Dagblaðið Vísir - DV - 23.05.1998, Side 27

LAUGARDAGUR 23. MAÍ 1998
%étta!jós 27
Kosið í breyttu umhverfi
Gríðarlegar breytingar hafa orðið
á því kjörtímabili sveitarstjóma sem
nú er á enda runnið. Hér á eftir verð-
ur stiklað á stóru yfir þær og þeir
staðir helst nefndir þar sem breyting-
ar og hræringar hafa átt sér stað á
kjörtímabilinu. Sú upptalning verður
ekki tæmandi. Sveitarfélög hafa sam-
einast og i dag er kosið í mun færri
sveitarfélögum en árið 1994 eins og
sjá má á meðfylgjandi grafi. Þessi
þróun mun halda áfram á nýja kjör-
tímabilinu sem hefst á morgun og í
dag er kosið um sameiningu fjöl-
margra sveitarfélaga til viðbótar.
Vínstri sameining
Mikil bylgja sameiningar vinstri
manna hefur gengið yfir á kjörtíma-
bilinu og vinstri menn í mörgum
stærri sveitarfélaganna og í hinum
nýju sveitarfélögum hafa fetað þá
braut sem R-listinn í Reykjavík
ruddi með stofnun sinni og sigri yfir
D-listanum árið 1994. í dag er raunar
aðeins Hafnarfjörður af stærstu
sveitarfélögunum þar sem fleiri en
einn listi vinstri manna er boðinn
fram. Árið 1994 var A-listi Alþýðu-
flokksfólks boðinn fram á 18 stöðum
á landinu en nú aðeins í Hafnarfirði.
Áriö 1994 var G-listi Alþýðubanda-
lags boðinn fram í 26 sveitarfélögum,
i flestum þeirra var um ómengað Al-
þýðubandalagsframboð að ræða en
þó var sums staðar sameiginlegur
listi Alþýðubandalags og óháðra. Á
þessu er nú reginbreyting: Nú eru
aðeins fjórir ómengaðir G-listar í
framboði og einn blandaður í Mos-
fellsbæ.
Framsóknarflokkurinn hefur
gagnstætt A-flokkunum haldið sínu
framboði til streitu i flestum sveitar-
félögum þar sem boðið er fram nú,
eins og raunar líka árið 1994. Veiga-
mesta undantekningin frá þessu er
Reykjavík.
Grínframboðin
Af og til, allt frá því að O-listinn
bauð fram í alþingiskosningum sællar
minningar í upphafi áttunda áratug-
arins, hafa sprottið upp listar ungs
fólks sem gerir grín að kosningalof-
orðum og stöðluðum frösum hinna
hefðbundnu framboða. Meðal slíkra
framboða nú má nefna Diskólistann á
Árborgarsvæðinu á Suðurlandi og
Tónlistann í Hafnarfirði. Þessir listar
hleypa oftar en ekki fjöri í kosninga-
baráttuna með skemmtilegum húmor
með alvarlegum undirtóni. Stuðning
við þessa lista má auðveldlega túlka
sem uppreisn gegn stöðnuðu og mosa-
grónu valdi og áminningu um að fara
vel með völdin.
Færri og stærri
Sameiningarhrinan, eða öllu held-
ur breytingar á landslagi sveitarfélag-
anna á því kjörtímabili sem nú er á
enda, hófust strax í upphafi þess: I
nóvembermán-
uði 1994 samein-
aði félagsmála-
ráðuneytið Ög-
urhrepp og
Reykjarfjarðar-
hrepp Súðavík-
urhreppi og í
kjölfarið var kos-
in ný hrepps-
nefnd í hinum
nýja Súðavíkur-
hreppi.
Hið næsta í þessum málum var end-
urtekin kosning um sameiningu
Helgafellssveitar og Stykkishólmsbæj-
ar í maí 1995. Þetta var gert vegna
þess að sameining sveitarfélaganna
hafði verið afturkölluð og kosningarn-
ar þar vorið 1994 úrskurðaðar ógildar.
Skömmu síðar, þann 11. maí, var
samþykkt að sameina sex sveitarfélög
á norðanverðum Vestfjörðum, þ.e. ísa-
fjarðarkaupstað, Þingeyrarhrepp,
Mýrarhrepp, Mosvallahrepp, Flateyr-
arhrepp og Suðureyrarhrepp. Ný bæj-
arstjórn var kosin í nýju sveitarfélagi
sem fékk nafnið ísafjarðarkaupstaður.
Kosningarnar áttu sér stað 11. maí.
Jafnframt var gerð veruleg stjórnkerf-
isbreyting frá því sem verið hafði i
ísafjarðarkaupstað. Hún fólst meðal
annars í þvi að hreppsnefndarmenn í
sveitarfélögunum fyrrverandi urðu
bæjarfulltrúar í nýja sveitarfélaginu.
Verulegar breytingar voru enn
fremur gerðar á kjörtímabilinu á
stjórnsýslu nokkurra sveitarfélaga,
gjarnan í tengslum við það að þau
voru reynslusveitarfélög. Nefndaskip-
an var verulega breytt, eins og í Nes-
kaupstað 1. mars 1996. Slíkar breyt-
ingar halda áfram víða eftir kosning-
arnar í dag, m.a. i ísafjarðarbæ þar
sem bæjarfulltrúum fækkar í níu.
í Vesturbyggð var slík stjómsýslu-
breyting gerð á miðju ári 1996 en þar
var auk þess upplausn í stjórnkerfi
sveitarfélagsins stóran hluta kjör-
tímabilsins og þrír menn hafa gegnt
störfum bæjarstjóra þar, auk annarra
hræringa. Fjórir listar eru nú í boði í
Vesturbyggð, D-listi sjálfstæðis-
manna, K-listi, Broslisti bjartsýnna
bæjarbúa, V-listi, Vesturbyggðarlisti
og S-listi, Samstaða.
Önnur sveitarfélög, þar sem meiri-
háttar stjómsýslubreytingar voru
gerðar á kjörtímabilinu, era Mosfells-
bær i desember 1996 og Hornafjarð-
arbær 1. janúar 1997 en hann er
reynslusveitarfélag og nær yfir A-
Skaftafellssýslu.
Af öliu þessu, þ.e. af sameiningu
sveitarfélaga, af breytingu á stjórn-
sýslu sveitarfélaga, breytingu á
meirihlutasamstarfi og brottflutningi
fólks úr sveitarfélögum á tilteknum
landsvæðum leiðir að aldrei fyrr hafa
á einu kjörtímabili átt sér stað þvílík-
ar breytingar á
skipan forystu-
sveita í sveitar-
félögum lands-
ins eins og segir
í nýútkomnu
Sveitarstjórnar-
mannatali. Lít-
um nú nánar á
mál í nokkrum
af stærstu sveit-
cufélögunum.
ísafjarðarbær
Þrír listar eru í framboði á ísa-
firði, B-listi framsóknarmanna, D-
listi sjálfstæðismanna og K-listi
Bæjarmálafélags ísafjarðarbæjar.
Norðurland
Á Siglufirði eru að þessu sinni
þrír listar í kjöri en voru funm í síð-
ustu kosningum. F-listi óháðra, sem
þá var í framboði, vann stórsigur og
fékk íjóra bæjarfulltrúa af níu og
myndaði meirihluta með Alþýðu-
flokki. í dag er kosið milli D-lista
sjálfstæðismanna, S-lista, sameigin-
legs lista krata, alþýðubandalags-
manna og óháðra.
í Skagafírði hafa 11 af 12 sveitar-
félögum verið sameinuð frá því síð-
ast var kosið. Þar eru þrir listar í
framboði, B-listi framsóknarmanna,
D-listi sjálfstæðismanna og S-listi
vinstrimanna. Til samanburðar
voru árið 1994 fimm listar í boði á
Sauðárkróki, stærsta þáverandi
sveitarfélaginu.
í nýja sameinaða sveitarfélaginu í
V-Húnavatnssýslu frá í vetur eru
fimm listar í boði. Þeir era D-listi
sjálfstæðismanna, B-listi framsóknar-
manna, H-listi, Húnaþingslistinn, Q-
listi sem kallar sig lista bjargvætt-
anna og F-listi, Framtiðarlistinn.
Þrír síðastnefndu listamir bera þess
keim að vera að nokkru staðbundnir
innan hins nýja sveitarfélags.
Á Blönduósi eru þrír listar í boði
en voru fjórir árið 1994. Þeir eru D-
listi sjálfstæðismanna, Á-listi sem
vill treysta atvinnulífið og H-listi
vinstri manna.
Fjórir listar eru í boði á Akureyri,
B-listi framsóknarmanna, D-listi
sjálfstæðismanna, F-listi Alþýðu-
bandalags, Alþýðuflokks og Kvenna-
lista og L-listi sem leiddur er af Oddi
Halldórssyni, fyrrverandi bæjarfull-
trúa Framsóknarflokks, sem settur
var út af B-listanum í forvali í vor.
Listar í boði voru jafnmargir árið
1994. Munurinn er þó sá að nú bjóða
A-flokkarnir fram sameiginlega en
Framsókn hefur klofnað.
Þrír listar eru í boði á Húsavík, B-
listi framsóknarmanna, D-listi sjálf-
stæðismanna og H-listi, sameiginleg-
ur listi Alþýðubandalags og Alþýðu-
flokks. Sjálfstæðisflokkur og Fram-
sóknarflokkur hafa starfað í meiri-
hluta undir það síðasta eftir að upp
úr samstarfi Sjálfstæðis- og Alþýðu-
flokks slitnaði vegna ágreinings um
sameiningu útgerðarfyrirtækja í
bænum. Núverandi samstarfsflokkar
stefna á samstarf eftir kosningar.
Austfirðir
Á Austurlandi verður kosið um
sameiningu 5 hreppa á Fljótsdals-
héraði í eitt sveitarfélag, Egilsstaða,
Vallahrepps, Skriðdalshrepps, Eiða-
þinghár og Hjaltastaðaþinghár. Þar
eru þrir listar í boði, B-listi fram-
sóknarmanna, D-listi sjálfstæðis-
manna og F-listi vinstri manna.
Þá hafa Eskifjörður, Neskaup-
staður og Reyðarfjörður verið sam-
einaðir og í boði þar eru sameigin-
legur listi vinstri manna, Fjarðalist-
inn auk D-lista sjálfstæðismanna
þar sem efsti maðurinn er fyrrum
alþýðubandalagsmaður, B-listi
framsóknarmanna og H-listi, Aust-
fjarðalistinn, frjálst framboð.
Þrír listar eru í boði á Homafirði.
Rétt er að tala um Stór-Hornafjörö
því að sveitarfélagið nær yfir alla A-
Skaftafellssýslu. Listarnir eru B-
listi framsóknarmanna, D-listi sjálf-
stæðismanna og H-listi félags-
hyggjufólks.
Suðvesturhornið
í Reykjavík má búast við mjög
spennandi kosninganótt og harðri
baráttu milli R- og D-lista. L-listinn,
launalisti Magnúsar Skarphéðinsson-
ar, og H-listinn, listi húmanista, hafa
mælst með samanlagt fylgi I kringum
tvö prósent þannig að þeir geta hugs-
anlega breytt stöðunni eins og hún er
milli stóru listanna tveggja.
Á Seltjarnarnesi eru aðeins tveir
listar í boði, D-listi sjálfstæðismanna
og N-listi, skipaður fulltrúum ann-
arra stjómmálaflokka en Sjálfstæðis-
flokksins.
! Garðabæ era B-listi framsóknar-
manna, D-listi sjálfstæðismanna og J-
listi, sameinaður listi A-flokkanna og
óháðra kjósenda. D-listi hefur haft
hreinan meirihluta á kjörtímabilinu,
53,9%. Takist að höggva í þá stöðu er
reiknað með að B- og J-listi reyni
meirihlutasamstarf.
Hafnarfjarðarpólitíkin er mjög Qöl-
skrúðug. Þar eru sex listar boðnir
fram: A-listi Alþýðuflokks, B-listi
Framsóknarflokks, F-listi félags-
hyggjufólks, H-listi, Hafnarfjarðarlisti
stuðningsmanna og samherja Jóhanns
G. Bergþórssonar, D-listi sjálfstæðis-
manna og svo Tónlistinn, sem hefur
það efst á sinni stefnuskrá að búa há-
hymingnum Keikó heimili í bænum.
Tónlistinn ætlar einnig að beita sér
fyrir því að fenginn verði olíubor til
að bora eftir olíu í Hafnarfirði.
Samstarfslistarnir D-listi og B-listi
í Kópavogi hafa siglt lygnan sjó í
kosningabaráttunni og er reiknað
með samstarfi þeirra eftir kosningar.
K-listi félagshyggjufólks er einnig í
framboði en árið 1994 voru fimm list-
ar boðnir fram í bænum.
í Mosfellsbæ era fjórir listar í boði,
B-listi framsóknarmanna, G-listi Al-
þýðubandalags, Alþýðuflokks og
Kvennalista, D-listi Sjálfstæðisflokks
og loks M-listi Gylfa Guðjónssonar,
fyrrverandi oddvita Framsóknar-
flokks í bæjarstjóm.
Árið 1994 voru A, B, D, og G-listi
í boði í Reykjanesbæ. Að þessu
sinni eru listarnir einum færri, B-
listi, D-listi og J-listi, nýr sameigin-
legur listi félagshyggjufólks.
Suðurland
Á Suðurlandi verður kosið um
sameiningu flestra hreppanna í upp-
sveitum Árnessýslu í eitt sveitarfé-
lag. Þá verður kosið í nýju stóru
sveitarfélagi á Árborgarsvæðinu,
þ.e.a.s. Selfossi, Eyrarbakka og
Stokkseyri og grannhreppum í
fyrsta sinn. Auk hefðbundinna lista
til vinstri og hægri í pólitíkinni
býður ungt fólk fram Diskólistann.
Hann hefur mælst með nokkurt
fylgi í könnunum.
Mikill órói hefur verið í bæj-
arpólitíkinni í Hveragerði á kjör-
tímabilinu og eru nú fjórir listar
þar í boði: L-listi Bæjarmálafélags-
ins, en þar er efstur fyrrverandi
bæjcufulltrúi sjálfstæðismanna,
Gísli Páll Pálsson, forstjóri dvalar-
heimilisins Áss. Aðrir listar eru D-
listi sjálfstæðismanna, B-listi fram-
sóknarmanna, H-listi, Hveragerðis-
listinn, listi félagshyggjufólks. -SÁ
LE CERCLEINVISIBLE. Victoria
Chaplin og Jean-Babtiste Thierrée.
Þjóðleikhúsinu,í dag kl. 13,
Lokasýning. Uppselt.
STRAUMAR
Tríó Reykjavíkur, Martial Nardeau
og félagar.
Iðnó su. 24/5 kl. 17.
IRINAS NYA LIV
Leikstjóri Suzanne Osten.
Unga Klara.
Borgarleikhúsinu su. 24. uppselt,
má. 25. og þri. 26.5. kl. 20.
Örfá sæti laus.
JORDI SAVALL, Montserrat
Figueras og Rolf Lislevand.
Hallgrímskirkju má. 25/5 kl. 20.
CHILINGIRIAN STRING
QUARTET og Einar Jóhannesson.
Islensku óperunni mi. 27/5 kl. 20,
örfá sæti laus.
NEDERLANDS DANS
THEATER II og III.
Borgarleikhúsinu fi. 28., örfá sæti
laus, og fö. 29/5. kl. 20.
VOCES THULES: Þorlákstíðir.
Kristskirkju, Landakoti, su. 31/5
kl. 18 og 24.
GALINA GORCHAKOVA,
sópran.
Háskólabíói þri. 2/6. kl. 20, örfá
O'pfi IClllC
SINFÓNÍUHUÓMSVEIT
ÍSLANDS.
Hljómsveitarstjóri Yan Pascal
Tortelier.
Fiðluleikari Viviane Hagner.
Háskólabíói fö. 5/6 kl. 20.
SEIÐUR INDLANDS. Indverskir
dans- og tónlistarmenn.
Iðnó lau. 6. og su. 7/6 kl. 20 Örfá
sæti laus
KLÚBBUR LISTAHÁTÍÐAR í
IÐNÓ
í dag kl. 15: Tónsmiðurinn Hermes
ásamt Atla Heimisveinssyni með
dagskrá fyrir börnin.
Kl. 17: Suzanne Osten, leikstjóri
Irinas nya liv, er gestur klúbbsins.
Frá kl. 21: Ragnar Kjartansson
og Markús Þór Andrésson kynna
kvölddagskrá Klúbbs Listahátíðar
og nýjustu kosningatölur á sinn
„kaupfélagslega hátt“.
KL. 21.15: Caron og Garðar Thor
Cortes flytja tvö atriði úr Carmen
Negra.
Kl. 22.30: Skárren ekkert flytja
kaffihúsatónlist.
POPP í REYKJAVÍK í og við
Loftkastalann 4.-6. júní.
Miðasala í Loftkastalanum,
s. 552 3000.
CARMEN NEGRA og ÍSLENSKI
DANSFLOKKURINN (sjá
sérauglýsingar).
MIIIASAI.A í ll|)|)lvsiii»amiðst6ð
ferðaniálu í Reykjavík, ISankástræti 2.
Sfnii 552 8588.
Opið alla daga frá kl. 8.30—19.(10
ng á sýningarstað klukkiiliina
fyrir sýningii.
Gr('iðsluknrta|)j(>mis(a.
Ilcildanlagskiá liggur
frainini i niiðasiilii.
Innlent
fréttaljós
Stefán Ásgrimsson