Dagblaðið Vísir - DV - 07.07.2001, Blaðsíða 24

24
Helgarblað
LAUGARDAGUR 7. JÚLÍ 2001
DV
Mest hötuðu
táningar
Bretlands
Nú er búið að ákveða að sleppa þeim Robert Thompson og Jon
Venables sem fyrir átta árum rændu hinum tveggja ára James
Bulger úr verslunarmiðstöð og drápu hann við lestarteina.
Málið er á allra vörum í Bretlandi og deilt er um hvort rétt sé
að sleppa þeim. Þórunn Þorleifsdóttir kynnti sér málið.
Tæp vika er liöin frá því að náðun-
arnefnd úrskurðaði að þeir Robert
Thompson og Jon Venables væru ekki
hættulegir samfélaginu og yrði sleppt
úr unglingafangelsi. Síðustu átta árin
hafa þeir verið á deild fyrir afbrota-
böm og unglinga og hefði Mannrétt-
indadómstóllinn ekki gripið í
taumana væru þessir átján ára menn
á leiðinni í fangelsi fyrir fullorðna.
Þeir hafa gengist undir meðferð og
báðir segjast skilja hvað þeir hafi gert
og sjá eftir því.
Hugmyndin að ræna barni
Þann 12. febrúar 1993 ákváðu þeir
Robert og Jon að skrópa í skólanum
og fara í Strand-verslunarmiðstöðina í
Liverpool til að stela. Þeir stálu raf-
hlöðum, blárri málningu, sælgæti og
fleiru. Ekki er vitað hver átti hug-
myndina að ræna barni en eftir eina
misheppnaða tilraun til að hafa á
brott með sér lítinn dreng sáu þeir
James litla standa einan fyrir utan
kjötbúð. Denise, móðir James, var
inni að versla og þegar hún sneri sér
Barátta
Denise, móðir James, hefur barist
gegn því að strákunum verði sleppt.
við var drengurinn horfinn. Á spól-
unni úr öryggismyndavél verslunar-
miðstöðvarinnar mátti sjá Robert og
Jon leiða drenginn út klukkan 15.42.
Þeir fóra með James að skurði og
lyftu honum upp og slepptu honum
beint á höfuðið. Svo skildu þeir hann
eftir hágrátandi en sneru þó aftur við
og tóku hann með sér. Strákarnir ým-
ist leiddu James eða báru hann þegar
þeir gengu um fjölfarnar götur í
Liverpool. Vegfarendur sem sáu þre-
menningana héldu að þarna væru
bræður að leika sér. Þeir gengu rúma
þrjá kílómetra áður en þeir enduðu á
lestarteinunum. Það er enn ekki vitað
hvers vegna Jon og Robert ákváðu að
drepa James. Var það af hræðslu við
að nást sem þessir tíu ára drengir
myrtu barnið? Eða langaði þá bara til
að meiða það enn meira? Morðið átti
sér stað einhvern tíma á bilinu 17.45
og 18.30 og byrjaði á því að þeir helltu
málningu á andlit James og í vinstra
auga hans. Þeir hentu múrsteinum og
grjóti og lömdu hann með járnstöng.
Þeir klæddu hann úr skóm og buxum
og er talið að þeir hafi misnotað hann
kynferðislega. Loks lögðu þeir lík
hans á lestarteinana og huldu blæð-
andi höfuð hans með múrsteinum.
Þeir fóru áður en lestin kom.
„Ég ætla aö lemja þessa
stráka“
Eftir miðnætti fengu rannsóknar-
lögreglumenn að horfa á myndböndin
úr öryggismyndavélum verslunarmið-
stöðvarinnar og sáu þá að þeir þurftu
ekki að leita að fullorðnum barnaníð-
ingi heidur tveimur bömum. Mynd-
irnar voru síðan birtar í fjölmiðlum
en þær vora óskýrar og ekki auðvelt
að þekkja strákana aftur. Það voru
fjórir strákar sem fundu lík James á
járnbrautarteinunum tveim dögum
eftir morðið. Aðkoman var ógeðfelld.
Jon og Robert höfðu lagt James
þvert yfir teinana þannig að líkið
var í tveimur pörtum. Lögreglan
fann um 60 sentímetra blóðuga jára-
stöng, múrsteina og grjót með blóð-
slettum á. Einnig fundust rafhlöður
nálægt líkinu og átekin dós með
blárri málningu. Syrgjendur héldu
minningarstund um James við
lestarteinana og Robert var meðal
þeirra sem fóru þangað með blóm.
Jon sýndi líka máiinu mikinn áhuga
og spurði móður sína oft hvort búið
væri að finna strákana. „Ef ég sé
þessa stráka þá ætla ég að lemja þá,“
sagði hann. Það var ónafngreind
kona sem benti lögreglunni á Jon
Venables og Robert Thompson og
þann 18. febrúar voru þeir sóttir
heim og yfirheyrðir á sitt hvorri lög-
reglustöðinni. Jon var lafhræddur
og gat stundum ekki talað fyrir
taugaóstyrk, en hann kenndi Robert
um allt. Eftir langar og erfiðar yfir-
heyrslur viðurkenndi hann loks
sinn þátt í morðinu. Robert var hins
vegar yfirvegaður og viðurkenndi
ekkert. Hann sagði að Jon hafði hent
múrsteinum í barnið og slegið það
með járnstöng. Sjálfur sagðist hann
hafa reynt að bjarga James. Hann
sagöist hafa farið með blóm í minn-
ingarathöfnina svo James myndi sjá
að hann hugsaði til hans. Hann ótt-
aðist að James myndi ganga aftur og
ofsækja sig. Yfirheyrslumar stóðu í
þrjá daga og réttarhöld voru sett í
nóvember 1993.
Réttlæti fyrir James?
Robert og Jon voru kallaðir barn
A og B i réttarhöldunum. Barn A
(Robert) grét aldrei og virtist vera
sama um hvað fram fór. Fjölmiðlar
kölluðu hann kaldan og fólk hafði
minni samúð með honum en með
hinu tilfinninganæma barni B sem
grét í gegnum öll réttarhöldin. Verj-
UTBOÐ
F.h. Byggingadeildar borgarverkfræðings er
óskað eftir tilboðum í uppsteypu og
fullnaðarfrágang vegna viðbyggingar (4. áfanga)
við Foldaskóla. Verkið felst í uppsteypu og öllum
frágangi innanhúss og utanhúss ásamt lóðarfrágan-
gi. Einnig er um að ræða breytingar á hluta af eldra
húsnæði skólans.
Helstu magntölur eru:
Steypumót: 6.500 m2
Steypa: 980 m3
Flísalögn újti: 350 m2
Léttir innveggir: 470 m2
Loftræsilagnir: 1.600 m
Pípulagnir: 4.000 m
Raflagnir, pípur: 3.600 m
Hellur og malbik: 2.000 m2
Útboðsgögn fást á skrifstofu okkar gegn 15.000 kr.
skilatryggingu.
Opnun tilboða: 31. júlí 2001 kl. 11.00 á sama
stað.
BGD94/1
F.h. Byggingadeildar borgarverkfræðings er
óskað eftir tilboðum í viðhald raflagna í 10
grunnskólum Reykjavíkur.
Útboðsgögn eru seld á skrifstofu okkar á kr. 1.000.
Opnun tilboða: 25. júlí 2001 kl. 11.00 á sama
stað.
BGD95/1
INNKA UPASTOFNUN
REYKJA VÍKURBORGAR
Fríkirkjuvegi 3-101 Reykjavík-Sími 570 5800
Fax 562 2616 - Netfang: isr^rhus.rvk.is
andi Roberts reyndi að sýna fram á
)aö að sanngjöra réttarhöld væru
Jon Venables.
N4RO A&SítX RbvfféN
Dato /C'
—at v/allatt Lafte
Robert Thompson.
Myrtur viö lestartelnana
Sviösett mynd af strákunum aö
leiða James viö lestarteinana þar
sem þeir myrtu hann.
ómöguleg þar sem fjölmiðlar í Bret-
landi höfðu kallað strákana ómennsk
skrímsli. Jon og Robert fylgdust ekki
með réttarhöldunum heldur horfðu
tómlega út í loftið og virtust ekki
skilja það sem fram fór. Það var fyrst
þegar upptökur af yfirheyrslunum
voru spilaðar sem strákarnir lögðu
við hlustir. Báðir vildu vita hvað hinn
hafði sagt. Þeir voru fundnir sekir um
morðið og dæmdir fyrst í átta ára
fangelsi en því var svo breytt í tíu og
loks í fimmtán ár. Um leið og nöfn
sakborninganna voru birt þurftu for-
eldrar þeirra að flýja undan árásum
reiðs múgs og hafa nú tekið sér ný
nöfn og búa í nágrenni við samastað
drengjanna. Árið 1999 komst Mann-
réttindadómstóllinn í Strassborg að
þeirri niðurstöðu að brotið hafi verið
gegn mannréttindum strákanna og
þeir fengu því að koma fyrir náðunar-
nefnd sem ákvað að þeim yrði sleppt.
Það er óhætt að segja að Robert og
Jon séu mest hötuðu táningar Bret-
lands og þeim hafa borist margar hót-
anir. Öryggis þeirra vegna fá þeir því
ný nöfn og^ kennitölur þegar þeim
verður sleppt. Þeir verða undir stöð-
ugu eftirliti og mega ekki hittast né
fara til Liverpool. Við minnsta afbrot
fara þeir umsvifalaust í fangelsi. Fjöl-
miðlum hefur verið bannað að reyna
að hafa upp á þeim en óttast er að eitt-
hvað verði birt á Internetinu eða er-
lendis sem gæti komið upp um dvalar-
staði þeirra. Denise, móðir James,
hefur stöðugt minnt á málið og hún
kom af stað herferðinni Réttlæti fyr-
ir James (Justice for James) þar sem
hún berst gegn því að strákunum
verði sleppt. Hún hvetur framtíðar-
kærustur og vini tvlmenninganna að
birta myndir af þeim á Netinu. Málið
hefur vakið miklar umræður í Bret-
landi og flestir virðast vera á móti því
að drengjunum verði sleppt. Vinur
Denise hélt því fram í hvassri blaða-
grein nýlega að þeir hafi ekki hlotið
neina refsingu heldur fengið rándýra
menntun og þjónustu sérfræðinga
sem öðrum lágstéttarunglingum sem
aldrei hafa brotið af sér er ekki veitt.
AOt þetta hefur vakið miklar deilur
meðal almennings og í fjölmiðlum
sem ekki síst snerta skoðanir á því
hver sé tilgangur refsingar? Ef hann
er hefnd þá ætti að láta Robert og Jon
rotna í fangelsi. En ef refsing er til
þess ætluð að koma í veg fyrir glæpi
þá gæti þetta verið skref í rétta átt. En
spurningin er ekki lengur hvort Ro-
bert og Jon séu hættulegir samfélag-
inu heldur hvort samfélagið sé hættu-
legt þeim.