Dagblaðið Vísir - DV - 07.04.2001, Blaðsíða 16

LAUGARDAGUR 7. APRÍL 2001
I>V
Helgarblað
„Þegar ég var ung, hélt ég,
að mér væru allir vegirfœr-
ir. Tíminn væri takmarka-
laus og líka tœkifærin. Ég
ætlaði mér að faðma allan
heiminn, óð úr einu í ann-
að. Ég hélt ég mundi lifa
endalaust, vera ungogfal-
legfram í andlátið. Ég átt-
aði mig allt of seint á því
að fyrr en seinna kemur að
því að stíga niður
afsviðinu.
- Þú hefur fengist við margt um æv-
ina, Bryndís, en það hljóta að hafa orð-
ið mikil umskipti í lífi þínu þegar þú
varðst sendiherrafrú?
„Það voru mjög þægileg umskipti.
Ég var fuilkomlega tilbúin að fara
burt. Það eina sem þjáði mig var að
þurfa að yfirgefa föður minn, aldraðan
og einmana.
Við Jón Baldvin seldum allt sem við
áttum áður en við fórum. Upphaflega
gat ég ekki hugsað mér að selja Vestur-
götuna. Ég var búin að leggja svo mik-
iö í þetta hús, tíma og alúð, en þegar
búið var að ákveða að selja það þá
sætti ég mig við það. Mér fannst ákveð-
inn léttir í því að eiga allt i einu ekki
neitt."
- Nú eru margir sem líta á sendi-
herraembættisem snobbembætti.
„Ég gerði það hálfþartinn líka áður,
ef ég á að segja eins og er. Hins vegar
komst ég að því, þegar Jón Baldvin var
að vinna að EES-samningnum þama
um árið, að sendiherrar geta skipt
miklu máli, ef þeir eru vel greindir og
kunna til verks.
Eftir að hafa svo kynnst starfmu af
eigin raun hef ég auðvitað áttað mig á
því að sendiherrann, og maki hans,
sem er ekki síður mikilvægur, era
ímynd þjóðarinnar á alþjóðlegum vett-
vangi. Það skiptir þvl máli fyrir við-
komandi þjóð, hver gegnir þessu starfi.
Það er að segja, ef það skiptir máli að
halda höföi meðal erlendra þjóða.
Við Jón Baldvin lítum á þetta starf
sem eins konar trúboð. Verkefni okkar
er að kynna land og þjóð. Við höfúm
safnað í kringum okkur tæplega þrjú
hundrað manna hópi. Þetta er áhrifa-
fólk sem stjómar helstu galleríum,
söfnum og menntastofnunum Wash-
ingtonborgar. Þetta fólk er fastagestir í
sendiráði íslendinga. Slík samskipti og
sambönd skipta auðvitað máli. ís-
lenska sendiráðið þarf að vera miðstöð
sem kynnir menningu og sögu lands-
ins. Þetta gera önnur sendiráð í mikl-
um mæli, en íslenska sendiráðið er
ekki nægilega hugsað með þetta í
huga. Finnska sendiráðið er til dæmis
mjög áberandi í lífi borgarinnar, af því
þar fer stöðugt fram kynning á
finnskri list og sögu. Finnar og menn-
ing þeirra hafa því fengið alveg ákveð-
inn sess í hugum heimamanna. Það
væri gaman að geta gert það sama fyr-
ir íslenska listamenn."
Með snert af ofsóknar-
brjálæöi
- Nú var Jón Baldvin áberandi og
umdeildur stjómmálamaður. Ertu feg-
in að vera laus við pólitíkina úr lífi
þínu?
„Ég fann það greinilega, þegar ég
kom út, hvað ég hafði verið undir
miklu álagi hér heima. Það var fylgst
með hverri hreyfingu, og flest var lagt
út á versta veg. Líklega var ég komin
með snert af ofsóknarbrjálæöi.
Þegar ég kom til Bandaríkjanna
mætti mér annað viðmót. Bandarikja-
mönnum finnst ég í góðu lagi og era
bara ágætlega skemmtilegir. Þeir era
líka örlátir á hrós, og það mættu ís-
lendingar læra af þeim.“
- Tekurðu slúður og gagnrýni nærri
þér?
„Já, auðvitað geri ég það. Er það
ekki bara eðlilegt? Það var svo komið
heima um tíma, að ég opnaði hvorki
fyrir útvarp né sjónvarp og las ekki
einu sinni blöðin.“
- Hefurðu aldrei heimþrá?
„Nei, undarlegt nokk. Eftir að við
höföum selt húsið á Vesturgötunni þá
var einskis lengur að sakna. Mér hefur
fundist gaman að vera í nýju landi og
kynnast annars konar samfélagi. Am-
Bryndís Schram í hjarta Reykjavíkur
„Ég gæti hins vegar aldrei búiö aftur í Reykjavík. Ég skil ekki núna, hvernig ég gat búiö í 25 ér á Vesturgötunni þar sem strætisvagnar hægöu feröina þegar
kom aö húsinu og fólk gat séð inn um etdhúsgtuggann hvað ég var meö í pottinum. Hvort kindalifur eöa lambalifur var í matinn þann daginn. “
Ætlaði að
faðma heiminn
- Bryndís Schram, sendiherrafrú í Washington, ræddi við
Kolbrúnu Bergþórsdóttur um trúboðið í starfinu, ástina,
lífið og dauðann
eríka er ótrúlega miskunnarlaust og
hart samfélag og þar eiga hinir
smæstu sér engan málsvara. Ég hef
ekki heimþrá og við Jón komum mátu-
lega oft hingað heim og eftir að við
keyptum okkar litlu paradís í Mos-
fellsveitinni, þá finnst mér alltaf fal-
legra þar en annars staðar, þar sem ég
fer, jafnvel í Suður-Ameríku.“
- En nú myndi einhver halda að þið
hjónin gætuð aldrei búið uppi í sveit.
„Rugl. Ég gæti hins vegar aldrei
búið aftur í Reykjavík. Ég skil ekki
núna, hvernig ég gat búið í 25 ár á
Vesturgötunni þar sem strætisvagnar
hægðu ferðina þegar kom að húsinu og
fólk gat séð inn um eldhúsgluggann,
hvað ég var með í pottinum. Hvort
kindalifur eða lambalifur var í matinn
þann daginn.
Ég verð líka að viðurkenna að mér
finnst Reykjavík ekki eins aðlaðandi
borg og mér fannst áður. Washington
er afskaplega falleg borg og stílhrein
og þar ríkir samræmi í arkitektúr.
Héma finnst mér ailt vera í ringuireið,
og margt af því sem hefur verið gert á
síðustu árum, finnst mér hreint ekki
fallegt."
Listin að gefa af sér
- Þú hefur ferðast víða og ferðalög
víkka yfirleitt sjóndeildarhring fólks
og þú hlýtur að hafa séð á ferðum þín-
um að gæðum heimsins er misjafiilega
skipt.
„Svo sannarlega hef ég séð þetta,
sérstaklega á ferðalögum um Suður-
Ameríku. Brasilía er til dæmis ákaf-
lega fallegt land, en ég undi mér ekki
þar vegna þess að hrikaleg misskipting
blasir við, hvert sem maður fer. Fá-
tæktin er svo grimmileg. Og svo er
eins og öllum sé sama. Hver er sjálfum
sér næstur.
í Washington hef ég kynnst riku og
valdamiklu fólki, en eins og það er nú
skrítið, þá er það ekki ríkidæmi og
völd sem að lokum skipta máli.“
- Hvað skiptir máli?
„Góð heilsa, auðvitað. Veraldlegur
auður verðiu- lítils virði ef þú býrð við
heilsuleysi. Fjölskyldan og vináttan
skiptir máli. Það sé ég greinilegar, eft-
ir því sem ég verð eldri. Bömin mín
era flogin úr hreiðrinu. Auðvitað hlaut
að koma að því. En stundum sakna ég
þess að hafa ekki bamabömin nærri
mér. Fólk og umhyggja fyrir þvl er það
sem skiptir máli í lífinu. Að gefa af sér.
Það er gott að vera þeim hæfileikum
búinn.“
- Nú varstu að missa föður þinn.
Finnst þér þú vera að segja skilið við
ákveðinn tima?
„Já, nú er ákveðnum kafla lífs míns
lokið. Faðir minn hætti að vísu að hafa
afskipti af daglegu amstri fyrir rúm-
lega tíu árum. Hann var ekki sjálfum
sér líkur síðustu árin sem hann lifði.
En meðan hann var og hét var hann
engum likur. Glæsilegur maður, mikiil
höfðingi, örlátur og gestrisinn. Öll
börnin og tengdabömin leituðu til
hans. Hann leysti úr vandamálum
hvers og eins. Pabbi var mikill fiöl-
skyldumaður, og þau mamma bættu
hvort annað upp. Hún var mjög sterk-
ur persónuleiki og það er merkilegt til
þess að hugsa, að eftir að hún kvaddi
þennan heim komu margir brestir
fram í fjölskyldunni. Það var eins og
allt leystist upp. Ég er elst af sjö systk-
inum. Systir min Magdalena dó um
aldur fram, en hin hafa flest skipt um
maka á þessu tímabili. Við Jón Bald-
vin erum þau einu, sem hafa haldið
þetta út. Og hver heföi trúað því í upp-
hafi, eins og við erum ólík og úr ólíku
umhverfi? En þetta hefur bara verið
svo gaman.“
- Af hverju gengur þetta svona vel
hjá ykkur, eruð þið svona góðir vinir?
„Við kynntumst ung og höfum tekið
út þroskann saman, súrt og sætt. Við
eram nánir vinir; eigum fáa vini aðra
en hvort annað. Ég trúi því að við höf-
um verið ætluð hvort öðra. Og satt að
segja hefur samband okkar orðið æ
betra og nánara með árunum. Ég hef
gætt þess að gerast aldrei of háð hon-
um, hvorki fjárhagslega né tiifinninga-
lega. Við íþyngjum ekki hvort öðra.
Förum okkar eigin leiðir, en eram
samt samrýnd."
Þegar ég kom til Bandaríkjanna mætti mér annaö viðmót.
Bandaríkjamönnum finnst ég í góöu lagi og eru bara ágætlega skemmtilegir. Þeir eru líka örlátir á hrós, og þaö
mættu íslendingar læra af þeim. “