Dagblaðið Vísir - DV - 17.12.1994, Page 32

YDDA F45.1 4/S IA
32
LAUGARDAGUR 17. DESEMBER 1994
\ws\ihnetiir
hesliímeíur
hesUhnenw
I "K
íVSgur
catifomw rusrnur

hókosmjöl
in'öwgur
ineð hyðt
mönÆur
afliýddai
möiuöur
hokkaðai'
v0»inelukKiniar
Bráðum koma
blessuð jólin...
'......... r~'
V£LJUM ÍSLENSKT!
Jólasveinar
í útlöndum
- notuðu hrúta til að komast leiðar sinnar
Jólin eru á næsta leiti en á undan-
fórnum dögum hafa jólasveinamir
verið að tínast til byggða, einn á
hverjum degi. Að vanda kom
Stekkjastaur fyrstur þeirra bræðra
en sá síðasti kemur á sjálfan aðfanga-
dag. íslensku jólasveinamir eiga
langa og merka sögu að baki og nærri
má geta að flestir landsmenn þekkja
þá sögu býsna vel.
I útlöndum em líka jólasveinar og
rétt eins og hér heima hafa þeir kom-
ið til byggða á jólunum lengur en
elstu menn muna. Margt er líka sam-
eiginlegt með jólasveininum okkar
og þessum í útlöndum. T.d. eru þeir
báðir með hvítt skegg og klæðast
rauðlitum fótum.
í grafl hér á síðunni má lesa sitt
lítið afhverju um jólasveina í útlönd-
um en þeir hafa tekið sér ýmislegt
fyrir hendur. Einn hefur t.d. auglýst
gosdrykk í háa herrans tíð og annar
fór um lönd í Evrópu og tugtaði
óþekku börnin til með vendi. Góðu
krakkana leysti hann hins vegar út
með gjöfum.
Forvitnilegt er líka að jólasveinar
hafa ekki alltaf ferðast um á hrein-
dýrasleðum. Æth margir viti aö þeir
notuðust við hrúta og hesta til að
komast leiðar sinnar hér á ámm áð-
ur? Það er hka merkilegt að menn
skuli ekki enn vita hvar jólasveinar
eiga heima. Að vísu vita flestir að
þeir eiga heima í fjöllunum en þeir
vita bara ekki í hvaða landi.
birkivendinum. I Hollandi stilli
ennþá upp skónum þann 5. c
til að athuga hvort jólasveinni
eftir gjöf eða birkivönd. Sami
tíðkast í Þýskalandi.
Breitt
leðurbelti:
Bandaríkja-
maðurinn
Thomas Nasl
teiknaði jóla-
svein í tvískipt-
um loðfatnaði
árið 1863 og
lét hann vera
með breitt leð-
urbelti um sig
miðjan. Teikn-
ingin birtist í
vikublaðinu
Harpefs.

Bréf til jólasveinsins:
Börn hvaðanæva úr heiminum
senda bréf til jólasveinsins.
Bréfin eru send til þorps sem er
nærri Rovaniemi í Finnlandi.
Rauður búningur:
Rauði liturinn varð
„vörumerki” jóla-
sveina á þessari öld.
Heimili
| I jólasveinsins:
Deilt er um hvort heim-
ili jólasveinsins sé á íslandi,
Grænlandi, Lapplandi eða
jjgj&w Norðurpólnum.
Jólasveinninn fW
(Santa Claus): ffl
Saga jólasveinsins I
barst til Bandaríkjanna I 19
frá Evrópu. Vestanhafs 11
er hann kallaður Santa
Claus en nafnið er dregið af VV
starfsbróður hans í Hollandi, \j|
Sinterklaas. Eftir 1920 skapaði "
Haddon Sundblom jólasvein með
blik í augum og hefur sá verið
notaður í auglýsingum Coca-Cola fram
til þessa dags.
Grænland
'^Norðurpóllinn
Ferðamáti jólasveinsins: '
í Evrópu hefur jólasveinninn notið aðstoðar
bæði hesta og hrúta til að komast leiðar sinnar.
Hreindýrasleðinn er fyrst nefndur til sögunnar í
í bandarísku Ijóði árið 1823. Höfundurinn er Clement
Clark Moore en Ijóðið heitir Heimsókn jólasveinsins.
Finnland
Heimild: Museum olChildhood, London; Coca Cola;
Dover PuWicaíons' Thomas Nast Christmas Postcards, Sanla Claus Paper Dolls; Discovenng Christmas Customs and Folklore by Margarel Baker
REUTER
HVAÐAN KEMUR JOLASVEINNINN?
Jól til forna:
Bakkusardýrkandi, sem aðstoðaði
í svallveislum á Englandi. var bann-
færður af hreintrúarmönnum árið
1644. Dýrkandinn klæddist eins
konar skikkju sem var stundum
skreytt með loðfeldsbútum.
Heilagur Nikulás:
Á fjórðu öld var biskup ÍTyrklandi sem
gekk undir þessu nafni. Hl. Nikulás var
verndari barna og var sagður færa gjafir.
Goðsögnin um jólasveininn á líka hinum
hvítskeggjaða Oðni mikið að þakka. Sá
fór um skýin í norðri á áttfættum fáki
sínum með gjafir í farteskinu.
HUFAN:
Jólaviður eða mistilteinn var notaður sem
höfuðdjásn fram á miðja nítjándu öld.
Þá kom loðhúfan til sögunnar en
viðurinn var notaður áfram til skrauts.
Á þessari öld kom svo fram jólasveina-
hufa eins og enn er notuð, með skúf eða
löngum dúsk.
Rauðar kinnar:
Um miðja síðustu öld teiknaði /
John Tenniel, starfsmaður háðsádeilu-v
ritsins Punch á Englandi, jólasveininn
sem Ijörugan eldri mann með rauðar
kinnar í gæruskinnsfatnaði.