Dagblaðið Vísir - DV - 27.03.1993, Blaðsíða 8

8
Hagnýt lögfræði
„Það er grundvallaregla í barnarétti að foreldrar bams fara með sameig-
inlega forsjá þess, hvort heldur þeir eru í hjúskap eða óvígðri sambúð."
Sameigin-
leg forsjá
Samningsgerðin
Grundvöllurinn aö sameiginlegri
forsjá er samkomulag foreldranna.
Samkvæmt því veröur sameiginleg
forsjá einungis heimiluð aö ósk
beggja foreldra og það gert að skil-
yrði aö foreldramir séu sammála
um þau atriði er varða bamið og
uppeldi þess. Við gerð samnings
um sameiginlega forsjá er foreldr-
um skylt að taka ákvörðun um hjá
hvom þeirra bamið skuh eiga lög-
heimih og þar með að jafnaði vera
búsett. Það foreldri sem bam á lög-
heimili hjá hefur réttarstöðu ein-
stæðs foreldris tíl að taka við með-
lagsgreiðslum með bami úr hendi
hins foreldrisins eða Trygginga-
stofnunar ríkisins, sem og öðrum
greiðslum frá hinu opinbera.. Enn-
fremur nýtur foreldri, sem bam á
lögheimih hjá, þeirra hlunninda
sem ríki og sveitarfélög bjóða ein-
stæðum foreldmm. Sýslumaður
skal staðfesta samning um sameig-
inlega forsjá en á honum hvílir
jafnframt skylda til að leiðbeina
foreldrum rækhega um skhyröi
sameiginlegrar forsjár og réttar-
áhrif er henni fylgja. Ljóst er aö
samningi verður að vera hægt að
breyta ef fullkomið samkomulag
er ekki milh foreldra um forsjána
og aht það sem bamið varöar. For-
eldrar, sem fara með sameiginlega
forsjá bams síns samkvæmt samn-
ingj, geta hvenær sem er krafist
þess, bæði eða annað, að hann veröi
úr gildi fehdur.
Á sameiginleg forsjá
réttásér?
í langflestum thvikum er það
bami fyrir bestu að hafa náiö sam-
band við báða foreldra sína. Ef
sameiginleg forsjá beggja foreldra
getur stuðlað að betra sambandi
bams við foreldra sína er rétt að
gaumgæfa slíkt. Telja verður að
lögfesting ákvæða um sameigjn-
lega forsjá sé af hinu góða, enda
er hér veriö að fjölga þeim úrræð-
um sem hægt er að beita 1 forsjár-
dehum. Leiði það th þess að auö-
veldara veröi að leysa þessi við-
kvæmu mál er það verulegt fagnað-
arefni.
Hinn 1. júh 1992 tóku ghdi ný
bamalög, nr. 20/1992. Meðal helstu
nýmæla em afnám hugtakanna
sidlgetin og óskhgetin böm, nýjar
feðrunarreglur og síðast en ekki
síst nýjar reglur um forsjá bama
og umgengnisrétt. Það er grund-
vallaregla í bamarétti að foreldrar
bams fara með sameiginlega forsjá
þess, hvort heldur þeir em í hjú-
skap eða óvígðri sambúð. Fram að
ghdistöku nýju bamalaganna var
foreldrum óheimht aö fara sameig-
inlega með forsjá bama sinna eftir
skhnað eða sambúðarsht og bar
Umsjón
ORATOR
félag laganema
skhyrðislaust að ákvarða forsjá
bams í hendur annars foreldris.
Hitt foreldrið haíði þó umgengnis-
rétt og framfærsluskyldu við bam-
ið samhhða forsjárforeldrinu.
Markveröasta nýmæh bamalag-
anna er aö foreldrum er gefinn
kostur á að fara áfram með sameig-
inlega forsjá bama sinna eftir
skilnað eða sambúðarsht. Heimhd-
in tekur einnig th foreldra sem
aldrei hafa búið saman. Nýju lögin
hrófla þó ekki við þeirri megin-
reglu að forsjá bams skal vera
óskipt í höndum annars foreldris
eftir skilnað, hér er einungis inn
heimild að ræða.
Hvaðersameigin-
legforsjá?
Þegar um sameiginlega forsjá er
að ræða fara foreldrar báðir með
forsjá bams, bamið dvelst að jafn-
aði hjá öðra foreldrinu en hjá hinu
á thteknum tíma eða tímabhum,
lögráðin era í höndum beggja. Þörf
er á samþykki og atbeina beggja th
allra meiri háttar ákvarðana er
bamið varðar, bæði um persónu-
hagi og flármál. Er þess vænst aö
þannig verði foreldraskyldur
beggja virkari og tengsl bams við
báða foreldra nánari.
LAUGARDAGUR 27. MARS1993
Matgæðingur vikuimar_pv
Ofnbakaður
fiskur
- meö gijónagraut
„Ég nýtí alla afganga og hendi
aldrei mat. Þegar helmingur laun-
anna fer í að halda manni gangandi
þá er betra að vera sparsamur,"
segir Dagmar Hahdórsdóttir,
tveggja barna móðir í Hafnarfirði
og matgæðingur vikunnar. Hún
segist nota fisk að minnsta kostí
fjóram sinnum í viku en hann fær
hún líka frítt vestan frá Hnífsdal
þaðan sem hún er.
Dagmar hefur mjög gaman af
eldamennskunni og reynir að
spreyta sig. Hún gefur lesendum
uppskrift að ofnbökuðum fiskrétti.
„Eg nota alltaf ýsu enda er ég alin
upp í frystihúsi og hef því ekki
áhuga á að nota þorsk. Einnig má
bæta út í réttinn öhu því sem fyrir-
finnst í ísskápnum, t.d. rækjum,
sveppum, papriku eða lauk. Þetta
er nokkurs konar grunnuppskrift
sem ég gef ykkur,“ segir Dagmar.
Hún notar afgang af gijónagraut
í þennan rétt og segir upplagt að
nýta hann þannig daginn eftír.
Það sem þarf
700-800 g fiskur, t.d. ýsa
Dagmar Halldórsdóttir, matgæð-
ingur vikunnar.
1-2 bohar hrísgijón
100 g ananasbitar
'Á-l tsk. karrí eftir smekk
Season Ah, salt, pipar og sítrónu-
pipar
1 peh ijómi, stundum meira
Ostur
Ef th er gijónagrautur þá er hann
settur í botninn í eldfostu formi
sem hefur verið smurt. Annars era
hrísgijónin soðin og síðan sett í
botninn. Ananasbitunum er raðað
yfir og síðan er karríinu stráð yfir.
Fiskurinn, sem hefur verið soðinn,
er lagður yfir gijónin og kryddað.
Loks er ijómanum heht yfir og loks
rifinn ostur. Gott er að strá papriku
yfir ostinn en er ekki nauðsynlegt.
Forminu er stungið í ofninn og
bakað í þijátíu mínútur við tvö
hundruð gráða hita.
„Ég ber yfirleitt með þessu gott
brauð og hrásalat og kartöflur ef
einhver vhl. Þetta er mjög vinsæh
réttur hjá mér og allir borða hann.
Síðan má vel útfæra hann á annan
hátt og bæta í hann eftír smekk,“
segir Dagmar. Hún vann lengi á
veitingahúsi og segist ahtaf hafa
haft mjög gaman af að elda.
Dagmar ætlar að skora á Huldu
Björgu Rósarsdótíur tannfræðing
að vera næstí matgæðingur en
Jgulda er ipjög fær kokkur, segir
hún. -ELA
Hinhliðin
Hrífst af hetjum
hvita tjaldsins
- segir Ásdís Thoroddsen kvikmyndagerðarmaður
Mynd Asdísar Thoroddsen, Ing-
aló í grænum sjó, var vahn besta
bíómyndin á norrænni kvik-
myndahátíö í Rúðuborg um síðustu
helgi. Jafnframt var aðaheikkona
myndarinnar, Sólveig Amarsdótt-
ir, kjörin besta leikkonan. Myndin
hefur þegar verið seld víða, m.a. th
fimm sjónvarpsstöðva. Ingaló var
einnig sýnd á norrænu kvik-
myndahátíðinni í Háskólabíói sem
nú stendur yfir. Þá hefur Ásdísi
verið boðið að sýna myndina á
kvikmyndahátíð í Lincoln Center í
New York í byrjun maí en sú sýn-
ing nefnist New Director/New
Horizons in Fhm og getur auðveld-
aö myndum aðgang að Bandaríkja-
markaði. Þaö er Ásdís Thoroddsen
sem sýnir hina hhöina að þessu
sinni:
Fullt nafn: Ásdís Thoroddsen.
Fæðingardagur og ár: 26. febrúar
1959.
Maki: Martin Schiuter.
Börn: Gunnur Martinsdóttir sem
er rúmlega fjögurra ára.
Bifreið: Lada sem startar ekki.
Starf: Kvikmyndagerðarmaöur.
Laun: Ég veit það varla enda era
þau engin sem stendur.
Áhugamál: Lestur góðra bóka, að
sjá góðar bíómyndir og ég er mjög
glöð ef ég kemst upp í sveit en það
er sjaldan.
Hvað hefur þú fengið margar tölur
réttar í lottóinu? Eg hef aldrei sph-
að í lottóinu.
Hvað finnst þér skemmtilegast að
gera? Fyrir utan það sem ég nefndi
áðan sem áhugamál þá finnst mér
mjög gaman að spjaha við fólk,
„diskutera“.
Hvað finnst þér leiðinlegast að
gera? Ég geri aldrei neitt sem mér
finnst leiðinlegt.
Uppáhaldsmatiu-: Franskur matur
er í uppáhaldi en ég hef mjög gam-
Ásdfs Thoroddsen kvikmynda-
gerðarmaður.
an af að prófa mat sem ég hef aldr-
ei smakkað áður.
Uppáhaldsdrykkur: Vatn.
Hvaða íþróttamaður finnst þér
standa fremstur í dag? Ég fylgist
ekki með íþróttum þó ég stunth þær
nokkuð sjálf, fer mikiö í sund og
fer ailra minna ferða gangandi.
Uppáhaldstímarit: Ég les Lettre
Intemational, sem er gefið út í fjór-
um löndum, en einnig hef ég nýlega
gerst áskrifandi að tímaritinu
Bjartur og Emiha. Þá les ég einnig
tímarit Máls og menningar.
Hver er fallegasti karl sem þú hefur
séð fyrir utan maka? Ég hef auövit-
að hrifist af mörgum heljum hvíta
tjaldsins eins og Alan Dulone sem
ég sá í myndinni Rocco og bræður
hans en þá vorum við bæði sautján
ára. Ég náði nú aldrei að kynnast
honum nánar en heitasta ástin hef-
ur líklega verið teiknimyndaheljan
Pétur Pan. Ég kem ekki fyrir mig
neinum af holdi og blóöi nema ef
vera skyldi Skarphéðni Njálssyni,
sem heiliaði mig í den, en hann var
nú meiri ólukkupésinn.
Ertu hlynnt eða andvíg ríkisstjórn-
inni? Andvíg.
Hvaða persónu langar þig mest að
hitta? Ég held að það væri gaman
að spjaha við William Shakespeare.
Uppáhaldsleikarí: Ingvar Sigurðs-
son.
Uppáhaldsleikkona: Sólveig Arn-
arsdóttir.
Uppáhaldssöngvari: Þeir era marg-
ir góðir, þó held ég að ég nefni ekki
Bhly Holiday þó ég hafi dáð hana
lengi heldur frekar nafnlausa ung-
verska sígaunakonu sem söng lög
inn á snældu sem ég á.
Uppáhaldsteiknimyndapersóna:
Pétur Pan.
Uppáhaldssjónvarpsefni: Ég horfi
ekki á sjónvarp nema á fréttir.
Uppáhaldsmatsölustaður: Ég hef
ekki efni á að borða á veitingahús-
um en mér finnst gaman að kíkja
inn á kaffivagninn.
Ertu hlynnt eða andvíg veru varn-
arliðsins hér á landi? Andvíg.
Hver útvarpsrásanna finnst þér
best? Ég hlusta á fréttir á rás eitt
en leita annars mihi stöðva.
Uppáhaldsútvarpsmaður: Ég fylg-
ist ekki mikið með útvarpi en hef
þó gaman af þegar ég lendi á þátt-
um Jórunnar Siguröardóttur.
Hvort horfir þú meira á Sjónvarpið
eða Stöð 2? Ég fylgist htið með sjón-
varpi fyrir utan fréttatímana og er
ekki með afraglara.
Uppáhaldssjónvarpsmaður: Mér
finnst ég ekki geta svarað þessari
spurningu vegna vankunnáttu.
Uppáhaldsskemmtistaður: Ég fer
stundum á Bíóbarinn.
Uppáhaldsfélag í íþróttum: Karate-
félag í Reykjavík.
Stefhir þú að einhveiju sérstöku í
framtiðinni: Kannski að þrefalda
hana.
Hvað ætlar þú að gera í sumarfrí-
inu? Ég veit ekki th þess aö ég eigi
nokkurtsumarfrí. -ELA