Dagblaðið Vísir - DV - 16.11.1991, Blaðsíða 16

16
LAUGARDAGUR 16. NÓVEMBER 1991.
í heimsókn hjá menningarfulltrúanum í London:
Ætla að láta
verkin tala
Anna Hildur Hildibrandsdóttir, DV, Londan:
„Ég lit á þetta sem tveggja ára verk-
efni og ætla mér að vera hörkudug-
legur þann tíma. Maður getur komið
inn í svona starf, verið mjög öflugur,
friskur og drífandi í einhvem vissan
tíma en svo eiga nýir menn að taka
við. Ég ætla mér ekki að verða elh-
dauður hér,“ segir Jakob Frímann
Magnússon sem kom til að sinna
starfi menningarfulltrúa við sendi-
ráð íslands í London þann 1. sept-
ember sl.
Það er sjaldnast logn í kringum
Jakob. Ráðning hans í starf menn-
ingarfulltrúa hér varð tilefni mikils
fjaðrafoks í sumar. Þótti ýmsum að
þar væri hann að fá stuðning sinn
við Alþýðuflokkinn launaðan og
fólki, bæði í utanríkisþjónustunni og
menningargeiranum, fannst fram
hjá sér gengið.
Hef ekkert að fela
- Hveiju svarar þú þessari gagn-
rýni?
„Ég fagna því út af fyrir sig að það
skuli hafa fundist farvegur fyrir
óánægjuraddir einstakra starfs-
manna utanríkisþjónustunnar í
fjölmiðlum heima; þar með hafa þeir
létt á sér og líður vonandi betur á
eftir. í sambandi við pólitíkina hef
ég ekkert að fela. Það vita allir sem
hafa viljað vita að ég hef starfað fyr-
ir Alþýðuflokkinn beint og óbeint sl.
10 ár og verið fenginn til að annast
þar mörg stór verkefni, einfaldlega
vegna þess aö ég kann til verka. Þaö
er auðvitað það sem skiptir máli viö
ráðningu mína. Ég held aö ég geti
alveg fullyrt að það er enginn í utan-
ríkisþjónustunni í dag sem hefur þá
reynslu, bakgrunn, þekkingu og getu
sem þarf til þess að gera þaö sem ég
ætla mér að gera hér, með fullri virð-
ingu þó fyrir mörgum hæfum mann-
eskjum sem þar starfa. Auövitað á
að ráða fólk og reka í utanríkisþjón-
ustunni eftir getu þess og engu ööru.
Það hefur því miður verið landlægt
í íslenskum opinberum stofnunum
allt of lengi að fólki líðist að sitja og
horfa í gaupnir sér.“
Átak í út-
flutningi hugverka
- En var ekki bara verið að búa til
starf og bæta við yfirbygginguna?
„Nei, alls ekki. Upphaflega stóð til
að bæta við einum manni hér í stööu
menningar- og upplýsingafulltrúa.
Þegar niðurskurðarhnífar hófust á
loft varð að fresta því. Starf menn-
ingarfulltrúa við sendiráðið hér var
hins vegar látið hafa forgang núna á
undan starfi venjulegs sendifulltrúa
sem var skorið niður a.m.k. í bili.
Þetta var gert í samræmi við þá yfir-
lýstu stefnu að gera átak í útflutningi
íslenskra hugverka og fjárfesta í
ímynd íslands út á við. Aðrar þjóðir,
sem hafa látið aö sér kveða í alþjóða-
viðskiptum, hafa fjárfest gífurlega íi
ímyndunarsköpun sinni og íslend-
ingar verða að læra að skoða sjálfa
sig í harðri samkeppni við þær. Við |
- segir Jakob Frímann Magnússon í viðtali um störf sín
„Ég held að ég geti alveg fullyrt að það er enginn í utanríkisþjónustunni í dag sem hefur þá reynslu, bakgrunn,
þekkingu og getu sem þarf til þess að gera það sem ég ætla mér að gera hér,“ segir Jakob Magnússon, tónlist-
armaður og upplýsingafulltrúi í London. DV-myndir Gisli Guðmundsson
eigum mjög góða möguleika og verð-
um að læra að nýta okkur þá. Þann-
ig sköpum við okkur nafn sem við
þurfum á að halda. Allt of fáir vita
af þessari nútímalegu menningar-
þjóð í norðri sem framleiðir jöfnum
höndum hágæöamatvæli og athyglis-
verða hst.
Fyrr á þessu ári skilaði áliti svo-
kölluð útbreiðslunefnd forsætisráð-
herra sem sett veu á stofn skömmu
eftir fund Reagans og Gorbatsjovs til
að kanna möguleika á markvissri
markaðssetningu íslands. Eftir
margra ára starf, fyrst undir forsæti
Helga Ágústssonar, nú sendiherra í
London, og síðar Baldvins Jónssonar
útvarpsstjóra, skilaði nefndin af sér
mjög athyglisverðri skýrslu. Þar er
undirstrikað mikilvægi þess að
kynna ísland á markvissan hátt sem
land hreinleika og gæða - ævintýra-
land sem alla ætti að langa til að
heimsækja. Og sem þessa miklu
framleiðsluþjóð úrvalsfæðu og
drykkjarvara og ekki síst þessa
miklu og óvenjulegu menningarþjóð.
Menn hafa nýverið komist að þeirri
niðurstöðu að beinar auglýsingar ná
ekki til nema um 3% markhópsins
sem þeim er beint að. íslensku fyrir-
tækin hér í Bretlandi eru lika á þvi
að það þurfi að fara aðrar leiðir og
vinna markvisst að útbreiðslu- og
kynningarmálum, nokkuð sem síðan
skilar sér í svokölluöum óbeinum
auglýsingum, þ.e. umtjöllun fjöl-
miðla. Heilsíða í Evening Standard
kostar 14000 pund, eða um eina og
hálfan milljón íslenskra króna, og
má auðvitað sjá í hendi sér að það
borgar sig að hafa fólk í starfl við að
búa til umfjöllun í fjölmiðlum. Hver
þáttur í sjónvarpi og grein í blaði
verður dýrmæt þegar maður miðar
viö svona tölur. Álvöru auglýsingar-
herferð myndi hins vegar kosta
milljónir á milljónir ofan og að sjálf-
sögðu verður ekki lagt í slíkt á tímum
niðurskurðar. Þess vegna var starf
menningarfulltrúa látið hafa forgang
að sinni. Ég reyni svo, jafnhliða starfi
mínu sem sölumaður hugverka, að
vinna eftir skýrslu útbreiöslunefnd-
arinnar og mun eftir fremsta megni
leitast við að vinna að sköpun já-
kvæðrar ímyndar íslands á alþjóð-
legum fjölmiölamarkaði."
Að kunna galdurinn
- Enolliþaðekkilíkaóánægjuinnan
menningargeirans aö alþýðutónlist-
armaður væri valinn í starfið?
„Eflaust, og sé svo er það skiljan-
legt og eðlilegt. Spurningin er hins
vegar sú hversu margir þeir eru úr
geira svokallaðra klassískra hst-
greina sem hafa framið eftirtektar-
verð stórvirki á sviði markaðssetn-
ingar og flölmiðlavinnu og eru til-
búnir að vinna 16 tíma á sólarhring
í svona starfi. Það er nefnhega bara
hálfur galdurinn að geta framið góða
hst. Hinn helmingurinn er að kunna
á flölmiðla og markaðssetningu. Það
er ekki síður mikilvægt. í því hefur
vinna mín verið fólgin meira eða
minna sl. 10 ár. Ég hef framleitt kvik-
myndir og plötur, skipulagt tónleika
og tónleikaferðir og veriö kallaöur
th hvort sem er hjá flokkum eða fyr-
irtækjum til að sldpuleggja og sjá um
alls kyns uppákomur vegna þess að
ég kann á þessa hhð málsins. Það
hefur líka oft verið sagt um Stuð-
menn, mína hljómsveit, að viö kynn-
um ekki síður að spila á flölmiðla en
hljóðfærin. Það er auðvitað galdur-
inn sem hggur að baki því að halda
úti eldgamalh hljómsveit. Það má
hka segja að þess vegna sé rangt að
nota hér starfsheitið menningarfull-
trúi. Hjá hinum Norðurlöndunum
heita sambærilegar deildir Press-
and Cultural Offlce og sendimenn-
imir því upplýsinga- og menningar-
fuhtrúar sem er nær sanni. Sjálfur
vildi ég helst kaha mig útbreiðslu-
stjóra hins íslenska vitundariönaðar
en það hljómar fullframandlega.
Þar fyrir utan er íslensk alþýðu-
tónlist að líkindum sú tegund ís-
lenskrar menningar sem hvað víðast
hefur borið hróður okkar í seinni tíð.
Ég stend fastar á því en nokkru sinni
að Megas, Bubbi, Sykurmolar, Stuð-
menn og flöldamargir aörir sem búa
til íslenska tónlist og ný íslensk söng-
lög séu auðvitað að leggja sitt af
mörkum til íslenskrar menningar.
Tíminn einn sker úr um það hvort
það er merkilegt eða ómerkilegt. Það
eru ekki skríbentar í fllabeinstum-
um sem ákveða það. Gengi laganna
mun gera það og Bítlamir eru auðvit-
að ágætt dæmi um sígilda alþýöutón-
listarmenn."
Réttlætismál
- Þetta hljómar lfl:t og röksemdir í
virðisaukaskattsmáhnu fræga. Held-
urðu að það hafi skaðað þig í þessu
samhengi?
„Það hefur vafalaust skaðað mig
að þurfa að standa í þessu stappi. Þaö
er auðvitað alltaf neikvætt í augum
almennings að vera að skorast undan
skatti. Þetta er hins vegar álgjört
réttlætismál að tónhst hljóti sömu
meöferð og aðrar hstgreinar í þess-
um efnum. Það er t.d. alveg út í hött
að Egill Ólafsson skuh fara upp á
svið og leika í Vesahngunum undan-
þeginn skatti, leiki síðan í Ryði án
þess að virðisaukinn komi til en þeg-
ar hann syngur lög eftir sjálfan sig
borgar hann skatt.
Ég segi það því brýnt réttlætismál
að leiörétta þetta. Það gengur ekki
að 2000 mihjón króna pakki, sem
heitir íslensk menning, sé undanskil-
inn virðisauka'á meðan htí.1140 mihj-
ón króna pakki, sem heitir tónhst,
er skattlagður. Þetta er auðvitað
óviðunandi og vér mótmælum ahir,“