Dagblaðið Vísir - DV - 03.06.2000, Blaðsíða 33

41
LAUGARDAGUR 3. JÚNÍ 2000
DV___________________________________________________________________________________________________Helgarblað
m

Magnús hafði kynnst söngleikn
Stone Fræ i Bretland og tjl stóð
að hann setti hann á svið fyrir LR
Þrátt fyrir stuðmng Sigurðar leik
hússtjóra urou ihaldssamari sjön
armiö ofan á sem fannst of áhættu
samt að sviðsetia leikinn undir
stjórn hins unga leikstjóra. Magnús
stofnaði þá Leikfélag íslands ásamt
félögitm sinum. Breka Karlssyni.
Karli Pétri Jónssyni og Pétri Blön-
dai.
„Okkur fannst að nafnið ætti að
minna á Leikfélag Reykjavíkur en
vildum forðast alia minnimáttar
kennd og því varð Leikfélag Islands
fyrir valinu. Við urðum svolítið
varir við að eldra leikhúsfóiki
fannst þetta hálfgerður hroki sem
við vorum bara að gera að gamni
okkar.1'
Stone Free dró að sér fleiri áhorf-
endur en allar sýningar Leikfélags
Reykjavikur samanlagt þann vetur-
inn og lagði þannig grunninn að
veigengni Leikfélags íslands. Þetta
á umrætt félag sameiginlegt með
Flugfélaginu Lofti sem upphaflega
var stofnað i kringum feiknavin-
sæla uppsetningu á söngleiknum
Hárinu sem kom fótunum undir
Loftkastalann.
Stutt tilhugalíf
Tilhugaiíf félaganna þriggja var
ekki rnjög langt en umræður hófust
þegar Leikfélag Reykjavíkur leitaði
eftir því við Hijóðsetningu hf. hvort

Afiogin við
Borgarleikhúsið
I vor kom til harðra árekstra
milli Ijeikfélags Islands og Ixtikfé
iags Reykjavíkur þegar leikarar i
sýningum á Kysstu mig Kata i
BorgarleikMsi og Stjörnum
morgunhimni í Iðnó dttu á að vera
á tveimur stöðum sania kvöldið.
Kftir orðahnippingar ieíkhússtjói
anna levstist málið en Magnús seg-
ir að þessar deilur hafi verið dæmi
gerðar fyrir þann vanda sem hafi
verið uppi í leikhúsinu undanfarin
ar.
Við gœtum sýnt leikrit
mun þéttar en nú er
gert og lokið sýningum
þar með á styttri tíma. í
dag er verið að sýna
leikrít 40 sinnum á
heilu leikárí sem mœtti
Ijúka á tveimur mánuð-
um. Fyrír utan hvað
þetta er slæmt listrœnt
séð er þetta rándýrt.
„í mörgum tilvikum hafa leik-
hússtjórar stóru leikhúsanna leyft
leikurum að fara og starfa að öðum
verkefnum og um það verið göö
samvinna. Það eru hins vegar of
mörg dæmi um að þeir hafi neitað
deiiur vtrðii
siöan ti) þess
Magmts
frestaði fyrirhug-
Lundúnaferð
sinní unt einn da
varð tvrír vikið samíerða
Halli Helgasriti i flugvél yfir
iiafið. Þeir raddu margt saman
og þar kviknuðu fyrst hugmvndir
um hugsantega samvinnu eða sant
emingu. Þannig má segja að Þór
hildur Þorleifsdóttir. þáverandi
ieikhússtjóri i Borgarleikhúsi, sé
oaívttandt Ijóstnóöir þeirra breyt
mga sem nu eru orðnai
Bæöi slæmt og dýrt
Að sögD Magmtsar mun Leikfé
iag Islands geta boðið leíkurum
betri kjör en storu ieikhúsin og
hann lofar þvi aö meiri sveigjan
leika nutni gæta i samningum iun
önnur verkefni.
„Mér finnst leikhúsin ekki hafa
skipulagt sýningar nógu vel. Við
gætuni sýnt leikrit mun þéttar en
nú er gert og lokið sýnirigum þar
með á styttri tíma. i dag er verið að
sýna ieikrit 40 sinnum á heilu i(?ik-
ári sem mætti ljúka á tveimur mán-
uðum. Fyrir utan hvað þetta er
slæntt listrænt séð er þetta rándýrt.
Aukin eftirspurn eftir leikurum
mun kalla á agaðri vinnubrögð á
þessu sviði og gera meiri kröfur
um að leikhúsin æfi varamenn í
hiutverkin og hagi sér að þessn
levti meira eins og leikhús erlend-
Hver fær að vera meö?
á undanförnum árum hefur gætt.
tilhneigingar hjá vinsælum leikur-
um til þess að losa um fastráðning-
ar sínar hjá stóru leikhúsunum
sem áður þótti hið mesta hnoss og
og fleiri
atvuinu
tækifæri fvrir
mvndum
Framlioð á K-ikui
um er nog ug er |x:>.s
skemnist að minnasl að
þegar tókfélag Reykjavíkur
auglýsti ftórar stðöur Jeikara t
vor bámst tim íoo umsóknir
Það eru hins vegar of
morg dœmi um að þeir
hafi neitað fastráðnum
leikurum um leyfi til að
vinna að krefjandi verk
efnum utan stofnana
leikhúsanna jafnvel þótt
leikaramir hafi verið
verkefnalausir hjá þeim.
Leikarar eru orðnir
þreyttir a þvi að vera
notaði sem peð í valda
tafli
Margir spvrja sig án efa hverjir
séu efstir á óskalistanum yfir þá
sem Leikfélag Islands vill ráða
F.kki viil Magnús tjá sig noitt um
það aö svo komnu máii en sam
kvæmt bestu heimildum l)V ei
mestur áhugi á samstarfi við Bene
dikt Erlingsson og Halldóru Geii
harðsdottur sem bæöi hafa átt þátt
í mjög vinsælum sýnmgum félags
ins. Hilmir Snær Guðnason hefui
starfað mikið með Flugfclaginu
Lofti og er mikill ahugi á frekara
samstarfi við hann. Einnig ma telja
fullvíst að hluthafar í Leikfélaginu
verði viljugir aö leggja því lið með
listrænum kröftum sínum. Frá
Lofti kemur Baltasar Konnákur
inn en í hópi hluthafa Hljóðsetning-
ar eru þungavigtarmenn úr hópi
leikara eins og Jóhann Sigurðar-
son, Sigurður Sigurjónsson og Örn
Árnason. Þeir þrir siðastnefndu
eru hiklaust vinsælustu leikarar
þjöðarinnar og hljótn þvi að leggja
sitt af mörkum til að tryggja nýju
atvinmdeikhúsi aðsókn og vel-
gengni.
Er þetta björgun?
Sumir hafa orðið til þess að
haida þvi fram að hér sé ekki um
sameiningu að ræða lieldur nokk-
urs konar yfirtöku sem snúist um
að bjarga Flugféiaginu í.ofti. Að-
standendur neita þessu ákaft
fyrir 40 þúsund sem er
talið mjög iitið þar á hæ. Ilall
ur Helgason. sijórnaifonuaður
Leikfélags íslands, sagði að upp-
gjör fyrjr Flugfélagið Lofi tyrir i'irið
1.999 iægi ckki fyrir enn eii Ijósl
væri að það væri ekki meóal beslu
ara iélagsins, Hann vildí ekki stað-
festa að tap hefði verið af rcksiri li'
lagsins
Magnús sagði að siðasta leikdr
hei'ðu umsvif Leikfélags islands i
Iðnó veriö mun moiri en arið áður
og kostnaður samkvæmt þvi meiri
en leikárjð hefði þó gengið vel. Enn
liggur fjárhagsleg afkoma ekki fyr-
ir. Hann sagöi að staða ieikfelag
anna tveggja v.æri dþekk fyrir sam
einingu. Forráðamenn LÍ hafa lýst
þvi yih' að með hagneðingu. eins
og sameiningu ntiðasölu, samoigin
iegu bókhaldi og fleiri þáttuin. ná
isl þegar fratn sparnaður sem nem
ur 7-800 þúsund krónum á mánuöi.
Fyrir iiggur aö á næstu mánuðum
verði boðið út aukiö hluiafé i fyrir-
ta>kinu og er líklegt að jiað nemi
nokkrum tugum milljóna. lia>ði
Hallur og Magnús tóku sérstaklegn
fram að þrátt fyrir hlutafjáraukn-
ingu myndu allir núverandi hlnt-
hafar halda áfram sinum hlut i fé-
aginu.
.Þessi tvö i'yrirtæki hafa undan
Earin ár verið topþarnir i einka-
reknu leikhúsi á ísiandi," segir
Magnús.
,Við sem eigum þetta höfum lagt
okkar eigið fé og krafta i þeita und
anfarin ár þvi viö trúum á það sem
við erum að gera og þannig tekið
áhættuna. í þessum Iveimur leik
húsum hafa hlutfallslega tleiri syn-
ingar slegið i gegn en hjá opinberu
leikhúsunum. Lykillinn að góðu
leikhúsi er að slá aldrei af hinum
listrænu kröfum hvað sem það
kostar og það er sú stefna sem við
mununi halda. í leikhúsi snýst allt
um innihald. verkið sjálft og túlkun
listamannanna á þvi."
Lífiö er óvænt uppákoma
Að lokum. Magnús. stefndir þú
nð þvi 12 ára gamall að verða leik-
hússtjóri i einu stærsta leikhúsi
landsins innan við þrítugt?
„Eins og segir i Stjörnutu á morg-
unhimni þá er lífið fullt af óvænt-
um uppákomutn. Ég ætlaði að vera
lengur i nárni i Bretlándi og ég ætl-
aði upphaflega bara að leíkstýra
Stone Free fyrir LR. En þetta fór
öftruvísi og eirt tók við af öðru. Ég
hef tilflnningu fyrir þvt að það séu
að verða kynslóðáskipti í islensku
leikhúsi og breytingarnar verði
sem vítamínsprauta. Ég er i.d. ntjög
spenntur að fylgjast með hvernig
Guðjón Pedersen mun breyta Borg-
arleikhúsinu enda er hann einn af
okkar allra bestn leikstjórum. Það
er óskaplega skemmtilegt að vera
þátrtakandi i leikhúslífinu
á þessum spenn-
grundvöllur væri fyrir samstarfi
um fastráðningu leikara en tima-
bundin ráðning leikara til ein-
stakra verkefna hefur gert starí'-
semi sjálfstæðra leikhópa erfiða í
skipulagningu.
Forsvarsmenn Leikfélags ísiands
hafa lýst þvi yfir að jteir muni vilja
fitstráða 2-6 leikara fyrir það ieikár
sem nú fer í hönd. Magnús segir of
snemmt aó lýsa þvi yflr hverjir það
séu sem félagið vilji fá tii sam-
starfs.
„Það var búið að leggja ákveðnar
línur fyrir iðno og einnig fyrir Loft-
kastalann. Það þarf að fara vfir
þessar áætianir og samræma þær
nteð tilliti til brevttra aðstæðna.
Siöan getum við farið að leita eftir
listamönnum eftir þvi
_________ sem við á."
fastráðnum leikurum um leyfi til
að vinna að krefjandi verkefltum
utan stofnanaleikhúsanna, jafnvel
þótt leikararnir hai'i verið verk-
efnalausir hjá þeim. Leikarar eru
orðnir þreyttir á því að vera notaði
sem peð í valdatafli. Deilan setn
kom upp í vetur var dæmigerö að
þvi leyti að hún var tilkomin vegna
stifni af hálfu þáverandi ieikhús-
stjóra Borgarleikhússins og þar
stóð allt og féll með' einunt leikara
sem var samningsbundinn hjá því.
Þessum leikara árri að halda föst-
um og koma þannig i veg fyrir sýn-
ingar hjá okkur. Sem betur fer
bakkaöi Borgarleikhúsið n
endanum og sam-
en þeir sem vel þekkja tii
i loikhúsi benda á uð
síðasta leikár Lofts
hafi orðið íélag-
skauti en þá
for fjöldi
trygging tyrir reglulegn vtnnu.
Þannig hefur DV eftir bestu heim-
ildum að tveir vinsælustu leikarar
Þjóðleikhússins, Ingvar E. Sigurös-
son og Hilmir Snær Guðnason, séu
báðir lausráðnir að eigin frum-
kvæði eftir langan tima sem fast-
ráðnir leikarar. Haft er fyrir satt að
fleiri hugsi sér til hreyfings.
Fyrir þessu eru einkum tvær
ástæður. Fastalaun leikara eru
mjög lág og lausráðning gefur þeim
betra fært á að semja um hvert
verkefni fyrir sig og auk þess að
nýta tima sinn betur og hafa frjáis-
ari hendur um verkefnaval. Þetta
lielst í hendur við
aukna eftir-