Dagblaðið Vísir - DV - 08.07.2000, Blaðsíða 6

6
LAUGARDAGUR 8. JÚLÍ 2000
DV
Fréttir
ístak hf. hefur unnið stórvirki í Brattahlíð:
Dyngja Þjóðhildar til-
búin fyrir brúðhjón
- nútímatækni fleygt fyrir fornaldarvinnubrögð
Saga af umferðarslysi:
Hvað sem það kostar!
Að kvöldi föstudagsins 30. júní
varð harður árekstur tveggja bíla á
Hellisheiði við Hveradali. Slysið
varð um klukkan 19.15. Um mið-
nætti var DV komið út meö mynd á
baksíðu af öðrum bílnum sundur-
tættum. Skráningamúmerið blasti
við og bíllinn því auöþekkjanlegur.
Við, foreldrar stúlkunnar sem ók
þessum bíl, fréttum af slysinu um
klukkan 21.30. Fórum við þá strax á
Landspítalann í Fossvogi þar sem
hún var til skoðunar og aöhlynning-
ar. Um miðnætti fréttum við að DV
væri komið út. Helgarblaöið laugar-
daginn 1. júlí var „fyst með frétt-
ina“.
Við áttum enga möguleika á að
ná til ættingja og vina á undan blað-
inu. Bílinn höfðum við átt í þrettán
ár og skráningamúmerið hef ég átt
síðan 1969 þegar ég fékk minn fyrsta
bíl. Dætur okkar tvær hafa notað
bilinn töluvert nú í seinni tíð. Frétt
blaðsins getur átt við hvora dætr-
anna sem er. Myndin gefur tilefni
til að ætla aö um mjög alvarlegt slys
hafi veriö að ræða. Slys sem getur
haft í för með sér varanleg örkuml
og þjáningar.
Þaö urðu því margir fyrir miklu
áfalli þegar þeir sáu blaðiö. Sem bet-
ur fer gátum viö sagt öllum þeim
sem höföu samband við okkur að
meiðsli stúlkunnar væru mun
minni en ætla hefði mátt. Öll að-
hlynning á slysstað og meðhöndlun
lækna og hjúkrunarfólks á Land-
spítalanum í Fossvogi og Landspít-
alanum við Hringbraut eftir slysið
hefur verið fyrsta flokks. Við viljum
þakka öllu því fólki kærlega fyrir
þess störf.
Framsetning DV á fréttinni ber
vott um vítavert viröingarleysi við
tilfinningar fólks. Svona myndbirt-
ing þjónar engum tilgangi öðrum en
að valda nánum ættingjum og vin-
um áfalli og skelfingu. Þessi vinnu-
brögð eru algerlega ólíðandi og
verða að breytast.
Bragi Finnbogason
Bakkastööum 37
Reykjavík
Athugasemd
Það er ófrávíkjanleg regla á
ritstjóm DV aö taka út bilnúmer í
slysamyndum. Sú regla var ekki
virt laugardaginn 1. júlí síðastliðinn
vegna mistaka. DV harmar að þessi
mistök hafi valdiö erfiðleikum og
sárindum og biður Braga og
fjölskyldu hans innilegrar
afsökunar.
ritstj.
Við langeldinn
Sveinn Fjeldsted, staöarstjóri ístaks, er aö vonum ánægöur meö árangurinn.
Hér er hann viö hlóöir langeldsins í bæ Eiríks rauöa í Brattahlíö.
utan stóð svo alþýðan svo sem verð-
ur nú þegar Jonathan Motzfeldt,
landstjóri Grænlands, Margrét Þór-
hildur Danadrottning og Ólafur
Ragnar Grímsson, forseti íslands,
munu sitja í öndvegi kirkjunnar.
Þegar DV var á ferð í Brattahlíð
vakti athygli hversu vel Sveinn
staðarstjóri ístaks þekkti söguna frá
þeim tíma er Þjóðhildur og Eiríkur
rauði vom í Brattahlið. Hann segist
einfaldlega hafa kynnt sér allar til-
tækar heimildir í því skyni að
byggja upp með sem nákvæmustum
hætti, farið hafi verið grannt ofan í
öll smáatriði í því skyni að ná fram
eins nákvæmum byggingum og
hægt er. Sveinn segir Eirík rauða
og Þjóðhildi svo sannarlega hafa
búið rausnarbúi á þessum slóöum.
„Hér var mjög margt fólk og sem
dæmi má nefna að hingað komu frá
Noregi kaupmenn með þrjú skip.
Alls voru þama 130 manns á ferð og
þeir höfðu vetursetu hjá Þjóðhildi
og Eiríki. Þau bjuggu miklu rausn-
arbúi enda þarf talsvert til að skaffa
öllum þessum mönnum fæði og hús-
næði,“ segir Sveinn.
Eiríkur rauðl sveltur
Sveinn segir alþekkt að á þeirri
stór hópur stóð fyrir utan. í þetta
litla guðshús komust á þeim tima 30
manns.
Við höfum sannreynt að í dag
komast í kirkjuna 18 manns og þá
er kirkjan troðfull. Fólk hefur verið
um 1,2 metrar á hæð eða um 50
sentimetrum lægri en nú gerist,“
segir hann.
Sveinn segist vita að bygginga-
nefndin hafi fullan hug á því að hús-
in í Brattahlíð verði lifandi í fram-
tíðinni.
„Gangi þau áform eftir munu
húsin standa opin fyrir skfrnir, gift-
ingar og aðrar kirkjulegar athafhir.
Kjörið er fyrir brúðhjón að ganga í
hjónaband í kirkjunni. Brúökaups-
veislan gæti farið fram við langeld í
skálanum i bæ Eiríks. Síöan gætu
brúðhjónin eytt brúðkaupsnóttinni
í dyngju Þjóðhildar. Það er um að
gera að nota húsakostinn með lif-
andi hætti,“ segir Sveinn og bætir
því við aö ístaksmenn verði varir
við þakklæti Grænlendinga vegna
starfsins í Brattahlíð.
„Þetta hefur verið ákaflega
skemmtilegt verk og við skynjum að
fólk er mjög þakklátt. Ég finn að
Þjóðhildur hefur verið með okkur
allan tímann," segir Sveinn. -rt
DV, BRATTAHLÍD: ~
„Við erum að sjálfsögðu
mjög stoltir af vinnu okkar
hér. Við höfum byggt ná-
kvæma eftirlíkingu af bæ Ei-
ríks rauða og kirkju Þjóð-
hildar konu hans. Þessi litla
kirkja hefur vakiö gífurlega
athygli þeirra sem hingaö
hafa komiö. Til grundvallar
eru bestu fáanlegar heimildir
og verkþekking," segir
Sveinn Fjeldsted, staðarstjóri
ístaks hf. í Brattahlíð á
Grænlandi, um nákvæmar
eftirlíkingar sem byggðar
hafa verið af bæ Eiríks rauða
og kirkju Þjóðhildar konu
hans. Brattahlíð stendur við
Eiríksfjörð gegnt flugvellin-
um í Narsarsuaq. Mannvirk-
in standa stutt frá rústunum
af bæ Eiríks rauða og hefur
ístak unnið að uppbygging-
unni síðan í fyrra.
Svæðið þar sem norrænir
menn settust að á sínum tíma
er þekkt sem Eystribyggð og var
búið þar viö velmegun þar til kóln-
andi veðurfar varð til þess að sam-
félagið þurrkaðist út í lok 15. aldar.
Ýmsar kenningar eru uppi um það
hvers vegna norrænir menn hurfu
frá Eystribyggð, en flestir eru á
þeirri skoðun að þar hafi einfald-
lega ráðið úrslitum erfið lífsskilyrði
með kólnandi veðurfari og að fólkið
hafi snúið til íslands og Noregs.
tíð sem Þjóðhildur reisti
kirkju sína hafi bóndi henn-
ar verið blendinn í trúnni.
„Þjóðhildur hleypti ekki
Eiríki inn í dyngju sína fyrr
en hann var búinn að byggja
kirkjuna. Hann var blendinn
í trúnni og ekki kristinn,"
segir Sveinn og lýsir þvi að
eftir að kirkjan reis hcifi ver-
ið mikið um messuhald.
„Prestur og biskup
messuðu til skiptis og það
var komið stíft frá Görðum.
Sagan segir að á tyllidögum
hafi verið messað tvisvar á
dag. Þjóðhildur gekk mjög
stíft fram í því að kristna
þessa þjóð enda kom sonur
hennar, Leifur Eiríksson,
hingað gagngert til þess.
Bænahald gekk þannig fyrir
sig að Þjóðhildur hefur verið
hér inni ásamt sínu nánasta.
Það vildu margir þóknast
Þjóðhildi og þess vegna var
yfirleitt margt viö messu og
Nákvæm eftirlíking
Við uppbygginguna í Brattahlíð,
þar sem Eiríkur rauöi og Þjóðhildur
bjuggu frá 982, hefur verið farið ná-
kvæmlega eftir frumgerð húsanna
með söguna og rústir hinna fomu
mannvirkja að leiðarljósi. Hleðslu-
menn frá íslandi hafa séð um torf-
hleðsluna og smiðir hafa þurft að til-
einka sér allt önnur vinnubrögð þar
sem í húsunum er enginn nagli frek-
ar en á þeim tíma er Eiríkur rauði
liföi og starfaði í Brattahlíð.
„Þetta er allt sett saman með tré-
nöglum og fellt saman eins og gerð-
ist á þeim tíma. Hjarir em úr hrein-
dýrahomum. Það kom hvergi að
Helgidómurinn
Sveinn í kirkju Þjóðhildar sem verður vígö á næstunni.
þessu hefill eða önnur nýtískuverk-
færi og það voru smiðuð sérstök
verkfæri í þetta. Við eram með
grænlenskt torf í öllu að undanskild-
um þökunum þar sem við þurftum
að skipta um torf og fá íslenskt í
staðinn. Ástæðan er sú að græn-
lenska torfið er ekki nógu gott til að
standast þann mikla þurrk sem hér
er. Hleðslan er ýmist klambra eða
strengur," segir Sveinn.
Verkiö er nú á lokastigi enda
ekki seinna vænna þar sem vígja á
mannvirkin með pompi og pragt um
miðjan júlí á landafundahátíð á
Suður-Grænlandi.
Örsmá kirkja
Þá verður messaö í kirkju Þjóö-
hildar þar sem þjóðhöföingjar ís-
lands, Grænlands og Danmerkur
munu sitja fremst í kirkjunni ásamt
biskupnum á Grænlandi. Sveinn
segir að sætaskipan í kirkjunni,
sem er örsmá á nútímamælikvarða,
sé með sama hætti og var til foma.
Þjóðhildur sat þá fremst ásamt sín-
um nánustu og skipað var í kirkj-
una eftir mannvirðingum. Fyrir
Sandkorn
ÉÍ,.Umsjón:
Gylfi Krístjánsson
netfang: sandkom@ff.is
mótmælir
Það þarf í sjálfu
sér ekki að vekja
neina athygli að
Flóabandalagið
skuli hafa mótmælt
harðlega og lýst
yfir megnustu van-
þóknun á hækkun
bifreiðatrygginga
og vísa á Sigurð
Bessason, formann Eflingar, sem
talsmann sinn. Verðbólgan er á
uppleið og Flóamenn segja að
kjarasamningum verði sagt upp ef
ekki nást tök á þeim gamla draug.
Hitt vekur athygli að Flóabandalag-
ið skuli enn koma fram sem deild
innan Verkamannasambandsins
því þar á bæ hafa menn að undan-
fömu verið að tala um að slíðra
sverð og hnífa og fara að vinna
saman eins og menn. Smákónga-
baráttan innan VMSÍ kann þó að
vera komin í það far að upp úr því
verði ekki komist og menn eigist
við úr skotgröfunum í framtíðinni
sem hingað tfl.
Nóg að gera
Guðni Ágústs-1
son landbúnaðar-
ráðherra stendur í
ströngu þessa dag-
ana og lætur verk-
in tala. Þannig hef-
ur hann verið að
bauka við það að
gefa flokksfélögum
sínum og öðmm
tæplega 100 milljónir króna fyrir að
hætta að framleiða grasköggla, en
ein af þremur graskögglaverksmiðj-
um landsins sem fengið hafa fjár-
fúlgur fyrir að hætta starfsemi er i
Skagafirði og í eigu flokksfélaga
Guðna í kaupfélaginu þar. Eflaust
velta einhverjir fyrir sér sem eru í
erfiðum rekstri hvort þeir gætu átt
sams konar aðgang að opinberum
sjóðum, og það gæti eflaust verið,
a.m.k. ef menn geta flaggað skírteini
Framsóknarflokksins. Það stendur
sem fyrr að þeir hugsa um sína,
framsóknarmenirnir.
í hnakknum góða
Annars vakti
Guðni Ágústsson
landbúnaðarráð-
herra mjög mikla
athygli við setningu
Landsmóts hesta-
manna þar sem far-
ið var m.a. í mikla
hópreið umhverfis
Rauðavatn. Guðni
var þar innan um sína lika, í hópi
mikilmenna í fararbroddi, en þótti
samt sem áður stela senunni að
vissu leyti. Hann mætti nefnilega
með hlýraroðshncikkinn góða sem
Skagfirðingar gáfu honum á dögun-
um, en hnakkur sá mun vera sá
eini sinnar tegundar „hér á landi
á“ eins og skáldiö fyrir norðan orð-
aði það og þótt víðar væri leitað.
Bíða menn þess nú spenntir að ráð-
herrann fari að ríða um viö opin-
berar heimsóknir erlendinga hing-
að til lands.
Bestir eða...?
Það vakti tals-
verða athygli I
þegar íslenska
skútan Besta I
kom langíyrst í I
mark í alþjóð-1
legri siglinga-1
keppni milli meg-
inlands Evrópu og íslands, en það
var fyrri hluti keppninnar. Skip-
verjar á Bestu voru kampakátir og
í sigurvímu en þreyttir. Þeir hafa
reyndar e.t.v. veriö svo þreyttir að
þeir vissu ekki að keppnin er með
forgjöf og þótt þeir kæmu fyrstir í
mark eftir fyrri hlutann vom þeir í
neðsta sæti keppninnar en ekki í
því efsta og eru reyndar tveimur
dögum á eftir fomstuskipinu.
Minnir þetta nokkuð á KR-inga
sem halda að þeir séu rosalega góð-
ir í fótbolta en er svo kippt reglu-
lega niöur á jörðina og minntir á
að meðalmennskan ræður ríkjum
hjá þeim eins og hjá öðmm ís-
lenskum knattspymuliðum.