Dagblaðið Vísir - DV - 27.08.1994, Blaðsíða 14

14
LAUGARDAGUR 27. ÁGÚST 1994
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JONAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNUSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrífstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1400 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 140 kr. m/vsk. - Helgarblað 180 kr. m/vsk.
Ég fer í fríið
Aö því hefur verið fundið að Ingibjörg Sólrún Gísla-
dóttir borgarstjóri hafi nýverið tekið sér nokkurra vikna
sumarleyfi án þess að hafa unnið sér inn slíkan orlofs-
rétt þar sem hún hefur aðeins verið stuttan tíma í starfi.
Þessi gagnrýni er ekki sanngjöm. Ingibjörg Sólrún var
áreiðanlega orðin þreytt eftir langa og erfiða kosninga-
baráttu og hefur þurft á hvíld að halda. „Þetta var alveg
lífsnauðsynlegt fyrir mig og mitt fólk. Ég lá upp í loft og
sleikti sólina,“ er orðrétt haft eftir henni í Eintaki á
fimmtudaginn.
Að auki kemur orlof hennar í kjölfar þeirrar ánægju-
legu ákvörðunar hennar að ganga í kristilegt hjónaband
með sambýhsmanni sínum. Fráleitt er að finna að því
að borgarstjórinn í Reykjavík fari í brúðkaupsferð.
Hitt er svo rétt að Ingibjörg Sólrún stendur veik gagn-
vart þessari gagnrýni. Sjálf kvaddi hún sér hljóðs á Al-
þingi í fyrra til að hneykslast á því að þáverandi settur
framkvæmdastjóri Sjónvarpsins hefði farið i leyfi án
þess að hafa unnið sér inn formlegan rétt til þess.
Og svar hennar við fyrirspum minnihlutans í borgar-
stjóm um orlofsmálin var ekki nægilega málefnalegt. Það
er vandræðalegt að bregðast við gagnrýni með því að
veitast að fyrirrennurum sínum. Annaðhvort standa
menn fyrir sínu eða ekki.
íhugunarefni er lika hvort frí borgarstjóra hafi verið
tekið á réttum tíma. Ýmislegt bendir til þess að Qarvera
Ingibjargar SóLrúnar hafi orðið til þess að við missum
sýnilega af tækifæri til að byggja fjölnota íþróttahús á
kostakjörum.
Fjarvera borgarstjóra vakti enn fremur upp spurning-
ar um það hver fari raunverulega með stjómina í fjar-
vem hennar. Þau vinnubrögð sem tíðkuð vom, að einn
úr hópi borgarfulltrúa meirihlutans segi embættismönn-
um borgarinnar fyrir verkum, em óvanaleg og gætu við
vissar aðstæðar skapað erfið vandamál. Þessum málum
þarf að koma á hreint til frambúðar.
Eins er það haft í flimtingum að hinn nýi skipulagsráð-
gjafi borgarstjóra hafi verið í miklum önnum við að semja
skýrsluna um „boðleiðir“ í ráðhúsinu þegar borgarstjóri
og nær allir aðrir embættismenn, sem svara áttu spum-
ingum ráðgjafans, vom í sumarfríi.
Aðalatriðið er þó að nú þegar borgarstjóri er mættur
til starfa í ráðhúsinu á ný og hveitibrauðsdagar nýja
meirihlutans em senn á enda þurfa athafnir að fylgja
orðum. Nógu margir em þeir víst orðnir aðstoðarmenn-
imir og ráðgjafamir í kringum borgarstjórann og borgar-
ráðsmenn meirihlutans.
Og nógu margar em þær orðnar skýrslumar og sam-
antektimar um borgarmálin. Nýi meirihlutinn í borgar-
stjóm Reykjavíkur þarf að reka af sér slyðmorðið. Hann
þarf að hrekja þá kenningu sem heyrist víða um þessir
mundir að vinnubrögð hans minni á fræga tíma Hjör-
leifs Guttormssonar í iðnaðarráðuneytinu. Þá vom fram-
leiddar margar og þykkar skýrslur sem gárungamir
sögðu að slöguðu hátt upp í jólabókamarkaðinn. Fram-
kvæmdir urðu hins vegar engar.
Fyrir kosningar sagði Ingibjörg Sólrún að aðgerðir í
atvirmumálum þyldu enga bið. En hvar era tillögur henn-
ar? Hefur borgarstjóm eitthvað aðhafst til að breyta at-
vinnuástandinu? Það er ekki sjáanlegt.
Leið stjómmálamanna frá orðum til efnda vill oft verða
erfið og sársaukafull. En þeir sem bera gæfu til að rata
hana eiga framtíðina fyrir sér.
Guðmundur Magnússon
Kiamorku-
ognm í nyjum
myndum
Útbreiösla kjamavopna og laumu-
verslun með geislavirku efnin sem
þar eru smíðuð af gerast íyrirferð-
armikil atriði í heimsfréttum um
þessar mundir. Fyrrum forsætis-
ráðherra Pakistans hótar Indlandi
kjarnorkuárás. Þjark um eftirlit
með kjarnorkuverum í Norður-
Kóreu hefur staðið misserum sam-
an. Þýskalandskanslari sendir
leyniþjónustufulltrúa sinn til
Moskvu að ræða við rússneskan
starfsbróður um samstillt átak
gegn smygli á geislavirkum efnum.
Astæðurnar fyrir þessum tíðind-
um era mismunandi. Nawaz Sharif
í Pakistan er að reyna að bjarga sér
úr póhtískri khpu í flokki sínum
með því að sýna að hann sé harð-
ari gagnvart Indlandi en erkióvin-
urinn Benazir Bhutto forsætisráð-
herra og hyggst þannig afla sér
aukins stuðnings.
Hrun Sovétríkjanna og umskipti
í afstöðu Kína th umheimsins hafa
svipt Norður-Kóreu bandamönn-
um og bakhjörlum. Einangruð
stjómvöld í aflóga stalínistaríki
hafa ekkert annað ráð til að láta
taka eftir sér en að vekja áhyggjur
af hvað fyrir þeim vaki með kjarn-
orkuframkvæmdum. Þetta hefur
þegar borið þann árangur að
bandarískir og norður-kóreskir
fuhtrúar eru komnir í viðræður
þar sem Bandaríkjastjórn heitir
stjómmálasambandi og efnahags-
aðstoö verði niðurstaðan henni að
skapi.
Langt er síðan kunnugustu menn
komust að þeirri niðurstöðu að
bæði Indland og Pakistan hefðu
komið sér upp þeirri tækni og aflað
sér þeirra efna sem þarf til smíði
kjarnavopna. Sömu aðilar telja þó
að hvorugt ríki hafi slík vopn til
reiðu, þyki hentara að ráða einung-
is yfir getunni til að setja þau sam-
an með skömmum fyrirvara.
Þvi þykir ólíklegt að þessi ríki séu
á höttunum eftir geislavirkum efn-
um á smyglmarkaði í Evrópu.
Áhyggjurnar, sem vaknað hafa við
fjóra fundi geislavirkra efna í
höndum smyglara í Þýskalandi,
beinast því að öðram aöilum. Það
sem einkum gerir máhð brýnt í
augum þýskra stjómvalda er aö
þótt ekki hafi verið um að ræöa
nema sýni í grammatah reynast
efnin tiltölulega mikið unnin og
stappar nærri að vera af sprengju-
hæfum efnum.
Grunsemdir um kaupendur af
shkum varningi í stærri stíl, eftir
að sýnin hefðu sannfært þá um eft-
ir hverju væri að slægjast, beinast
einkum í tvær áttir. Annars vegar
að ríkjum í vestanverðri Asíu, hins
vegar hermdarverkahópum.
íran er fremst í flokki granaöra
Asíuríkja. Við ríkjandi aðstæður
Rússneskur hermaður stendur vörð við SS-18 eldflaugar sem á að taka
i sundur í Súrovatika nærri Nishní Novgorod. Búið er að eyða 22 svona
flaugum en hver ber 10 kjarnasprengjur sem skjóta má sinni á hvert
skotmarkið.
verkahópar kunni að gera sér von-
ir um að geta komið sér upp kjarna-
vopnum í því skyni að fá knúið
fram vilja sinn í krafti hótana stafa
af því að vaxandi tækniþekking
gerir fært að smíða kjamavopn af
mun minna geislavirku efni en áð-
ur var tahð. Alþjóðlegur staðah
sem eftirht með kjarnakleyfum
efnum byggist á gerir ráð fyrir að
átta kOó af plútóni þurfi í sprengju.
Vísindamenn, sem marktækir
þykja, halda nú fram að þá tölu
beri að lækka niður í eitt kíló.
Hins vegar er miklu vandasam-
ara að gera sprengju af litlu efni
en miklu. En þá horfa menn th
þess að þrautþjálfað og margreynt
vísinda- og tæknihö á þessu sviði í
fyrram Sovétríkjum er sumpart
upþflosnað og býr sumpart við
herfileg kjör. Starfshð í stofnunum
kjarnorkuráðuneytis Rússlands
hefur sultarlaun og fær þau ekki
einu sinni greidd langtímum sam-
an eins og mál standa nú. í svo stór-
um hópi má búast við að þá megi
finna sem ekki standast gylliboð
úr annarri átt.
Það flækir svo máhð allt að kjarn-
orkuveldin era í grundvallaratriö-
um ósammála um meðferð plútons
sem fellur til í tonnatali við það að
kjarnavopn eru tekin sundur sam-
kvæmt samningi um fækkun
þeirra. Bandaríkjamenn vilja eyða
efninu en Rússar og Frakkar safna
því í birgðageymslur til notkunar
í nýrri gerö kjarnorkurafstöðva.
er írak úr leik eftir að alþjóðlegar
eftirhtssveitir telja sig hafa komist
fyrir kjamorkuframkvæmdir sem
þar áttu sér stað fyrir Persaflóa-
stríð. íran hefur aldrei farið dult
með að ríkið ætlar sér drottnunar-
stöðu á svæðinu með tíð og tíma.
Erlend tíðindi
Magnús Torfi Ólafsson
Framforsenda þess í augum
klerkastjórnarinnar í Teheran er
aö hafa í fuhu tré við ísrael sem
ráðið hefur yfir kjarnavopnum í
tvo til þrjá áratugi.
Bollaleggingar um að hryðju-
Skoðanir annarra
Látið þá brenna
„Eigum við að berjast gegn skógareldum? Auðvit-
að, þegar manneskjur eða heimili þeirra eru í hættu.
Eigum við að verðlauna slökkviliðsmenn? Engin
spurning. Þeir era sérstök þjóðfélagstegund sem er
reiðubúin að fóma lífinu fyrir aðra. En eigum við
að hætta mannslifum th þess að slökkva skógarelda
sem ógna ekki mannveranni? Alls ekki. Stundum
veit móðir náttúra best hvaö hæfir lífríkinu."
Úr forystugrein USA Today, 25. ágúst
Hættið refsingum
„Að losna við Fidel Castro er verkefni fyrir Kúb-
verja sjálfa, ekki fyrir stjórn Bandaríkjanna. Þessi
munaðarleysingi kalda stríösins getur ennþá farið í
taugarnar á Bandaríkjunum en er engin alvarleg
ógnun. Washington ætti að leggja áherslu á hvað
Kúba gæti grætt með því að innleiða lýöræði og virða
mannréttindi. Það, frekar en aukið hungur og vol-
æði, gæti hvatt Kúbverja til þess að vinna að umbót-
um. Hættið refsiaðgerðum sem gera ekkert annað
en að koma niður á saklausri þjóðinni."
Úr forystugrein New York Times 25. ágúst
Engin leyndarmál
„Hve mikið veit umheimurinn um þig? Heilan
hehing. Persónulegar upplýsingar, um hvem þann
sem er fæddur í Bandaríkjunum eða kemur til lands-
ins, eru geymdar einhvers staðar í tölvukerfum fyr-
ir hvern þann sem veit hvemig á að leita að þeim.
Því meira sem þú gerir - færð þér ökuskírteini,
greiðslukort, leitar að vinnu, borgar skatta, ferð til
læknis, leigir myndband - því fleiri persónulegar
upplýsingar um þig eru skráðar í tölvukerfin."
Úr forystugrein í USA Today 22. ágúst