Frjáls verslun - 01.12.1951, Blaðsíða 19

honum, og hann léti þá ekki borga í hvert sinn, en
aðeins tvisvar árlega. Hagfræðingar hefðu gist hjá
sér til að spyrja smalana úr spjörunum, en þeir skildu
ekki, að Kotvellir væru lýðveldi, óháð bóklærðum
mönnum. Komumönnum á Kotvelli ræð ég til, að
hafa þar ekki um hönd orðin: nautheimskur og sauða-
legur. Gestgjafi mundi vísa þeim á dyr, sem efuðust
um Kotvallavitið.
Fljótið Thames sprettur up]) á Kotvöllum. Segja
menn, að sjö uppsprettur veili vatni í það fljót. —
Thames er 209 mílur á lengd frá Thames Head
Bridge til Nore. Hún er orðin 150 feta breið, er hún
rennur um Oxford, 250 feta breið við Teddington
(þ. e. Richmond), 750 feta breið, er hún rennur um
London, 2100 feta breið við Gravesend og 51/ú míla
á breidd milli Sheerness og Shoeburyness (þ. e. Nore).
Það er Kotvöllum að þakka, að Thames byrjar
göngu sína til sjávar, og af því að hún er skipgeng
stórskipum upp að London, er sá bær orðinn stærsta
borg heimsins. Ekki vita nú Lundúnabúar, að þeir
séu í þakklætisskuld við Kotvelli. Þeir vissu þó áð-
ur, að ullin, sem þeir fluttu út, var frá Kotvöllum.
Júlíus Caesar nefnir Thamesfljót í 5. kapítula „De
Bello Gallico“ (Um ófriðinn við Gallíumennl árið
50 fyrir Kristburð. Þá var borg við fljótið, sem Róm-
verjar kölluðu Londinium. London var þá 2000 ára
gömul 1950, en hvað lengi hún hefur verið helzta borg
Kelta fyrir þann tíma, vita menn ekki. Hún hét þá
Llyndyn (llyn er vatn, dyn er hæð, þ. e. borgin á
hæðunum við vatnið).
Léttfeti var léttur á sér lil næsta áfangastaðar,
Kingston Lisle. Gestgjafi minn þar varð léttbrýnn, er
hann heyrði, að ég kaimi beint frá Vallastöðum (Stow
in the Wold). Spurði hann strax, hvort és hefði
nokkurn tíma séð annað eins fé og Kotvallakindurn-
ar, ullina á þeim og holdin. Ég sagðist vera samdóma
honum, en smalarnir væru engu síður mcrkilegir og
skemmtilegir. Við Léttfeti áttum Kotvallakindunum
að þakka fyrir góða gistingu hjá honum, konu hans
og tveim dætrum. Ég fékk glænýjan silung í kvöld-
verð, sem gestgjafi hafði veitt í á þar í grend um
morguninn. Léttfeti vildi heldur liggja úti í góðviðr-
inu en inni, og voru stúlkurnar að gera gælur við
hann.
Daginn eftir var ferðinni heitið til Marlborough,
17—18 enskar mílur, og komum við þangað snemma.
Bærinn eða þorpið hefur mikinn forneskjusvip. í hon-
um er aðeins ein breið gata og luisin báðum megin
hennar eru svo til öl 1 frá dögum Jakobs I. Englands-
konungs, 1603—’25. Efrihluti húsanna skútir fram yf-
ir götuna. Gömul kirkja í bænum, Preshutekirkja. á
mikla fiskiþró, sem gerð var á miðöldunum. Kaupir
söfnuðurinn, að lokinni guðsþjónustu, fisk af prest-
inum. Kaupandi bendir á fisk, sem er að synda í
þrónni, og hann er þá veiddur handa honum. Þetta
lærðu Englendingar af Rómverjum, sem stjórnuðu
Englandi í 500 ár, þ. e. 50 f. Kr. til 450 e. Kr. Rústir
og menjar hinnar fornu menningar Rómverja eru enn
að koma í ljós út um allt England.
Gestgjafinn í Marlborough var eins forn í háttum
og bærinn er fornlegur. Hann setti Léttfeta í hesthús.
Voru hafrar og taða sitt í hvoru horni jötunnar. Létt-
feti snerti ekki við höfrunum. Gestgjafi steikti kjöt á
teinungum yfir brennheitum kolaeldi. „Svona steiktu
langalangafar mínir kjöt á 16. og 17. öld. og ég væri
ættleri, ef ég færi að steikja það öðruvísi“, sagði hann.
Hér er gagngerð afturför í matreiðslu. Karli þótli
vænt um, að ég samsinnti honum. Urðum við mestu
mátar ög Léttfeti naut þess.
Næsti áfangi til Dorchester við Ermasund var um
20 mílur. Dorchester er eldgamall bær í Dorsetsliire.
Þar bjó skáldið Thomas Hardy, (1840—1928). —>
Ætt hans er frá Normandíu. Le Hardy var land-
stjóri á Jersey (Geirsey) við strönd Normandíu. -—
Skáldsögur hans um Dorsetshire-bændurna eru ein-
stæðar í enskum bókmenntum. Bændurnir vinna alla
vinnu sína í dag eins og þeir unnu hana fvrir 1000, eða
1500 árum. Þeir halda öllum fornum venjun., eru
fámálugir og láta ekki stórtíðindi, hvort heldur á
Englandi eða í umheiminum á sig fá. Þeir eru dulir
og láta aldrei sjá á sér neina tilfinningar, og því síð-
ur koma þeir orðum að þeim, nema ef þeim hrýtur
orð ósjálfrátt. Annars eru þeir orðlausir eins og nátt-
úran sjálf, sem þeir eru samvaxnir. Mesta rit Hardys,
„The Dynasts“ (stjórnendurnir), kom út á árunum
1904—1908. Segir hann í því frá baráttu Englands
við Napoleon á fyrsta fjórðungi 18. aldar. Dorse£-
bóndinn berst dögum saman eins og hetja, en allur
gauragangurinn er utanvelta hjá lionum, tímatöf frá
vinnu hans.
Hardy lætur í söguljóðum sínum ósýnilega veru
dæma óhlutdræga dóma um hina miklu atburði, sem
eru að gerast.
Józkir heiðabændur eru nauðalíkir Dorsetbænd-
unum.
Eftir 1909 gaf Hardy sig eingöngu að skáldskap.
Kvæði hans eru mjög ólík kvæðum annarra skálda,
segja sem mest í fæstum orðum, rétt eins og bænd-
urnir hans. Aska hans var jarðsett í Westminster
Abbey, en hjartað lagði hann fyrir, að vrði legsett í
kirkjugarði nálægt bústað hans. Sumar af skáldsög-
um hans eru þýddar á íslenzku.
FRJÁLS V.ERZLUN
171