Dagblaðið Vísir - DV - 16.11.1991, Blaðsíða 27

LAUGARDAGUR 16. NÓVEMBER 1991.
27
Wolfgang Peter, vinbóndi og islandsvinur, á leið til starfa.
Bogdan hinn pólski axlar háf með fimmtiu kilóum af vínberjum.
tiltölulega sléttum vínakri er þetta
hvort tveggja í sjálfu sér létt verk og
löðurmannlegt en fæstir akranna
eru á jafnsléttu. Algengur, dæmi-
gerður vínakur er í snarbrattri hlíð
svo afar eríitt getur verið að fóta sig
og enn erfiðara að fá fötuna til þess
að standa á réttum kih. Þegar líður
á uppskerutímann hafa berin til-
hneigingu til þess að detta af vínviðn-
um og þá þarf að tína þau upp af jörð-
inni og það reynir á bakið. Hér um
slóðir er viðurinn sjálfur svo hávax-
inn að lítið þarf að bogra við tínsl-
una. Það reynir hins vegar ótrúlega
mikið á fæturna að standa í snar-
brattri brekku allan daginn og að
bera háfinn er hreint út sagt þræla-
vinna. Þeir sterkustu úr hópnum
reyna að skiptast á um það ef langt
er að fara en þegar hægt er að hafa
dráttarvélina fyrir ofan akurinn eru
þrír háfar í einu dregnir upp á sér-
stökum sleða.
Ekki fyrir
drgumóramenn
Að þessu sinni hagaði veðri þannig
á bökkum Móselárinnar að fyrstu
vikuna var reglulega hlýtt og nota-
legt yfir daginn en seinni vikurnar
var hitinn oft ekki nema nokkrar
gráður fyrst á morgnana og stöku
sinnum rigndi. Rétt er að taka það
sérstaklega fram fyrir draumóra-
menn í hópi lesenda að tínsla er ekki
lögð niður nema það rigni alveg sér-
staklega mikið. Og þegar rignir stöð-
ugt allan daginn og vatnið af vínvið-
unum rennur upp í ermarnar á sjó-
gallanum og menn standa varla eða
ekki á fótunum í leðjunni og maður
klippir í fingurna á sér svo blóðið
streymir niður í vínberjafötuna eins
og úr nýskomum grís þá fer mann
að langa heim í íslenskan kartöflu-
garð.
En auðvitað er þetta stórskemmti-
legt líka. Vinnudagurinn stendur í
átta tíma og einu sinni er gert
klukkustundar langt matarhlé. Móð-
ir Wolfgangs vínbónda, Hanna, sá
u'm matseldina svo hér gafst dágott
tækifæri til þess að kynnast þýskri
matargerð eins og hún blasir senni-
lega aldrei við venjulegum ferða-
mönnum. Vér mörlandar vomm að
vísu orðin nokkuð langeyg eftir góðri
fiskmáltíð ep það venst furðanlega
að lifa á svínakjöti, nautakjöti, ýms-
um pylsum sem Þjóðverjar gera af
meiri fjölbreytni en aðrar þjóðir, að
ógleymdum súpunum hennar Hönnu
sem voru hreint dásamlegar. Eins og
fara gerir var flaska af heimilisvín-
inu aldrei langt undan og það var
algjörlega ný reynsla fyrir okkur ís-
lendinga af vera á vinnustað þar sem
beinlínis var hvatt til áfengisneyslu.
Um klukkan 3 var gjarna höfð stutt
pása og þá skiptu menn með sér einni
flösku eða drukku kafíi í fimm mín-
útur. Væri sérlega kalt í veðri var
gjarnan hitabrúsi með heitu hvít-
vínsglöggi með í farteskinu en slíkt
nefna hérlendir Glúhwein og sé það
drukkið sjóðheitt rennir það yl í
loppnustu tær og fingur.
Slappað af
á þorpskránni
Fyrir þá sem um árabil hafa ekki
lyft þyngri hlut en penna var fyrsta
vika uppskerunnar afar erfið og
duttu menn gjarnan úrvinda út af
snemma á kvöldin. Venjulega var
komið heim í hús um 5.30 og þá var
eftir að losa feng dágsins, sem gat
verið tæp tvö tonn, í sérstaka vín-
berjapressu sem kreistir úr vínberj-
unum safann af slíku afli að einung-
is skráþurr mulningur verður eftir.
Hinn eiginlegi vinnudagur stóð því
til 6.30 en þá beið kvöldmaturinn og
eftir það þýskt sjónvarp eða ferð á
þorpskrána. Fyrst um sinn höfðum
við ekki neina afgangsorku en þýskt
sjónvarp er, með fullri virðingu fyrir
Þjóðverjum, alveg ótrúlega leiðin-
legt. Um tveggja kílómetra gönguferð
er niður snarbratta hæðina til þorps-
ins og stysta leiðin óupplýst í kol-
dimmu skógarþykkni. Eftir eina
slíka ferð með Garðbæinginn Sófus
þéttkenndan sem leiðsögumann
reyndum við að sitja um bílferðir.
Nokkrar krár og vínstofur er að
finna í Reil en þar er meira lagt upp
úr hvítvínsdrykkju í kjallarahvelf-
ingum en hefðbundnu þýsku bjór-
þambi. Við urðum fljótlega fastagest-
ir á Zur Linde þar sem bjórinn kost-
aði tæp tvö mörk (75 krónur) og í
Römerkeller sem er klassískur þýsk-
ur vínkjallari fyrir túrista með diskó-
teki svo þar er hægt að fá sér snún-
ing. Þorpsbúar eru almennt vin-
gjarnlegt fólk sem er vant íslenskum
vinnumönnum frá .Wolfgang og tóku
okkur friðsamlega og mörgum fyrir-
spumum um sögueyjuna svöruðum
við, eða reyndum að svara eftir því
sem þýskukunnátta okkar leyfði. Þó
er rétt að vara sig á góðglöðum ís-
landsvinum sem vilja bera í menn
vín því best er að komast hjálpar-
laust heim.
íslendingar
og áfengið
Wolfgang vínbóndi er umburðar-
lyndur gagnvart íslendingum enda
hefur hann kynnst misjöfnum sauð
í mörgu fé. Hann segist þó á heildina
htið hafa góða reynslu af þeim sem
starfskröftum með örfáum undan-
tekningum. Þannig dvaldi hjá hon-
um nokkra mánuði ungur íslending-
ur sem gat haft samband við verur á
öðrurn hnöttum og þurfti að eigin
sögn að borða 5000 hitaeiningar á dag
hið minnsta til þess að halda lífi.
„En hann var duglegur að vinna,“
segir Wolfgang og hlær.
Eins og fara gerir hefur Wolfi séð
ýmsar hliðar á áfengisneyslu ís-
lenskra bæði hér og heima á íslandi
en umgengni þjóðarinnar við sterka
drykki er langt komin með að afla
þeim vafasamrar frægðar meðal
annarra þjóða. Eitt sinn þegar Wolf-
gang var með virðulega gesti í heim-
sókn og vínsmökkun kom dráttarvél-
in heim af akrinum með íslensku
vinnumennina. Einn þeirra var
dauðadrukkinn eftir daginn og faðm-
aði að sér virðulegar þýskar matrón-
ur í grútskítugum vinnugallanum,
tók mjög virkan þátt í vínsmökkun-
inni og hélt eftirminnilegan fyrirlest-
ur um íslenskan landbúnað, sérstak-
lega kýr og skapferh þeirra og lund-
arfar.
„Ég var satt að segja dauðhræddur
um að gestirnir myndu móðgast en
það fór aht á besta veg því þeir reynd-
ust hafa af þessu hina bestu skemmt-
an þó minn maður væri dálítið aum-
ur yfir öllu saman daginn eftir,“ seg-
ir Wolfgang.
Hvítvín á ekki
að drekka ískalt
Eini þátturinn í umgengni íslend-
inga við vín sem kemur Wolfa til að
tala sig upp í hita er þegar léttvíns-
drykkja berst í tal. Hann segir það
þjóðarósið á íslandi að drekka hvít-
vín of kalt. Þegar Wolfgang var með
vínsmökkun á Hótel Sögu fyrir
nokkrum árum lenti hann í útistöð-
um við þjóna sem vildu láta hvítvíns-
flöskumar standa í ís.
„Hvítvín á að drekka svalt en ekki
ísjökulkalt því þá hverfur besta
bragðið vegna kuldans. Mér er alveg
óskiljanlegt hvemig þessi siður hef-
ur komist á,“ segir Wolfi og hristir
höfuðið raunamæddur.
Honum verður ennfremur tíðrætt
um þann sið íslendinga að „þamba“
vín eins og kálfar og hugsa aðeins
um áhrifin en gefa sér ekki tíma til
þess að njóta bragðs og ilms sem
skyldi. íslendingar drekka nefnilega
léttvín eins og aðrar þjóðir drekka
bjór. Algengt áfengisinnihald hvít-
víns frá Mósel er 7-8 prósent þannig
að það gefur augaleið að sé það
drukkið að hætti siðmenntaðra þjóða
verða neytendur aldrei nema rétt
kenndir og glaðir.
„Þannig á að njóta víns,“ segir
Wolfang. „Menn eiga að gleðjast yfir
góðu víni eins og góðum mat og
syngja og skemmta sér. Vín er best
þegar þig langar í það,“ segir hann
heimspekilega og lyftir glasi af
gullnu gæðavíni.
Nokkrir fróðleiks-
molar um Móselvín
og framleiðslu
þeirra...
Fullyrt er að vínrækt á bökkum
Móselárinnar eigi sér rösklega 2000
ára sögu. Þegar Rómverjar lögðu
undir sig þennan hluta Evrópu og
gerðu borgirnar Mainz og Trier
hvora við sinn enda Móseldalsins að
höfuðstöðvum sínum stóðu þeir
frammi fyrir nokkrum vanda. í þann
tíma tíðkaöist að greiða rómverskum
hermönnum í peningum, mat og víni.
Tahð er að þeim hafi verið greitt um
hálft gallon af rauðvíni eða hvítvíni
dag hvem (2,2 htrar). Vandinn fólst
í því að hvorki voru til flöskur né
tunnur til þess að flytja vínið í sunn-
an frá Ítalíu nema með ærnum til-
kostnaði yfir Alpafjöhin. Lausnin
fólst auðvitað í því að flytja vínviðinn
norður rétt eins og hann hafði áður
verið fluttur til ítahu frá Grikklandi.
Mjög hentugar aðstæðm- reyndust
vera meðfram ánum Mósel og Rín
og þannig var lagður grundvöhurinn
að umfangsmikihi vínrækt á þessum
slóðum.
Tvennt gerir þetta mögulegt. Ann-
ars vegar steintegund sem drekkur
í sig sólarljósið og tryggir nokkra
vörn gegn næturkuldum og enn-
fremur brattar hhðar við árnar sem
endurvarpa sólarljósi og gera vín-
rækt svo norðarlega að veruleika.
Fyrstu víngerðarmenn á þessum
slóðum héldu að því meira sem væri
af berjum þess betra yrði vínið og
geymdist betur. Reynslan leiddi hins
vegar í ljós að of mörg ber á einni
og sömu plöntunni leiða til seinni
þroska. Sum ber ná aldrei að þrosk-
ast sem aftur leiðir af sér hærra sýru-
stig og minna geymsluþol. Shk vín
þurfa langan tíma, eða minnst tvö
ár í eikartunnu áður en þau verða
drykkjarhæf. Þessi vinnubrögð gátu
af sér orðatiltækið: Vín skal vera
gamalt en víf ungt.
Nokkru fyrir aldamót varð mönn-
um ljóst að með því að rækta vínvið
með færri berjum sem náðu meiri
og jafnari þroska var hægt að brugga
vín sem bragðaðist frábærlega strax
ungt vegna minni sýru. Með út-
breiðslu þessara vinnubragða varð
nokkurs konar bylting í vínrækt og
víndrykkju því ung og fersk vín geta
menn drukkið, allt að tvær flöskur í
einu og staðið upp stálslegnir að
morgni. Þetta þýðir þó ekki að vífið
eigi að vera gamalt þó vínið eigi að
vera ungt.
Það var ekki fyrr en um aldamót
sem vínrækt jókst svo við Móselána
að farið var að flytja vínið út úr hér-
aðinu. Um svipað leyti var farið að
setja það á flöskur og tilkoma jám-
brautanna auðveldaði flutninga.
Gersveppurinn, sem veldur því að
vín verður áfengt, er lifandi vera sem
á það sameiginlegt með mannskepn-
unni að vera haldinn sterkri sjálfs-
eyðingarhvöt. Sveppurinnframleiðir
áfengi úr sykri en þegar vökvinn
hefur náð ákveðnum styrkleika
drepur áfengið sveppinn. Við venju-
lega gerjun getur áfengisinnihald
vökvans hæst orðið 13%. Það fer þó
eftir hitastigi, gertegund og sykur-
innihaldi vökvans.
Samkvæmt þýskum lögum má ekki
kaha vín þurrt nema sykurinnihald
sé lægra en 9 grömm í htra. Hálf-
þurrt vín inniheldur mihi 9 og 18
grömm af sykri á lítra og sætt vín
meira en 18 grömm.
Það er seinlegt og erfitt að verða
sérfræðingur í léttvínsneyslu en það
er afar gaman að æfa sig.
KIRKJUFÉLAG DIGRANESPRESTAKALLS DAOAn nn i/ni/noAi a
BASAn- 0G K0KUSALA verður í safnaðarheimilinu, Bjarnhólastíg 26, Kópavogi, laugardaginn 16. nóvember kl. 2 e.h. ' Nefndin Wargt 96ðf® Jíð P6* 1 Ko««‘ö °9styrKlð 9otl \ kauP m