Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1979, Page 29

DAGBÆKUR FINNBOGA BERNÓDUSSONAR
29
Bolungarvíkur frá aldamótum, en þó einkanlega frá byrjun fyrri
heimsstyrjaldar. Brimbrjóturinn þar á sér langa sögu, en áreiðanlega
er hvergi að finna eins rakta heimild um þá hafnarbót sem í dagbókum
Finnboga, og líkt má segja um ýmsa aðra þætti af þróun þessarar
gömlu verstöðvar síðustu tvo mannsaldra.
í dagbókunum er fjöldi torgætra orða úr veður- og sjómannamáli, og
sum líklega aldrei komizt á bók. Einnig bregður þar fyrir margs konar
orðafari, og fram á síðustu ár hafa verið að hrökkva upp úr Finnboga
gömul, fágæt orð. A einni síðunni 1978 má lesa: ,,Eg svaf illa í nótt og
móbakaðist því seint á lappir.“ - Þótt orðaforði hans sé að mestu leyti
vestfirzkur, telur Finnbogi þó sitt hvað runnið frá sjómönnum víðs
vegar að. Stöku sinnum skýrir hann orðin, sem hann bregður fyrir sig
eða hann getur þess hvenær þau hafi verið notuð. Um góðviðri segir
hann: „Stendur loft og sjór, eins og sagt var í byrjun þessarar aldar.“
Dagbókarskrif sín byrjar Finnbogi jafnan með veðurlýsingu. Oft er
greint frá, hvernig loftvogin hafi staðið og jafnvel ölduhæð.
,,29. nóv. 1917. - Norðan garður í dag, kafaldsryk, grúað loft og 15
stiga frost. Hélzt það óbreytt.“
,,6. febr. 1923. - Norðan öskrandi rok, aftakabrim með stórstreymi,
þreifandi bylur og 8 stiga frost. Víkin er einn hvítur brotskafl, og koma
öldurnar hver annarri hrikalegri og ætla allt að gleypa.“
,,5. okt. 1969. - Svona veðurgeljanda dag eftir dag köllum við hér
þráviðri eða þræsing, kuldaþræsing, ef kaldur þurravindur blæs
lengi.“
,,9. nóv. 1969. - Austlægari í kvöld og frostlaust eða svo til. Þetta er
ekta fiskigarður, eins og það var kallað fyrrum. Þá skyldi vera hvass-
viðri, sjógarður (stórsjór) og frostlítið, enda oftast mestur afli, þegar
ótíð er og miðin fá að hvílast.“
Margt segir Finnbogi frá frostavetrinum mikla 1918, m. a. þetta 21.
janúar:
„Hvítt logn í allan dag og 30 st. frost. Sól sá í dag í 5 mín. á láglendi
hér, það er fyrsti sólardagur á árinu. Alltaf harðnar. Nú er Djúpið orðið
allagt milli Rits og Stiga, og hvergi vök í. Að sönnu er það ekki þykkur
ís, en alls staðar þó lagt, og hefur það aldrei verið fyrri. Nú kvarta líka
allir um kulda. Fimmtíu fjölskyldur eru búnar að leita styrks af
hreppnum og verða fleiri. Þó eru ekki ástæður betri á Isafirði. Eg hef
ekki unnið neitt í dag fyrir kulda sakir, en verið hingað og þangað að
verzla hitt og annað, þótt úr litlu sé að spila sem stendur.“