Dagblaðið Vísir - DV - 16.06.1994, Blaðsíða 27

FIMMTUDAGUR 16. JÚNÍ 1994
27
85 ára og saumar upphluti:
Saumaði fyrsta upp -
hlutinn fjórtán ára
- segir Þóra Guðmundsdóttir bóndakona sem hefur nóg að gera í saumaskapnum fyrir konur um allt land
Þóra er orðin 85 ára gömul en lætur sig þó ekki muna um að sitja við
sauma. Venjuiega situr hún á rúminu sinu við saumaskapinn en einnig
saumar hún heima hjá þvi fólki sem hún saumar fyrir.
Júlia Imsland, DV, Hö&i;
„Ég hef alltaf haft mikinn áhuga
á saumaskap og hannyrðum yfir-
leitt og byrjaði snemma að sauma.
Ég var aðeins átta ára þegar ég
sneið og saumaði treyju og svuntu
á sjáifa mig,“ segir Þóra Guð-
mundsdóttir, 85 ára bóndakona í
Svínafelli í Hornafiröi. Þóra hefur
saumað 185 upphluti frá árinu 1973
og er ekki frá því að þeir gætu ver-
iö nokkrir fleiri ef vel væri talið.
Þegar fréttaritari DV náði tah af
Þóru var hún aö ljúka við að sauma
upphlut á unga konu sem kom vest-
an af landi gagngert til þess að láta
sauma á sig.
- Hvenær byrjaðir þú að sauma
íslenska þjóðbúninginn?
Ég var fjórtán ára þegar ég saum-
aði mér upphlut og ég balderaði
hann sjálf. Fyrstu peysufotin
saumaði ég á mig þegar ég var átján
ára. Á þeim árum voru öll fot
saumuð á heimilunum og það kom
sér vel að geta gert hlutina sjálfur.
Á tímabiii virtist lítill áhugi vera
hjá ungum konum á því að eignast
íslenska búninginn og í ein fjörutíu
ár snerti ég ekki á þessum sauma-
skap. Það má segja að það hafi ver-
iö algjör tilviljun að ég byrjaði að
sauma aftur en frænka mín kom
hingað, rak framan í mig hnefann
og sagði: „Þú saumar nú fyrir mig
upphlut." Auðvitað endaði það með
því að ég saumaði á hana og það
varð til þess að konur fóru að koma
til mín og biðja mig að sauma á sig
upphlut."
Ferðasttil aó sauma
- Þú hefur saumað á konur víða á
landinu. Hvaö hefurðu farið á
marga staði?
„Jú, ég hef saumað á konur víða.
Ég fór til Djúpavogs til að sauma á
tvær konur en þær urðu yfir tutt-
ugu konurnar þar í bæ sem spók-
uðu sig í upphlut þegar upp var
staðið. Ég hef saumað upphluti á
konur á Patreksfirði, í Skagafirði,
Þóra Guðmundsdóttir ásamt frænku sinni, Hólmfríöi Þrúðmarsdóttur, og sonardóttur, Svövu Mjöll Jónasdótt-
ur. Svava Mjöll er i upphlut sem amma hennar saumaði en hún á einnig möttulinn sem frænka hennar er i
en Þóra saumaði hann líka.
á Vopnafirði og Egiisstöðum og er
núna að fara til Vopnafjarðar og
síðan til Egilsstaða.
- Hafa konur minni áhuga á
peysufotum?
„Það er mikill áhugi fyrir peysu-
fótum í dag en ég sá aö þaö var
alltof mikið fyrir mig að fara í það
líka. Ég hef oft lagað gömul peysu-
fót en það er ekki svo mikið verk.
- Er öll þessi vinna og ferðalög
ekki orðin erfið fyrir áttatíu og
fimm ára gamla konu?
„Mér finnst aldurinn ekki skipta
máh og ég skil aldrei í því þegar
fólk er að tala um gömlu konuna.
Ég finn ekki fyrir ellinni eins og
margur gerir, a.m.k. ekki á sálinni.
Hins vegar finnst mér ég vera orðin
heldur stirð til gangs, ég sem gat
gengið og gengið án þess að finna
til þreytu og mér bregður við að
geta ekki hlaupið eins og ég gerði
áður því þrótturinn er farinn að
gefa sig,“ segir Þóra sem fékk sér
gleraugu fyrir fimmtíu árum og
notar þau enn í dag.
Notar grös
og jurtir í smyrsl
Þóra og eiginmaður hennar, Sig-
urbergur Ámason, bjuggu í Svína-
felh í Nesjum, bænum milh fljóta,
þar sem samgöngur hafa vafahtið
verið með þeim erfiðustu á landinu
vegna legu bæjarins. Þau eignuð-
ustu tíu börn og eru niu á lífi. Sig-
urbergur lést árið 1983. Þóra býr í
Svínafelli hjá syni sínum og
tengdadóttur og þar unir hún sér
best. Þóra hefur til margra ára lagt
sig eftir fróðleik um grös og grasa-
lækningar og notar mikið grös og
jurtir sem hún tínir og gerir úr
smyrsl og lyf sem oft hafa komið
sér vel á heimih hennar í gegnum
árin. Þeir eru líka ófáir sem leitað
hafa til hennar eftir græðandi
smyrslum sér til hjálpar. Það væri
efni í stóra bók allur sá fróðleikur
og þær lifandi frásagnir af atburð-
um sem þessi síunga kona býr yfir
og hún á vissulega auðvelt með að
vekja fólk th umhugsunar um lífið,
tilveruna og það sem við sjáum
ekki en vhjum flest trúa að sé th.