Dagblaðið Vísir - DV - 21.02.1998, Qupperneq 33

jLlV LAUGARDAGUR 21. FEBRÚAR 1998
41
menningarverðlaun DV
Hilmir Snær Guðnason er ánægður með verðlaunin:
„Ég er auövitaö voöa glaóur, þaö er alltaf gott aö fá viöurkenningu fyrir
sín störf. Þetta „peppar" mann upp, “ sagöi Hilmir Snœr Guönason, menn-
ingarverölaunahafi DV í leiklist, í upphafi spjalls okkar yfir morgunkaffi á
Gráa kettinum í vikunni. Hann var þá í fríi frá upptökum á kvikmyndinni
Myrkrahöföingjanum þar sem hann leikur aöalhlutverkið, hinn kynngi-
magnaöa síra Jón Magnússon. Hilmir Snœr fékk menningarverölaunin fyrir
glœsilegan leik í Listaverkinu og Hamlet í Þjóöleikhúsinu sem enn er veriö
aö sýna. Listaverkiö aö nálgast 60 sýningar, sem reyndar veröur hvílt í mars
en þráöurinn tekinn upp aö nýju í apríl.
Hann hefur einu sinni áður verið
tilnefndur til verðlaunanna. Það var
fyrir Fávitann, á fyrsta leikári hans
í Þjóðleikhúsinu. Hilmir Snær út-
skrifaðist frá Leiklistarskóla ís-
lands vorið 1994 og hefur á skömm-
um tíma skipað sér í fremstu röð ís-
lenskra leikara. Hlutverkin í Þjóð-
leikhúsinu eru orðin tíu, mörg hver
eftirminnileg. Fyrir utan Hamlet,
Listaverkið og Fávitann eru það
Don Juan, Þrjár systur, Skækjan,
Snædrottningin, Þrek og tár, West
Side Story og Hamingjuránið. Þá
hefur hann á öðrum vígstöðvum
leikið í söngleikjunum Hárinu og
Rocky Horror. Á kvikmyndasviðinu
hefur Hilmir Snær leikið í Agnesi,
nokkrum stuttmyndum, samnor-
rænum sjónvarpsþáttum og nú i
Myrkrahöfðingjanum, svo ekki sé
minnst á Fóstbræður, grínþættina á
Stöð 2, þar sem hann bæði lék og
samdi handrit í fyrstu þáttaröðinni.
Sáttur við
„Ég er mjög sáttur vi8 undan-
gengið ár hjá mér í leikhúsinu. Ég
get ekki dæmt sjálfur um hvort
þetta hafi verið mitt besta ár til
þessa. Ég tek hvert verkefni fyrir í
einu og auðvitað skiptir það máli
hvaða verkefni gefast. Það er þitt að
spila úr þeim eins vel og þú getur.
Eftir því sem verkefnin eru erfiðari
er áskorunin meiri. Ég er mjög
þakklátur Þjóðleikhúsinu fyrir þau
tækifæri sem ég hef fengið. Þegar
svona vel gengur er mikill stuðning-
ur af þeim sem maður leikur á móti.
Það ýtir undir mann að vinna með
góðum listamönnum," sagði Hilmir
Snær.
„Leikhúsiö er minn staöur,“ segir Hilmir Snær m.a. í viðtalinu og bregöur hér á leik meö Ijósmyndaranum.
DV-mynd E.ÓI.
Listaverkið og Hamlet eru ólík
leikverk á margan hátt. Hilmir
Snær sagði það erfitt að bera þau
saman. Nálgun hans sem leikcira
væri mjög frábrugðin. Léttara væri
yfir Listaverkinu en hlutverk
Hamlets væri erfítt og meira krefj-
andi. Sambandið við áhorfendur
væri líka mismunandi. í Listaverk-
inu væri það mjög náið allan tím-
ann en i Hamlet hlustuðu áhorfend-
ur meira og létu viðbrögð sín
kannski ekki í ljós fyrr en eftir að
tjaldið fellur.
„Þrátt fyrir þennan langa tíma er
maður ekkert orðinn þreyttur á að
leika í Listaverkinu. Leikritið er
svo listailega vel skrifað og gefur
manni kraft frekar en að taka hann
frá manni. Það hefur lítið breyst frá
frumsýningu nema að það er ein-
hvem veginn fylltara."
Þökk sá ginseng
Með hléum hefur Hilmir Snær
siðan i sumar verið að æfa í
Myrkrahöfðingjanum. Tökur hófust
af krafti í byrjun þessa árs og hefur
hann verið á hlaupum í og úr borg-
inni á milli leiksýninga og töku-
staða víða um land. Aðspurður
hvort hann þyrfti ekki á aukaorku
aö halda þessa dagana sagðist Hilm-
ir Snær „meika“ þetta, þökk sé gin-
seng! Hann hefði líka náð að hlaða
batteríin mjög vel fyrir veturinn eft-
ir góða hvíld síðasta sumar.
„Þetta hefur verið erfitt en hlut-
verkið er mjög skemmtilegt. Mitt
stærsta fyrir framan kvikmyndavél-
arnar til þessa. Séra Jón er mjög
viðkvæm persóna, hann þarf að
vera á ákveðinni línu sem ég vona
að ég nái,“ sagði Hilmir Snær en
það gæti orðið um næstu áramót
sem við getum dæmt um hvernig til
tókst.
Fregnir hafa borist af talsverðum
óhöppum og skringilegum uppá-
komum í tengslum við myndina og
gárungar haft á órði að myrkrahöfð-
inginn sjálfur væri valdur alls
þessa. Hilmir Snær sagðist hafa
„sloppið" við teljandi óhöpp, reynd-
ar verið i bíl sem fauk út af á leið-
inni milli tökustaða.
„Leikhúsið er minn staður,“
sagði Hilmir Snær þegar hann var
spurður hvort væri skemmtilegra
að leika í leikhúsi eða kvikmynd.
Hvað sem því líður hefur hann sam-
þykkt að leika stórt hlutverk í nýrri
íslenskri kvikmynd að Myrkrahöfð-
ingjanum loknum. Hann mátti ekki
bara segja hvaða mynd. „Leyndó,"
sagði hann með sínu dularfulla
glotti og þar með lauk stuttu morg-
unspjalli á Gráa kettinum. -bjb
Erlendur Sveinsson, menningarverðlaunahafi DV í kvikmyndagerð:
Nýta þarf möguleika kvikmyndarinnar
Erlendur Sveinsson kvikmyndageröarmaóur fœr
Menningarverölaun DV1998 á sviöi kvikmyndageröar
fyrir heimildarmyndina íslands þúsund ár. Sú mynd
fjallar um einn dag í lífi og starfi árabátasjómanna á
vetrarvertíö fyrir tíma tœknialdar. Erlendur fékk þessi
verölaun einnig áriö 1983 en þá fyrir störf sín í Kvik-
myndasafni íslands.
10 ára sköpunarsaga
Erlendur segir myndina íslands þúsund ár hafa vaxið út
úr upphafsatriði sjávarútvegsmyndaflokksins Verstöðin
ísland, sem var frumsýndur 1992. Upphaf myndarinnar
má hins vegar rekja tH sumarsins 1987 þegar ákveðið var
að byggja verstöð í Ósvör í Bolungarvík vegar
Verstöðvarinnar íslands, sem nú er vinsælt sjóminjasafn.
Upphafs- og lokaatriðin voru kvikmynduð 1990 en þá var
mikiU fannfergisvetur. Miðhlutinn, sem var um róðurinn
sjáHan, var hins vegar tekinn þremur árum síðar. Þá fyrst
var ákveðið að búa til sjálfstæða mynd um árabáta-
sjómenn.
Erfið framkvæmd
Erlendur segir mikið hafa verið haft fyrir að búa
myndina tH. „Það voru úrvalsmenn sem unnu að
myndinni með mér, t.d. Sig. Sverrir Pálsson sem annaðist
myndatöku og Gunnar Leósson árabátaformaður en hann
lést skömmu eftir að tökum lauk af slysfórum. Við lentum
í ýmiss konar erfiðleikum, svo sem margra daga snjó-
mokstri, baráttu við að halda flotbryggjunni stöðugri sem
við notuðum þegar við tókum úti á sjó.“
Mikið verk var einnig að útvega fé tU að gera myndina.
Stöð 2 samþykkti að taka myndina tíl sýningar um síðustu
jól eftir að Sjónvarpið hafnaði því. Erlendur reyndi einnig
að fá styrk frá helstu sjávarútvegsfyrirtækjum landsins en
það bar takmarkaðan árangur. Námsgagnastofinm hafði
heldur ekki áhuga á að kaupa myndina tH sýninga í
skólum. Hann fékk hins vegar tveggja miUjóna króna
upptökustyrk úr Kvikmyndasjóði. Styrkur frá Fiskveiða-
sjóði bjargaði honum síðan í gegnum klippingu. Svo voru
'"ftikf'

f
'é
&
\>
\y
V
V
y
4
Erlendur Sveins-
son, handhafi
Menníngarverð-
iauna DV t kvik-
myndagerð.
DV-mynd E.ÓI.
skólamir áhugasamir og keyptu myndina tU að nota í
kennslu. „Ef ekki hefði komið tU stuðningur Kristjáns
Ragnarssonar, formanns LÍÚ, og þessi sala tU Stöðvar 2
hefði mér ekki tekist að ljúka gerð þessarar myndar og
væri þvi ekki að taka við Menningarverðlaunum DV
hennar vegna,“ segir Erlendur. Þess má geta að heUdar-
kostnaður við gerð myndarinnar var um 17 miUjónir
króna.
Menningarsjóður
Erlendur telur þessi verðlaun hafa mikla þýðingu.
„Mér er mikiU sómi sýndur að veita mér þessi verð-
laun i annað sinn. Þetta er ákveðin viðurkenning á því
sem ég hef verið að gera,“ segir Erlendur.
Hann segir þá sem framleiða menningu verða að hafa
það á tiUinningunni að þeir séu tU einhvers gagns.
„Menningin á ekki að vera skrautfyrirbæri sem menn
aumkva sig yfir heldur tæki í nútímalegri sjálfstæðis-
baráttu þjóðar."
Erlendur hefur viðrað þá hugmynd að
undirstöðuatvinnugreinar komi sér upp sérstökum
menningarsjóði sem styrkti ýmis verkefni um
viðkomandi atvinnugrein, ekki endUega kvikmyndir.
„Sjávarútvegurinn þarf þess við, sem og landbún-
aðurinn sem gengið hefur í gegnmn þrautagöngu
undanfarin ár. í þessum imdirstöðuatvinnugreinum á
að vera til fjármagn sem er ekki tU í ríkissjóði. Það þarf
ekki að vera slæmur kostur fyrir okkur að vinna fyrir
undirstöðuatvinnugreinar þjóðarinnar ef við höldum
okkar frelsi sem listamenn. Menningin er sam-
einingarafl, hún heldur okkur saman sem þjóð og er ein
höfuðforsenda þess að það sé þess virði að búa á íslandi.
Hún er einnig forsenda þess að við fáum staðist í
samkeppni þjóða," segir Erlendur.
Erlendur er nú með í smíðum mynd sem heitir
Málarinn og fjallar um föður hans, Svein Bjömsson
málara, sem lést í aprfi sl. Þar reynir hann að leiða í
ljós sköpunarferli málarans og glímu hans við við-
fangsefni sitt. Hann segir þá mynd byggða svipað upp
og sjávarútvegsmyndirnar sem hann hefur verið að
gera. -HI