Dagblaðið - 04.12.1978, Blaðsíða 36

40
DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 4. DESEMBER 1978.
MJRSINH
[\D& \ 50 AR
U|in ■ — viss um að stýrimenn
íslendingasagnanna hafa
haft einhvers konar áttavita
—hafa sannarlega verið siglingaf ræðingar

Gripið simann
Seriðgóð
kaup
' '1 ' '' ' ' ' ’ '
Jff
Smáauglýsingar
BIAÐSINS
Þverholti11 sími 2 70 22
„Ég fæ að rétta neðri kompásinn,
það er minni vandi,” segir Konráð
Gislason, „maður byrjar sem sendi-
sveinn og endar sem sendisveinn. Son-
ur minn er tekinn við,” sagði Konráð
Gíslason kompásasmiður þegar við
brugðum okkur með honum i sjóferð
út á ytri höfnina i Reykjavik fyrir
nokkrum dögum.
Um þessar mundir eru rétt 50 ár
síðan hann setti auglýsingu i Morgun-
blaðið þess efnis, að hann tæki að sér
að gera við kompása. Og frá þeirri
stund hefur hann verið önnum kafinn
við að finna réttu stefnuna fyrir aðra.
Lengi var hann eini maðurinn á land-
inu, sem kunni á kompásana. Og það
var oft mikið að gera, sérstaklega fyrir
sildarvertiðirnar. Hann komst upp í
það að leiörétta kompásana i 24 bátum
í röð án þess að hvila sig á milli.
„Það er hristingurinn á skipinu sem
ruglar áttavitann og setur hann út af
laginu, — það þarf að réttast einu
sinni eða tvisvar á ári.”
En það er margt fleira sem getur
ruglað áttavita. „Til dæmis þegar skip
siglir lengi í sömu stefnu, þá myndast i
því segulskaut, og þegar þú breytir um
stefnu, getur segulnálin truflast. Það
kalla ég, að hún sé orðin hysterísk. Ef
þú siglir frá Suður-Afríku til Englands
verðurðu að vara þig á þessu, mann-
eskja.”
Ég lofa því.
1sekúnda á
120 árum
„Þegar jörðin snýst, þá hristist
grauturinn innan i henni og myndar
rafmagnsstraum, sem veldur segul-
skautum," segir Konráð, og ennfrem-
ur að fyrsti áttavitinn hafi verið stein-
moli á spýtu, sem flaut á bala af vatni,
Konni kompás er búinn að klifra upp á
margt stýrishúsið um dagana, og er
ekkert hik á honum, þótt hann sé
komin yGr sjötugt, og farinn að missa
sjón.
Opið til kl.10 í kvöld
Það er mikil ábyrgð, sem hvilir á þeim sem réttir kompás, þvi minnsta skekkja
getur orðið til þess að skipið stcytir á skeri. Guömundur hefur lært listina hjá
föður sinum, og þarna standa þeir feðgar efst uppi á rannsóknarskipinu Árna
Friðrikssyni við þetta trúnaðarstarf.