Dagblaðið Vísir - DV - 17.12.1994, Side 26

26
LAUGARDAGUR 17. DESEMBER 1994
Sérstæö sakamál
Garóyrkj umaöurinn
Stóra gamla húsið efst á háu klett-
unum við Ermarsundið var vel
þekkt. Þangað höfðu tveir heims-
þekktir rithöfundar leitað til að fá
frið og auka andagift sína við skrif
sín. Annar þeirra var Ian Fleming,
höfundurinn bókanna um leyniþjó-
unstumanninn James Bond, eða
007 eins og hann er oft nefndur, en
hinn var Nevil Shute. Og þeir sem
þekkja skáldsögur beggja draga
vart í efa að þeir hafi haft gott af
dvölinni í gamla húsinu.
Nú er þetta hús hins vegar líka
þekkt fyrir viðurstyggilegt morð
og ásakanir um samsæri í tengsl-
um við þaö. Og í raun er sagan svo
sérstök að bæði Fleming og Shute
hefðu án vafa látið í ljós undrun
sína yfir atburðunum.
Fangelsun
Fangelsun var hiuti af því sjónar-
spili sem fylgdi í kjölfar ásakan-
anna sem hér segir frá. Saklaus
kona sat inni í nær heilt ár, en all-
an þann tíma óttaðist hún að allar
tilraunir hennar til að sýna fram á
sakleysi sitt myndu mistakast og
hún yrði látin sitja í fangelsi árum
saman.
Hún hét Yianni Robertson, var
rúmlega þrítug og af grísku bergi
brotin. Maður hennar var Michael
Robertson, rúmlega fertugur fram-
kvæmdastjóri raftækjafyrirtækis.
Hann var vel efnaður. Hjónin
bjuggu í húsinu umrædda, skammt
frá Portsmouth.
Um tíma virtist þeim sem best til
þekktu að hjónabandið væri ham-
ingjusamt. En þegar frá leið kom í
ljós að hafi hjónin veriö hamingju-
söm fyrst eftir giftinguna þá var
mikil breyting orðin á. Hvort um
sig lifði sínu lífi þótt þau hefðu
ekki skiliö og byggju undir sama
þaki.
Garðyrkjumaðurinn
Við húsið á klettunum var stór
garður, svo stór að honum varð
ekki sinnt nema af garðyrkju-
manni. Hann hét Tim Smith og
hann óttaðist skilnað, þó ekki þann
sama og kynni að bíða Robertsons-
hjónanna. í raun má segja að hann
hafi óttast afleiddan skilnað, það
er að hann yrði að segja skilið við
garðinn sem hann sá um ef hjónin
sem hann vann hjá skildu, því þá
yrði húsið vafalaust selt. Hann ótt-
aöist því atvinnu- og umkomuleysi
því hann þóttist vita að hann ætti
vart í önnur hús að venda. Reyndar
var aðeins ár síðan honum hafði
verið sagt upp garðyrkjumanns-
starfi hjá fjölskyldu í Broadstairs.
Hann kunni því illa að eiga allt
sitt undir efnafólki, en líf þess
fannst honum oft einkennast af
hverflyndi sem reynslan sagði hon-
um að gæti haft slæmar afleiðingar
fyrir hann sjálfan.
Illa leikinn
og dauða nær
Kvöld eitt í október kom Yianni
heim og að manni sínum alblóðug-
um. Hann var að reyna að skríða
eftir grasflötinni rétt við snarbratt-
an klettavegginn. Hann gat engu
orðið komið upp og fjórum dögum
síðar lést hann án þess að geta gert
nokkra grein fyrir því sem gerst
hafði. Rannsóknarlögreglan fékk
málið til meðferðar strax í upphafi,
en gat í raun aðeins fullyrt að hann
hefði orðið fyrir fólskulegri árás.
Eins og nærri má geta var garð-
yrkjumaðurinn, Smith, yfirheyrð-
ur. Hann sagðist ekki geta gefið
neina skýringu á því hvað komið
heföi fyrir manninn sem hann
vann hjá. Kvöldið sem hann fannst
Húsið á klettunum.
hefði hann verið á krá, í um tveggja
kílómetra fjarlægð frá húsinu, rétt
eins og flest önnur kvöld. Og vitni
gátu staðfest að hann hefði setiö
þar og spjallað yfir ölglasi.
Stöngin
Daginn eftir andlát Robertsons
fundu börn sem voru að leik í fjör-
unni fyrir neðan klettana jám-
stöng. Sjór hafði ekki gengið yfir
hana á aðfallinu og því hafði hann
ekki þvegið af henni blóðslettumar
sem á henni fundust. Bömin gerðu
sér grein fyrir því að ekki væri allt
með felldu og gerðu lögreglunni
aðvart. Stöngin var sótt og tekin til
nákvæmrar rannsóknar.
Blóðsýni vom tekin og komu þau
heim og saman við blóðsýni úr
Robertson. Þá vom tekin fingrafór
af stönginni. Þau reyndust ekki
vera á skrá, en þegar tekin vom
fingrafór af Smith varð ljóst aö
hann hafði handleikið stöngina.
Hann var tekinn til yfirheyrslu og
þegar honum var sagt að for af
fingmm vinstri handar hefðu fund-
ist á stönginni gerði hann játningu
sína.
Sagagarðyrkju-
mannsins
„Ég var elskhugi Yianni," sagði
Smith. Hann sagði síðan þá sögu
að hún hefði dregið sig á táíar, rétt
eins og lafði Chatterley táldró Mell-
ors í bókinni Elskhugi laföi Chatt-
Tim Smith.
erley eftir Lawrence. „Og þar
kom,“ sagði Smith, „að hún fékk
mig til að myrða manninn sinn.“
Sagan barst til blaðamanna
skömmu síðar. Hún þótti með ólík-
indum, bæði vegna samlíkingar-
innar við bókina frægu eftir Lawr-
ence og þar sem sögusviöið var
garðurinn við húsið þar sem Flem-
ing og Shute höföu setiö við skriftir.
„Gula pressan" gleypti við sög-
unni og geröi mikið úr henni. Og
nær samstímis var Yianni Robert-
son handtekin fyrir að hafa lagt á
ráðin um morðið á manni sínum
eftir að hafa lagt snöru sína fyrir
garðyrkjumanninn sinn. Þá jók
það á hið leikræna yfirbragð að
Yianni var handtekin við jarðarför
mannsins síns þar sem hún var í
svörtum sorgarklæðum.
Yfirheyrslureftir
yfirheyrslur
Yianni sat í fangelsi í næstum því
heilt ár. Allan þann tíma hélt hún
fram sakleysi sínu. Henni tókst þó
aldrei að sannfæra viðmælendur
sína um aö hún hefði ekki farið aö
eins og garðyrkjumaðurinn sagði.
Það jók á erfiðleika hennar að
margir áttu erfitt með að skilja
hvers vegna Smith, sem hafði játað
á sig sjálft moröið, skyldi vilja
flækja Yianni í málið hefði hún
ekki lagt á ráðin.
Rannsóknarlögreglumennimir
voru sannfærðir um sekt Yianni
og drógu enga dul á það. En svo
kom að réttarhöldunum, sem fóru
fram árið 1985. Ekki fór þó svo að
hún stæði við hliö Tims Smith í
réttarsalnum, ákærð fyrir aðild að
morði. Þá hafði það gerst sem sýndi
fram á að Yianni hafði setið saklaus
í varðhaldi allt frá morði manns
hennar.
Saga Yianni
Allan þann tíma sem Yianni sat
í varðhaldinu hélt Smith fast við
sögu sína. Hún þótti meðal annars
trúverðug af því hún var nákvæm
og í smáatriðum sem hann hélt fast
við.
Saga Yianni var hins vegar allt
önnur. í viðurvist vitna lýsti hún
því yfir hvað eftir annað að Smith
hefði leitað á hana. Hún heföi hins
vegar vísað honum frá með orðun-
um: „Ég er húsmóðirin á þessu
heimili en þú ert bara garðyrkju-
maðurinn minn.“
Hún sagðist jafnframt hafa reynt
að gera honum ljóst að þótt svo
kynni að fara að hún skildi við
mann sinn táknaði það ekki að
aðrir menn gætu gengið að henni
sem vísri. Og allra síst jafn ólagleg-
ur maður og hann, Smith, væri.
Viðbrögð Smiths
Þótt raunveruleg staðfesting hafi
ekki fengist á því þykir mörgum
líklegt að saga Lawrences um laföi
Chatterley og Mellors hafi orðið
kveikja þess sem geröist þegar
Smith reyndi að vinna ástir Yianni.
En hvort sem svo var eða ekki voru
viðbrögð hans dæmigerð fyrir
þann sem er hafnað á þann hátt
sem hann mátti þola. Hann fylltist
reiði, fannst hann niðurlægður og
ákvað að hefna sín. Og þar var
komin skýringin á því að Smith
lýsti yfir því aö Yianni hefði fengið
sig til að myrða mann sinn.
Þetta játaði hann loks, rétt fyrir
réttarhöldin. Og um leið greindi
hann frá því sem gerst hafði októb-
erkvöldið í garðinum við húsið á
klettunum.
Robertsons-hjón höfðu bæði ætl-
að út að borða þetta kvöld en hvort
á sínum stað. Og það gerðu þau.
Þau komu síðan heim sitt í hvoru
lagi. Michael Robertson kom á und-
an. Um leið og hann steig út úr
bílnum bjó Smith sig undir að ráða
hann af dögum. Hann sló hann með
járnstönginni en fór síðan með
hana fram á klettabrúnina og kast-
aði henni fram af, í þeirri trú að
sjórinn myndi grafa hana í sandinn
í náttmyrkrinu.
Ákrána
Þar eð Michael Robertson kom
snemma heim gafst Smith tími til
að fara á krána að venju. Þar var
hann skrafhreifinn og gætti þess
að sín yrði minnst. Og þannig kom
hann sér upp þvi sem talið var geta
verið gild fjarvistarsönnun.
Það leið hins vegar ár, eins og
áður segir, þar til Smith játaði að
hafa verið einn að verki og hafa
ætlað sér að koma fram hefndum
við Yianni fyrir að hafa hafnað sér
sem ástmanni. Ekki varð hins veg-
ar séð að Smith sæi mikið eftir því
að hafa gert henni þetta.
„Hún hefur verið í hreinu víti í
heilt ár af því að hún vildi mig
ekki,“ hrópaði hann. Svo bætti
hann viö: „Og ég kom fram hefnd
minni."
Réttur í Winchester, en þar var
málið tekið fyrir, dæmdi Tim Smith
í ævilangt fangelsi.
Yianni Robertson fékk frelsið eft-
ir að mannorð hennar hafði verið
hreinsað og hófst handa við að
koma lífi sínu á réttan kjöl.