órósemi.
4.
Stefnt í voða virðist mér
völtum gnoðum þegar
skaps á boðum bylta sér
bylgjur hroðalegar.
5.
Þaö er lengi vegavon
á villuheiðum,
meðan helgum árdagseiðum
enn er fylgt á kvöldsins leiðum.
6.
Veðurbarinn á villuslóð
vandkvæðin mín ég yrki.
Gaddur og hríð úr gildum sjóð
greiða mér sína styrki.
Tækifærisvísur
Gísli Jónsson, sem oft var kennd-
ur við Bíldudal, ólst upp í stórri
fjolskyldu í Arnarfirði, en foreldrar
hans voru úr nágrenni Reykjavík-
ur. Þrír bræður Gísla báru ættar-
nöfn: Jón Maron, kaupsýslumaöur
á Bíldudal, Björn Blöndal, lög-
reglumaður í Reykjavík, og Guð-
mundur Kamban rithöfundur.
Gísli lærði að vera vélstjóri á stór-
um skipum og vann við það lengi,
síðar gerðist hann heildsali og loks
stjórnmálamaður. Um hann stóð
irdkill styr, sat alllengi á þingi.
Ekki hefur þeim líkað illa við Gísla,
sem svo orti:
Þó að margur þingstörf viö
þyki sæmdarringur,
góðu máli greiðir lið
Gísli Barðstrendingur.
Sveitamaöur hafði gerst bílstjóri í
Reykjavík, næst þegar hann kom á
heimaslóðir var hann spurður
hvort þetta væri ekki mikill bjarg-
ræðisvegur í kvennamálum. Hann
svaraði.
Ekki glaður ek minn veg
upp þá stúlkur hirði,
einkum þær, sem eins og ég,
ekki eru mikils virði.
Jónas frá
Gijótheimum
Jónas Jónsson hét reykvískur
hagyrðingur og kunnur í borginni
fram yfir seinna stríðið, þá aldrað-
ur og í þokkalegum efnum. Hann
gaf sjálfur út vísur sínar í tveimur
ljóðakverum. Hann kenndi sig við
Grjótheima.
Sýnishorn.
Oft ég ramma söngva syng
þó sé mín gleði í banni.
Og hvorki sál né sannfæring
sel ég nokkrum manni.
Eru ljóð mín á þann veg
illa hnoðuð saman,
einfóld jafnan eins og ég,
oftast meinlaust gaman.
Svona lýsti hann kunningja sínum
úr sveitinni:
Aldrei Magnús eignast grip,
sem er að neinu mætur.
Hans er allt meö sama svip,
synir, kýr og dætur.
Uppáhaldshestur Jónasar hét Ylur.
-Um hann var ort:
Þegar bylur úti er,
ofsinn þilin lemur,
best hann Ylur ornar mér,
engan vil ég fremur.
Ei það dyl, sá ann mér rétt,
og mig skilur hestur,
þegar vil ég þeysa á sprett,
þá er Ylur bestur.
Þessar þrjár eru ortar í æsku:
Glaður jafnan er ég á
öllum mannafundum,
gæfan þó að gangi hjá
garði mínum stundum.
Þótt ég virðist gleðigjarn
og gangi á vegi hálum
er ég saklaus eins og barn
í öllum kvennamálum.
Öfugstreymið eltir þrátt
undarlega víða,
allir þurfa á einhvern hátt
eitthvað við að stríða.
Og nú er hann orðinn lífsreyndur:
Eina hef ég alltaf haft
aðferðina tama.
Þeim, sem byrja að brúka kjaft,
býð ég upp á sama.
Vísnaþáttur
Ef mér gerir einhver mein
í orðsins fyllsta máta,
hef ég oftast einhvern stein
upp í hann að láta.
Lokavísa
Torfi Jónsson, stundum kenndur
við Prestbakka, nú vinnufélagi
minn við vísnaþáttinn, var lengi
löggæslumaður, en síðustu ár feng-
ist við fræðimennsku. Hann er
vísnasjóður og kvæða, nokkrum
árum yngri en ég. Ekki oröinn eins
móður á göngunni. Nú í ágústlok
skrifaði ég þessa vísu á bók eftir
mig, sem heitir Altarisbergið, og
gaf Torfa.
Var svo lengi, vona enn,
aö vaki forna glóðin,
og konur elski kvæðamenn
kannski meir en ljóðin.
Jón úr Vör
Fannborg 7, Kópavogi.