Dagblaðið - 12.05.1980, Qupperneq 10

DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 12. MAl 1980.
!0i
'Útgafandh Dagblaðið hf.
Framkvamdastjórí: Sveinn R. EyjóHsson. Ritstjórí: Jónas Kristjánsson.
'RhstjómarfulttrúL Haukur Helgason. Fréttastjórí: ómar Valdimarsson.
SktVStofustjórí rítstjómar. Jóhannes ReykdaL
íþróttir Hallur Simonarson. Menning: Aðalsteinn Ingólfsson. Aðstoðarfréttastjórí: Jónas Haraldsson.
Handrit: Asgrímur Pálsson. Hðnnun: Hilmar Karisson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Atli RCinar HalldórssonL Atli Steinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi
Sigurðssorí, Dóra Stefánsdóttir, Elin Albertsdóttir, Ema V. íngóífsdó'ttir, Gunnlaugur A. Jónsson/
ÓCafur Geirsson, Sigurður Sverrísson.
Ljóemyndir. Ámi Páll Jóhannsson, BjamleHur BjamleHsson, Höröur Vilhjálmsson, Ragnar Th. Sigurðs
son, Sveinn Þormóösson. Safn: Jón Sœvar Baldvinsson.
Skrifstofustjórí: Ólafur EyjóHsson. GjakJkeri: Þráinn ÞorieHsson. Sölustjórí: Ing^r Sveinsson. DreHing
arstjóri: Már E.M. Halldórsson.
Rttstjóm Siöumúla 12. Afgreiðsla, áskríftadeild, auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
Aðalslmi blaðslns er 27022 (10 inur).
Setnlnftog umbrot Dagblaöið hf., Siðumúla 12. Mynd» og plötugerð: Hilmir hf., Siðumúla 12. Prentun
Arvakur hf., SkeHunnl 10.
Gabbið i Osló
íslenzku samningamennirnir voru illa
ginntir í samningunum í Osló. Þeir
komu heim í gær með samning, sem
inniheldur víða áferðarfalleg orð en
geymir, þegar betur er að gáð, ekkert
sem heldur.
Þeir, sem standa að samningnum,
telja sig hafa náð nokkrum árangri með ákvæðum
hans um loðnuveiði. Þar segir, að hlutdeild Noregs í
heildarafla loðnu á Jan Mayen-svæðinu skuli fyrstu
fjögur árin vera 15 prósent. ísland geti ákveðið leyfi-
legan hámarksaflá á loðnu. íslenzku samningamenn-
irnir töldu sig undir lok viðræðnanna hafa tryggt sig
gegn þeirri hættu, að Norðmenn næðu með samning-
um við Efnahagsbandalagið til sín stærri hluta af
loðnustofninum. Þetta átti að gerast með orðalagi í 8.
grein samningsins, þar sem segir: „Aðilar viðurkenna
að nauðsynlegt kunni að vera vegna raunhæfrar vernd-
unar og skynsamlegrar nýtingar flökkustofna að ráðg-
ast við önnur lönd og samræma fiskveiðiráðstafanir
hlutaðeigandi landa, þar á meðal ákvörðun leyfilegs
hámarksafla og skiptingu hans í samræmi við 63. grein
texta hafréttarráðstefnunnar og ákvæði bókunar þess-
arar. Þá gerðist það í lok viðræðnanna, að norskir
embættismenn lýstu yfir ,,fyrir hönd norsku samninga-
nefndarinnar”, að þeir teldu þetta ákvæði ekki taka til
loðnunnar.
Norðmenn hafa því ekki aðeins neitunarvald gagn-
vart ákvörðunum íslendinga um hámarksafla af loðnu.
Þeir geta beinlínis, þegar Danir færa út við Austur-
Grænland eftir nokkrar vikur, samið við Efnahags-
bandalagið, þannig að loðnusamningurinn við íslend-
inga nú verði gjörsamlega að engu gerður.
Um aðra fiskstofna en loðnu er í samningnum farið
orðum, sem í engu munu halda, þegar á reynir. Þar
segir: ,,Að því er tekur til annarra flökkustofna, skal
tekið sanngjarnt tillit til þess, hve ísland er almennt
háð fiskveiðum . . . Af þeim aflahlut, sem íslandi er
veittur með samningagerð við Noreg og önnur lönd,
mega íslendingar veiða sanngjarnan hluta á Jan
Mayen-svæðinu . . .” Augljóslega tryggir þetta orða-
lag íslendingum engan öruggan rétt.
í samningnum eru ákvæði um fiskveiðinefnd ríkj-
anna, en þar er engin negling á rétti íslendinga.
Ekki er betur samið um tryggingu á landgrunnsrétt-
indum íslendinga.
Skipa skal sáttanefnd til að fjalla um afmörkun
landgrunnsins. Tillögur nefndarinnar verða þó ,,án
skuldbindingar fyrir aðilana, en þeir munu taka sann-
gjarnt tillit til þeirra í frekari málsmeðferð”, eins og
þar segir.
íslenzku samningamennirnir bundu vonir við það,
sem þeir töldu vera loforð norska utanríkisráðherrans,
þess efnis, að hann mundi í bréfí lýsa yfir, að Norð-
menn færðu efnahagslögsögu við Jan Mayen ekki út,
fyrr en samningar lægju fyrir um landgrunnið. ! reynd
fólst í bréfinu aðeins loforð um að færa ekki út efna-
hagslögsögu ,,á þessu ári”. Réttindi íslands í land-
grunnsmálum eru því í engu tryggð með þessum samn-
ingi.
Varðandi mengunarhættuna er aðeins talað um
,,náið samstarf” en ekkert bindandi.
Norðmenn fengust í þessum viðræðum jafnvel ekki
til að setja á blað, að þeir „viðurkenndu” 200 mílna
efnahagslögsögu íslands í átt til Jan Mayen.
íslenzku samningamennirnir vildu sumir hverjir
hætta viðræðum í fyrradag, þegar Norðmenn „kipptu
út” því, sem helzt var talið bitastætt. Eftir að „línan”
barst héðan að heiman frá flokksforingjunum stóðu
þeir þó að samningnum, nema fulltrúi Alþýðubanda-
lagsins.
Brian Pilkington ásamt einu málverka sinna.
Úr myndskreyt-
ingu í myndverk
Brian Pilkington < ^fteitjý ’ »ánnar
tveggja ungra ' Brqtá' sem;. hingað
komu fyrir fjórum ár.um tií aö vinna
á íslenskum auglýsingastofum. Hinn
heitir Miles Parnell. Báðir hafa þeir
ílenst og gert hreint ágæta hluti á sinu
sérsviði. Einkarlega hafa bókakápur
batnað til muna við tilkomu þeirra.
Þeir hafa sömuleiðis talsverðan
metnað á myndlistarsviði og hafa
sýnt verk sín sjálfstætt á nokkrum
stöðum i borginni. í umtali hafa
menn haft tilhneigingu til að spyrða
þá saman, sem er að mörgu leyti
óréttlátt því vinnubrögð þeirra eru
alls ekki sambærileg.
Pilkington hefur nú um skeið sýnt
ein 19 verk eftir sig i Djúpinu við
Hafnarstræti og ég held að sú sýning
hljóti að krefja mann svars við
spurningunni: Hver er munurinn á
myndlist og myndskreytingu?
Tímabundin
athygli
Myndskreytingin hefur væntanlega
ákveðið markmið, hún er háð for-
skrift eða einhverri vöru, þar má
beita frásögn og sniðugheitum til að
vekja timabundna athygli, og þar
veltur mikið á vandaðri tækni. Mark-
mið myndlistar eru hins vegar alls-
endis óviss, hún er engu öðru háð en
sannfæringu og útsjónarsemi
skapandans. Hún stefnir að varan-
legri áhrifum en myndskreytingin og
tæknin sjálf skiptir ekki höfuðmáli.
Þegar auglýsingateiknarar hyggjast
skapa myndlist gera þeir yfirleitt þá
skyssu að beita tækninni sem inntaki.
Allt um það fannst mér flest fyrri
Myndlist
AÐALSTEINM
INGÓLFSSON
r
HVAÐ VERÐUR
UM LAUNIN?
Umræða um skattamál og skatt-
heimtu hefur verið mjög á döfinni að
undanförnu í kjölfar örra skatta-
hækkana. Að vonum finnst mörgum
nú nóg um, þegar hið opinbera er
farið að ráðstafa allt að 50% tekna
einstaklinga og stundum meiru. Er
bent á, að kjarasamningar standa nú
yfir, og hækkun skatta og álagning
nýrra sé því óheppileg, sérstaklega
þegar haft er í huga stöðnun hag-
vaxtar og minnkandi þjóðartekjur
íslendinga. Hið opinbera gerir
þannig skiptingu kökunnar mun
erfiðari en ella með sífelldum skatta-
hækkunum, enda hafa þegar komið
fram mótmæli gegn skattheimtunni
frá báðum aðilum vinnumarkaðar-
ins.
Stjórnvöld kvarta undan því, að
mikil verðbólga rýri skatttekjurnar
og því þurfi að hækka skatta. í þessu
sambandi má benda á, að á þessum
áratug hefur verðbólga verið 30% að
meðaltali á ári. Um fátt hefur verið
rætt meira eða ritað. Ríkisstjórnir
hafa atlar ætlað að ráðast gegn verð-
bólgunni. Mikil vinna hefur verið
lögð í að lýsa og greina vandamálið,
en að sama skapi lítið orðið í|j
Kjallarinn
Bjami Snæbjörn
Jónsson
aðgerðum. Hins vegar hafa stjóéó-
völd verið ötul við að1 auka jkatt-
heimtu, að sögn til að vernda tekjur
sínar fyrir verðbólgunni. Þegar tekið
er tillit til, að rauntekjur hins opin-
bera hafa aukizt mun meira en raun-
tekjur einstaklinga, má þó ætla að
skattheimtumennirnir hafi gert gott
betur en að vega upp verðbólgurýrn-
unina.
Verzlunarráð Íslands hefur nýlega
tekið saman yfirlit yfir hversu stór
hluti launakostnaðar í þjóðfélaginu
fari til hins opinbera. Niðurstaðan,
sem fram kemur á línuritinu, er fróð-
leg og ástæða til að skoða hana
nokkru nánar.
Launatengd
gjöld
Til viðbótar við útborguð laun
starfsmanns þarf fyrirtækið að inna
af hendi margvísleg gjöld, sem tengd
eru launakostnaði þess, í daglegu tali
nefnd launatengd gjöld. Er hér um að
ræða upphæðir, sem nema um 29—
32% ofan á útborguð laun. Þannig
eru launatengd gjöld vegna starfs-
manns, sem fær 7,7 millj. í árslaun,
2,3 milljónir. Kaupgreiðandinn þarf
að skapa tíu milljón króna verðmæti
til að geta greitt starfsmanni sinum
7,7 milljónir i laun.
í fréttabréfi Kjararannsóknar-