Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1979, Page 73

SNORRI STURLUSON OG NORÐURLÖND
73
vera Þrándur í götu - er merkir að veita öílugt viðnám eða jafnvel koma
í veg fyrir, að eitthvað nái fram að ganga. Eftirminnileg er og mynd
bróðursonar Þrándar, Sigurðar Þorlákssonar, þegar hann stendur upp
á þingi úd í Noregi, þá er Olafur konungur Haraldsson hefur (í 135.
kap. sögunnar) sakað hann allberlega um víg Þórálfs úr Dímun, hirð-
manns konungs í Færeyjum. I sögunni er svo um hnúta búið, að hver
og einn verður að gera það upp við sig, hvort hann telji Sigurð sekan
eða saklausan. En hann mælti í upphafi á þessa leið:
„Ekki hefi ek talat fyrr á þingum. Ætla ek mik munu þykkja ekki orðfiman. En þó
ætla ek ærna nauðsyn til vera at svara nökkuru. Vil ek þess til geta, at ræða þessi, er
konungr hefir uppi haft, myni vera komin undan tungurótum þeira manna, er miklu
eru óvitrari en hann ok verri, en þat er ekki leynt, at þeir munu fullkomliga vilja vera
várir óvinir. Er þat ólíkliga mælt, at ek mynda vilja vera skaðamaðr Þórálfs, því at
hann var fóstbróðir minn ok góðr vinr. En ef þar væri nökkur önnur efni í ok væri sakar
milli okkar Þórálfs, þá em ek svá viti borinn, at ek mynda heldr til þessa verks hætta
heima í Færeyjum en hér undir handarjaðri yðrum, konungr. Nú vil ek þessa máls
synja fyrir mik ok fyrir oss alla skipverja“-.
Hér talar fulltrúi fámennrar þjóðar, sem skákar hvorki í skjóli fjöl-
mennis né valds og treysta verður á málstað sinn og málflutning.
Snorri hefur átt auðvelt með að setja sig í spor þessa unga Færeyings,
er kom jafnvel úr enn fámennara samfélagi en hann sjálfur.
Hann teflir iðulega í verkum sínum Islendingum fram í samskiptum
þeirra og viðureign við erlenda konunga og aðra höfðingja, og ber
skáldin þar hæst, svo sem Hallfreð vandræðaskáld, Sighvat Þórðarson,
Óttar svarta, Arnór Þórðarson og enn íleiri.
Sú saga verður ekki rakin hér, þótt girnileg sé til fróðleiks, það yrði
alltof langt mál. Að íslendingum, öðruvísi en einstökum mönnum, er
ekki oft vikið í verkum Snorra, en af ummælum um þá eru einna
minnisstæðust orð þau, er Gregoríus Dagsson mælti við Hall Auðunar-
son eftir orustu (í 3. kap. Hákonar sögu herðibreiðs):
,,Margir menn þykki mér mjúkari í sóknum en þér Islendingar, því
at þér eruð óvanari en vér Nóregsmenn, en engir þykkja mér vápn-
djarfari en þér.“
Fágætt er, að litið sé til íleiri en einnar eða tveggja þjóða í senn, en
eitt frægasta dæmi um það er eftirfarandi frásögn í 104. kap. Ólafs sögu
Tryggvasonar, enda oft til hennar vitnað.
Óláfr konungr stóð í Iyptingu á Orminum. Bar hann hátt mjök. Hann hafði gylltan
skjöld ok gullroðinn hjálm. Hann var auðkenndr frá öðrum mönnum. Hann hafði
rauðan kyrtil stuttan útan um brynju. En er Óláfr konungr sá, at riðluðusk flokkarnir