Dagblaðið - 04.12.1978, Blaðsíða 15

DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 4. DESEMBER 1978.
/
HUNDASKATTUR TEKJU-
STOFN SVEITARFÉLAGA?
Viö í framkvæmdanefnd Hunda-
sýningar 1978 fögnuðum því ákaft,
þegar bæjarstjórn Eskifjarðar tók þá
ákvörðun að gefa undanþágu til
hundahalds til einstaklinga búsettra í
bæjarfélaginu, með ákveðnum skil-
yrðum. Við fögnuðum því vegna þess,
að með því var þungu fargi létt af
þeim fáu hundaeigendum, sem höfðu
haldið hunda þar, þrátt fyrir bannið,
og i stöðugum útistöðum við yfirvöld
og ekki sizt fyrrverandi bæjarstjóra
sem virðist hafa persónulega óvild
gagnvart öllum hundum sem voguðu
sér inn fyrir bæjarmörk Eskifjarðar,
hvort sem var til skammtima eða lang-
tima dvalar. Sem dæmi um ofstæki
hans má nefna, að hann sendi bæjar-
fógeta harðort bréf og kvartaði yfir
hundi, sem hann sá á götu með
börnum, sem voru gestir frá Reykja-
vík. í sama bréfi setur hann ofan í við
bæjarfógeta og lýsir því yfir, að þetta
aðgerðaleysi verði ekki lengur þolað,
þ.e.a.s. að bann við hundahaldi verði
virt. Þetta bréf er dagsett 22. júli 1975.
í svarbréfi bæjarfógeta, dagsettu 24.
júlí 1975, er sagt meðal annars, að
aðkomumönnum verði vart bannað að
hafa hunda sína með sér, er þeir heim-
sæki Eskifjörð, a.m.k. ef þeir haldi þá
rétt. í sama bréfi vekur bæjarfógeti
athygli á, að dómsmálaráðuneytið hafi
f.h. ríkisvaldsins fyrirskipað öllum
lögreglustjórum að beita fyllstu var-
færni í útrýmingu hunda.
75 þús. á hund
Þessi tvö sýnishorn eru aðeins brot
af því, sem gengið hefur á á Eskifirði
vegna hunda. Það er gott af því að
vita, að gefin hefur verið undanþága
til hundahalds á Eskifirði, því þar með
hafa öll bæjarfélög og sveitarfélög á
svæðinu frá Hornafirði til Raufar-
hafnar veitt slíka undanþágu. En þá
ber að vekja athygli á því, að um leið
og veitt er undanþága til hundahalds,
er settur á sérstakur skattur, sem er
75.000 kr. á hund á ári — já, takið
eftir, 75.000 kr. — á meðan sams
konar skattur er 15—25.000 kr.
annars staðar á landinu. Rétt er að
Kjallarinn
Matthías G. Pétursson
geta þess, að í samþykktum margra
bæjarfélaga um hundahald, sem sam-
þykktar eru af heilbrigðis- og
tryggingaráðuneytinu, er það tekið
fram m.a., að „Árlega skal sveitarsjóði
greitt leyfisgjald fyrir þá hunda, sem
undanþága er veitt fyrir. Gjaldið, sem
sveitarstjórn ákveður fyrir eitt ár i
senn, skal renna til þess að standa
straum af kostnaði við eftirlit með
hundum i bæjarfélaginu og skal
upphæð þess við það miðuð. Hundar,
sem notaðir eru við búrekstur, eru
undanþegnir þessu gjaldi.”
Það má furðulegt telja, ef kostnaður
við eftirlit á hundum á Eskifirði er 3—
5 sinnum meiri en annars staðar á
landinu, auk þess sem í hundaskatti
annarra bæjarfélaga er innifalin
hreinsun og ábyrgðartrygging, en það
er ekki í skatti, sem lagður er á hunda-
eigendur á Eskifirði. Af þessu má vera
Ijóst, að bæjarstjórn Eskifjarðar ætlar
sér að gera hundaskatt að tekjustofni
bæjarfélagsins. Og þá fer nú glansinn
af því mannlega, sem menn héldu að
hefði ráðið ferðinni, þegar bæjar-
stjórnin ákvað að gefa undanþágu til
hundahalds. Svo langt hefur gengið,
að heyrzt hefur, að þeim fjármunum.
sem þannig aflast með hundskatti, eigi
að verja til kaupa á hljóðfærum fyrir
tónlistarskólann á Eskifirði. Ef þetta
reynist rétt, þá er spurningin, hvort
ekki megi bráðum fara að greiða
hundaskattinn með sæmilegu
trompeti eða þverflautu.
Eina bótin er sú, að beiðni um leyfi
fyrir hundaskatti, ásamt samþykkt um
hundahald, verður að leggja fyrir heil-
brigðis- og tryggingaráðherra til sarn-
þykktar, og veit ég að hann er slíkur
drengskaparmaður að fara ekki að
mismuna mönnum, né hygla þeim
ríku, með því að samþykkja slikar
álögur sem þessi skattur yrði, ef hann
yrði samþykktur.
Ég er sammála því að settar séu
strangar reglur um hundahald í þétt-
býli og gengið sé hart eftir, að þær séu
virtar. Við hundeigendur viljum hafa
sem mest og bezt samstarf við yfirvöld
á hverjum stað. Með því teljum við að
hundeigendur og aðrir geti lifað saman
i sátt og samlyndi.
Matthías Guðm. Pétursson
deildarfulltrúi.
viðgerðir sé að ræða. Heyrt hef ég þvi
fleygt að svo þörf hafi þessi nýbreytni
reynst að þangað hringi menn þegar
þá vantar smáviðgerðir, jafnvel á pipu-
lögnum; þvi að þeir hafi ekki i annað
hús að venda.
Auðvitað eru það afleiðingar mik-
illar þenslu í þjóðfélaginu, og þá ekki
sist i byggingariðnaði, sem valda þessu
þjónustuleysi, framboð verkefna er
svo mikið að þjónustuaðilarnir þurfa
ekki að vinna sér traust þeirra einstakl-
inga sem byggt er fyrir. Það er meira
að segja svo að meistari, sem í upphafi
tekur að sér byggingu, telst „eiga”
verkið þar til þvi lýkur, honum verður
ekki sagt upp með neinum venjulegum
hætti, hversu illa sem hann kann að
standa sig eða hversu illa honum kann
að semja við húsbyggjandann, vinnu-
veitanda sinn.
Kjallarinn
„Ef til vill telja húsbyggjendur bónarveginn eitthvert náttúrulögmál uppmæl-
ingarþjóðfélagsins.”
„Aðilar bvggingariðnaðaríns mega vel koma niður á jörðina.”
„Ég sinni ekki smotteríi ef á að gefa það upp.”
ÞJÓNUSTA - ÞÉNUSTA
Það leiðir af þeirri „islensku her-
skyldu”, þ.e. þeirri kvöð sem á öllum
hvílir að eignast þak yfir höfuðið á
þessu landi, að á ákveðnu æviskeiði —
byggingartimanum — hafa nær allir
Islendingar iðnaðarmenn úr hinum
ýmsu greinum í vinnu hjá sér og eru á
þann hátt atvinnurekendur. Siðan
kemur til viðhald húsanna rtieð nauð-
synlegu inngripi þessara sömu
iðnaðarmanna. Á þennan hátt fá hús-
byggjendur innsýn í heim iðnaðar-
manna, einokunarkerfi meistara og
frumskóg uppmælingaútreikninga.
Á byggingartímanum er í mörgu að
snúast fyrir húsbyggjandann og þarf
hann að njóta þjónustu tuga þjónustu-
aðila, en ég leyfi mér að kalla svo einu
nafni alla þá sem að byggingunni
vinna. Ég kalla þá þjónustuaðila þar
sem þeir þurfa að selja starfskrafta
sína eins og aðrir selja vörur.
En er ekki reynsla allt of margra af
þessum þjónustuaðilum sú að i stað
þess að hugsa um beggja hag setji þeir
allt of oft hagsmuni viðskiptavinarins
til hliðar. Hver þekkir ekki loforðin
um að „koma i næstu viku” og allar
þær afsakanir sem búnar eru til þegar
ekki hefur verið staðið við gefin fyrir-
heit?
Samdráttur hjá
iðnaðarmönnum
— eða bara
uppmælingaaðlinum?
Hvers vegna er maðurinn að velta
vöngum yfir þessu? kann einhver les-
andi minn að spyrja. Þykist han;
kannski kunna einhverja lausn sem
breytir „náttúrulögmálinu’7 Eða er
hann bara svona reiður út i einhverja
iðnaðarmenn að hann þykist þurfa að
úthúða þeim á einhvern hátt?
Nei, lesendur góðir. Tilgangur þess-
ara inngangsorða er að opna augu
manna fyrir því að efnahagsaðgerðir
sem leiða kynnu til samdráttar í bygg-
ingariðnaði eru ekki svo alvarlegar í
atvinnulegu tilliti sem fulltrúar hans
vilja vera láta.
Það er viðurkennt að ýmsar fram-
kvæmdir — ekki síst nýbyggingar —
séu talsvert stór þáttur óðaverðbólg-
unnar og væri því ekki óeðlilegt að þar
yrði hægt á. En hagsmunasamtök og
þrýstihópar uppmælingaraðalsins eru
svo sterk að enginn þorir að hrófla við
þessum herrum og ríki þeirra. Þeir
reka upp kvein um leið og þeir fara að
sjá fram úr verkefnum, og vel að
merkja eru þaðaðeins verkefni í þeirra
augum sem reiknuðeru í uppmælingu.
Vissulega yrðu það viðbrigði fyrir þá
menn, sem vanir eru knékrjúpandi
húsbyggjendum, að þurfa allt í einu að
fara sjálfir að sjá sér fyrir verkefnum,
sýna lipurð og sölumennsku. Enginn
vorkennir kaupmönnunum þegar
kaupgeta almennings minnkar og
þegar öllu er á botninn hvolft finnst
mér ekki mikill munur á þessum selj-
endum vöru eða þjónustu.
Aðilar byggingariðnaðarins mega
vel koma niður ájörðina, þcir mega vel
fara að keppa hverjir við aðra og þeim
er ekki nema hollt að þurfa að sýna
lipurð og þjónustu. Það er nefnilega
ekki bara spaug þegar talað er um
„uppmælingaraðal”.
Eru skattsvik
„náttúrulögmál"?
Iðnaðarmenn eru oft vændir um
skattsvik og almannarómur segir að
skattsvik séu eitt „náttúrulögmál-
anna” við húsbyggingar.
Eflaust er þetta að nokkru rétt því
almannarómur lýgur ekki.
Til skattsvika þarf samvinnu beggja
aðila, launagreiðandans og þjónustu-
aðilans. Það er hins vegar fyrst og
fremst hagur þess siðarnefnda að ekki
sé talið fram það sem honum hefur
verið greitt, sá sem greiðir fær ekki
nema i fáum tilvikum frádrátt aðsama
skapi og hinn er skattlagður. Kannski
fær greiðandinn meira að segja smáaf-
slátt — stundum fær hann söluskatt-
inn (sem er að sjálfsögðu algjörlega
óviðkomandi þjónustuaðilanum) í „af-
slátt” og þykist harla góður! En það
eru ekki allir, sem betur fer, ginn-
keyptir fyrir að hjálpa skattsvikurun-
um. En hver er aðstaða þeirra manna
sem vilja vera svo heiðarlegir að gefa
allt upp til skatts?
Því er fljótsvarað: Þeir eiga i hinu
mesta basli við að fá þá þjónustu sem
þeir þurfa. Þeir fá iðulega svör á þessa
leið: „Ég sinni ekki svona smotterii ef
á að gefa það upp.”
Ætli „samdráttur” i byggingariðn-
aðinum gæti ekki gagnað þjóðfélaginu
vel i skattalegu tilliti líka?
Leó E. Lövc
lögfræðingur.
Bónarvegur til
bankastjóra og
iðnaðarmanna
Ef til vill eru húsbyggjendur orðnir
svo vanir þvi að þurfa að ganga eilífan
bónarveg, ekki bara til bankastjóra,
heldur líka til trésmiða, múrara, pipu-
lagningarmanna, rafvirkja o.s.frv. að
þeir telji bónarveginn hinn eina rétta
eða eitthvert náttúrulögmál upp-
mælingarþjóðfélagsins.
Ástandið er svo slæmt, þjónustu-
leysið svo algjört, að rafverktakafyrir-
tæki á höfuðborgarsvæðinu auglýsir
með flannastórum blaðaauglýsingum
að það hafi tekið upp þá nýbreytni að
veita þjónustu — jafnvel þótt um smá-
-
LeöLLBve
Það er fleira vinna en uppmæiinga-
vinna, en nú er erfitt að fá iðnaðar-
menn til þess að sinna smáverkefnum
— sýna þjónustu. Kannski fellur aðli
uppmælinganna ekki að þjóna, á þvf er
ef til vill of lítið að þéna.