Dagblaðið Vísir - DV - 26.03.1994, Síða 26

26
LAUGARDAGUR 26. MARS 1994
LAUGARDAGUR 26. MARS 1994
39
Afleiðingar salmonellusýkingar íslenska sundliðsins á Möltu:
Ég er búin að
tapa öllu þreki
- segir Bima Björnsdóttir, íslandsmeistari í bringusundi, sem hefur ákveðið að hætta að keppa
„Ég er hætt aö keppa í sundi. Ég
tók þessa ákvöröun fyrir þrem vik-
um að vandlega íhuguðu máli. Þaö
er mjög erfitt aö þurfa aö viðurkenna
þaö en ég er gjörsamlega búin að
tapa öUu þreki og öllum styrk sem
ég hef verið að byggja upp síðustu
árin. Ég hef keppt í tveim mótum í
vetur frá því að ég byrjaði aftur að
æfa í september. Ég hef synt mjög
illa og get ekki sætt mig við það. Eins
og málin standa núna fmnst mér ég
gera réttast í því að hætta.“
Þetta segir Birna Björnsdóttir
sundkona sem sýktist af salmonellu
á smáþjóðaleikunum á Möltu um
mánaðamótin maí/júní sl. Þar urðu
flestir sundmannanna í íslenska
landsliðinu veikir. Þeir jöfnuðu sig
þó fljótt, allir nema Birna og Arna
Þórey Sveinbjörns sem veiktust sýnu
mest. Bima fór mjög illa út úr veik-
indunum. Hún er enn að glíma við
eftirköst sýkingarinnar og veikist
alltaf öðru hvoru þótt búið sé að
komast fyrir sýkilinn sjálfan. Hún
segist hafa brotnað gjörsamlega nið-
ur þegar hún gerði sér grein fyrir
því að þrekið hefði hrunið og ströng
þjálfun undanfarinna ára væri að
engu orðin.
12 ára íslandsmeistari
Bima er fædd á Höfn í Hornafirði.
Þegar hún var 9 ára fluttist hún með
foreldrum sínum til Akureyrar og
hóf að æfa þar sund með Sundfélág-
inu Óðni. Þegar hún var fjórtán ára
flutti hún suður og hefur æft með
Sundfélagi Hafnarfjarðar síðan. Að
vísu æfði hún með Njarðvíkingum
einn vetur en fluttist síðan aftur yfir
í sitt gamla félag.
„Ég var mjög fljót að tileinka mér
sundið og ná árangri. Þegar ég var
12 ára varð ég íslandsmeistari í flokki
12 ára og yngri og setti íslandsmet í
þrem greinum. Ég hafði raunar
snemma mjög gaman af íþróttum og
var eiginlega í öllu, fótbolta og bad-
minton, svo að eitthvað sé nefnt. Lík-
lega hefur sundið orðið ofan á af því
að ég var svo fljót að ná árangri í
því.“
Þegar hún náði 13 ára aldri kom
smá lægð í ferilinn sem varði þar til
hún var 16 ára. Þá tók hún aftur við
sér og varð íslandsmeistari í ungl-
ingaflokki og setti íslandsmet í 100
og 200 m bringusundi í stúikna-
flokki.
„Á þessum tíma gekk mér mjög vel
og ég bætti mig mjög mikið. Á síð-
asta ári gekk mér einnig vel og ég
varð íslandsmeistari í 100 og 200 m
bringusundi og 200 m fjórsundi. Ég
var á hraðri uppleið og stefndi á
heimsmeistaramótiö í sundi nú í ág-
úst. En svo var ég valin í landsliðið
á smáþjóðaleikunum - og þar meö
var draumurinn búinn.“
Birna segist hafa verið með mjög
góðan þjálfara og segist þess fullviss
að hefði þetta ekki komið fyrir hefði
hún verið að synda á sínum bestu
tímum eða jafnvel enn betri á meist-
aramótinu í Eyjum um síðustu helgi.
Hún segist hafa farið að horfa á og
það hefði veriö mjög erfitt.
„Ég gerði það til að reyna aö sætta
mig við þessa ákvörðun sem ég er
búin að taka, að hætta að keppa í
sundi, en mig langaði afskaplega
mikið til að vera með.“
Birna segist þess fullviss að hefði þettá ekki komið fyrir hefði hún verið að synda á sínum bestu tímum eða jafnvel
enn betri á meistaramótinu í Eyjum um siðustu helgi. DV-mynd BG
Sóðalegt hlaðborð
Birna segir að hún eigi örugglega
eftir að minnast hinnar örlagaríku
dvalar á Möltu alla tíð.
„Ballið byrjaði eiginlega strax með
því að sundmennirnir veiktust hver
af öðrum. Þetta voru smáveikindi,
magakveisa og uppköst. Við hljótum
að hafa borðað einhvem óþverra en
það hefur ekkert sannast í þeim efn-
um. Það voru teknar einhverjar pruf-
ur úr matsalnum á hótelinu sem við
dvöldum á en engar niðurstöður
fengust úr þeim.
Maturinn á hótelinu var satt að
segja ekki mjög gimilegur. Þetta var
hlaðborð, fremur sóðalega borið
fram. Það stóðu einhveijir skítugir
kokkar við það og voru að skammta.
Á því var ýmislegt sem íþróttafólk
leggur sér ekki til munns þegar það
er að keppa. Þar má nefna feitt kjöt
og fleira í þeim dúr. En við slepptum
því náttúrlega og fengum okkur frek-
ar grænmeti og pasta. Síðustu dag-
ana lifðum við eingöngu á því, auk
þess sem við borðuðum kartöflur.
Við vorum að ræða það okkar á
milli aö líklega gæti allt gerst eins
og hreinlætinu virtist vera háttað og
enginn væri óhultur fyrir matareitr-
un. Kokkarnir hefðu allt eins getað
skorið grænmetið niður á sama borði
og skemmt kjöt og þaö hefði nægt til
að breiða út sýkla. Við kvörtuðum
en það bar engan árangur. Okkur var
sagt að þetta væri það sem boðið
væri upp á og allar kvörtunarraddir
voru þaggaðar niður.
Við í sundhðinu vorum með okkar
eigin fararstjóra og hann stóð sig
ágætlega. Hann reyndi að gera sitt
besta og talaði þarna við einhverja
menn en það kom bara ekkert út úr
því. Þeir sem voru þarna á vegum
ólympíunefndar virtust ekki gera sér
grein fyrir þvi sem var í rauninni að
gerast. Ella hlytu þeir að hafa gert
eitthvað í því.“
Veiktust á fyrsta degi
Það var strax á fyrsta keppnisdegi
sem tveir íslenskir sundmenn veikt-
ust. Þeir voru með magakveisu, nið-
urgang og uppköst. Veikindin gengu
yfir á einum degi og þeir tóku þátt í
keppni þótt þeir væru slappir. Þann-
ig veiktustu þeir einn af öðrum. Af
fimmtán manna Uði var aðeins einn
sem slapp. Síðasta daginn sem Birna
átti að keppa var hún oröin veik. Hún
hefur verið með astma og til viðbótar
við magakveisuna fékk hún astmak-
ast. Hún var mjög slöpp og hélt að
það stafaði af astmakastinu. Á laug-
ardeginum var síðasti dagur mótsins
og þá hafði henni versnað til muna.
Þegar mótinu var lokið, seinni hluta
laugardagsins, var haldið lokahóf og
þá var hún orðin mjög veik.
„Um kvöldið var svo ball og það
voru allir léttklæddir því að hitinn
var svo mikill. Ég lét mig hafa það
að dragnast með en var að drepast
úr kulda og hríðskalf allt kvöldið.
Ég var komin með slæman niður-
gang og mér var flökurt en ég gat
samt ekki kastað upp.“
Heim í hjólastól
Á sunnudeginum lá Birna í rúminu
og var orðin máttfarin.
„Ég gerði mér ekki grein fyrir því
hvað var að gerast. Mér fannst eins
og þetta myndi allt verða í lagi, þann-
ig að ég var ekkert að kvarta eðá
segja frá líðan minni. Það voru allir
búnir að vera veikir og þeim var
batnað. Ég hugsaði að þetta myndi
lagast hjá mér eins og hinum.“
Áðfaranótt mánudagsin$ vaknaði
svo stallsystir Bimu, Arna’Þórey, og
var einnig mjög veik. Hún fékk
krampakast og stífnaði öll upp. Þá
var kallað á lækni handa henni.
Hann kvað upp þann úrskurð að hún
væri með botnlangakast. Hann vildi
leggja hana inn á spítala á Möltu en
hún vildi það ekki né heldur farar-
stjóri sundliðsins. Það varð því úr
að allt íslenska sundfólkið hélt heim
á tilsettum tíma. Þær Birna og Arna
Þórey gátu ekki gengið þegar hér var
komið sögu en var ekið í hjólastól
það sem þær þurftu að fara.
„Við vorum orðnar svo slappar að
við gátum ekki einu sinni staðið í
fæturna nema smástund í einu. Ég
hafði til dæmis farið heim á undan
öllum hinum á sunnudagskvöldinq,
Ég gat ekki staðið meðan ég var að
bíða eftir lyftunni á hótelinu, ég varð
að setjast á meðan. En heim kom-
umst við og vomm mjög fegnar þegar
Möltudvölinni lauk.“
Þess má geta að þrátt fyrir að slapp-
leiki hijáði Birnu á mótinu gekk
henni þokkalega þar til síðasta dag-
inn. Hún kom ekki tómhent heim því
hún komst fjórum sinnum á verð-
launapall. Gull vann hún í 100 m
bringusundi og 4x100 m boðsundi og
silfur í bringusundi og 200 m fjór-
sundi.
Hugsað eftir á
Birna segist hafa hugleitt það eftir
á, þegar allt hafi verið yfirstaðið, af
hveiju hún gerði ekki meira úr veik-
indum sínum en raun bar vitni.
„Ég var fárveik en það var eins og
ég geröi mér ekki grein fyrir því. Ég
get svo sem sett mig í spor þjálfara
okkar og fararstjóra. Þeir hugsuðu
auðvitað með sér að þetta væri bara
magakveisa eins og hinir í hópnum
hefðu fengið og hún myndi ganga
yfir hjá öllum. Ég hugsaði svona
sjálf. Þess vegna var ekkert gert í
rnálinu."
Þegar Birna kom til landsins fór
hún beinustu leið heim til sín. Hún
var síðan flutt á slysadeildina og að
því búnu lögð inn á Borgarspítalann.
„Ég ætla að reyna að gera gott úr þessu og leggja alla áherslu á að byggja mig upp á nýjan leik.“
Ama Þórey haíði þá þegar verið
lögð inn. Þar sem sú síðarnefnda
haföi verið greind með botnlangak-
ast úti á Möltu var hún skorin upp
um leið og hún kom á Borgarspítal-
ann. Þar var tekinn úr henni botn-
langinn en svo kom í ljós að hún var
með salmonellusýkingu eins og
Birna.
Birna lá á spítalanum í fimm daga.
Þá var hún send heim.
„Mér leið óskaplega illa til þess að
byrja með. Ég hélt engu ofan í mér
stundinni lengur. Þegar ég var orðin
hitalaus var ég send heim. Ég var
þó ekki laus við magakveisuna og
það sem henni fylgdi. Ég held að það
hefði verið betra fyrir mig að dvelja
lengur á spítalanum. Við vorum látn-
ar fá sýklalyf í æð en það verkar fljót-
ar heldur en einhveijar inntökur.
Þegar ég fór heim var ég látin hafa
sams konar lyf í töfluformi. Síðan var
ég látin koma aftur á tveggja vikna
fresti og þá var athugað hvort ég
væri laus við sýkilinn. Þegar svo
reyndist ekki vera var skipt um lyf
til að reyna að finna það lyf sem
ynni á honum. Ég þurfti að taka
fimm mismunandi lyfjategundir, 2-3
vikur í senn. Þetta endurtók sig hvað
eftir annað og ég losnaði ekki við
sýkilinn fyrr en nú rétt fyrir ára-
mót. Þá var ég búin að beijast við
þennan óþverra í um hálft ár.
Þessi lyf eru búin að skemma mik-
ið fyrir mér. Þau bijóta mikið niður
í líkamanum, ekki síst þarmaflór-
una. Ég er nú að glíma við eftirköst
sýkingarinnar og sé ekki fyrir end-
ann á þeirri baráttu enn.“
Birna stóð sig vel á smáþjóðaleikunum á Möitu þrátt
fyrir veikindin og kom heim með tvö gull og tvö siífur.
Hér er hún á Borgarspítalanum skömmu eftir að hún
kom heim.
A verðlaunapalli á Möltu.
Þrekið búið
Þrátt fyrir veikindin vildi Bima
halda áfram æfingum eins fljótt og
auðið yrði. Hún hóf því að æfa aftur
í september sl. Hún æfði af fullum
krafti en fann fljótlega að hún hafði
engan veginn þann styrk sem hún
hafði áður. Hún þoldi ekki álagið og
varð að minnka við sig eftir skamm-
an tíma.
Nokkm seinna keppti hún á sund-
móti hjá Sundfélaginu Ármanni og
það mót rak endahnútinn á keppnis-
ferilinn. „Það var rosalega erfitt að
þurfa að ganga í gegnum það að vera
orðin svona léleg. Eg varð að horfast
í augu við það aö vera búin að tapa
öllu þessu þreki niður. Ég brotnaði
alveg saman.
Líkaminn hafði rýmað mjög mikið
i veikindunum. Þegar ég kom heim
af spítalanum hafði ég misst 6-7 kíló.
Ég hef verið að synda hundrað
metra sund á 5 sekúndum lakari tíma
en áður sem er náttúrlega alveg rosa-
legt. Ég sætti mig engan veginn við
það. Þetta er líka niðurdrepandi fyrir
andlegu hliðina. Maður er að reyna
að vera í lagi og halda höfði en þetta
er svo rosalegt álag að ég gat ekki
staðist það. Nú ætla ég að leggja
áherslu á að byggja mig upp, andlega
og líkamlega, hvað sem svo verður.
Ég sé til hvort'ég get hugsað mér að
takást á við þessa hluti aftur í haust.
Veikindin sjálf hafa verið kapítuli
út af fyrir sig. En þegar maður finnur
það að maður er að synda á æfingum
og getur engan vegin haldið í við þá
sem maður var langt á undan áður
þá fer eitthvað að láta undan. Það
er annars alveg ótrúlegt hvað ein
svona ferð getur gert manni. Eftir
að hafa æft og keppt í sundi í 12 ár
er erfitt að ákveða allt í einu að nú
sé ég hætt án þess aö vilja það. Þetta
hefur verið stór hiuti af lífi mínu í
svo mörg ár en svo allt í einu ekki
lengur."
- Hvað ætlaröu að gera við allan
þann tíma sem áður fór í æfingar?
„ Ég ætla bara að búa mér til mitt
eigið prógramm, hlaupa úti og
stunda líkamsrækt. Ég ætla að reyna
að gera gott úr þessu og leggja alla
áherslu á aö byggja mig upp á nýjan
leik.“
Þáttur
ólympíunefndar
- Hvað með bætur vegna læknis-
kostnaðar og vinnutaps?
„í fyrstu vildi ólympíunefnd ekkert
vita af þessu máli en reyndi að þagga
það niður. Sundsambandið stóð hins
vegar mjög vel viö bakið á okkur og
ýtti við nefndinni.
Það er ekki hægt að benda á ein-
hvem einn og segja að hann sé sekur
í þessu máli og beri ábyrgð á því
DV-mynd BG
hvernig fór. Við vorum að vísu þarna
á vegum ólympíunefndar og því
finnst mér allt í lagi að hún sýni svo-
lítinn lit. En það er ekki hægt að segja
að þetta sé henni að kenna.
Fyrir utan allt annað er þetta tals-
vert fjárhagslegt tjón. Þetta hefur
kostað mig fleiri tugi þúsunda þegar
með eru talin öll þau lyf sem ég hef
orðið aö kaupa svo og það vinnutap
sem ég hef orðið fyrir. Það hefur
verið unnið í því að við fengjum
greiddan læknis- og lyfjakostnað.
Það er ekki hægt að bæta þetta upp
að öðru leyti því ekki geta þeir gefið
mér þrekið aftur.
Það var skipuð nefnd fyrir áramót
sem í sátu læknir, lögfræðingur og
fulltrúi frá Sundsambandinu. Þessi
nefnd hefur unnið mjög gott starf
sem ber að þakka. Hún sendi ólymp-
íunefnd margra síðna skýrslu um
málið sem hefur orðiö til þess að
nefndin hefur samþykkt að borga
okkur þessa peninga. Við erum að
vísu ekki búin að fá þá en ég hejd
að nefndin muni standa við það. Hún
getur ýmislegt af þessu lært, til dæm-
is að það þarf að passa vel upp á
mataræði keppnisfólks og hafa aðgát
þegar verið er aö skipuleggja keppn-
isferðir á stórmót erlendis. Mér
finnst að nefndin hafi ekki gert sér
grein fyrir hve alvarlegt þetta mál
er og hve miklu tjóni þetta er búið
að valda okkur. Félagar mínir, sem
fóru þessa ferð, eru nú allir búnir
að jafna sig að því er ég best veit.
Ama Þórey átti lengst í því en ein-
hver hluti ristilsins mun. hafa
skemmst hjá henni.“
- Hvað er fram undan hjá þér?
„Nú stend ég á krossgötum. Ég er
búin með stúdentspróf og var aö spá
í að fara í skóla í haust. En kannski
blundar í mér draumur um að byija
aftur. Númer eitt er þó aö ná sér aft-
ur, líkamlega og andlega, áður en
lengra er haldið."
-JSS