Frjáls verslun - 01.12.1955, Blaðsíða 14

ég hér — hér." Og hann benti á brjóstið á sér.
„Eina lykilinn."
Nú horfði konan niður fyrir fætur sér, sagði ekk-
ert, og gamli maðurinn hélt áfram, talaði nú hæg-
ar:
„Ég hef beðið um að draga úr, bjóða bara þeim
inn, sem aumastir eru og hygla þeim ekki meira
en svo, að sárasti sulturinn hyrfi. Það er fjórbýli
á Hömrum, og þar eru tvö barnlaus heimili og
mikil fyrirvinna, — og göngulýðurinn fer héðan
út yfir fjörur. Þetta hef ég sagt, en allt forgefins,
og nú segi ég steinstopp."
Hún leit við honum, sáru, biðjandi augnaráði:
„Heldurðu ekki, að okkur endist þetta, þangað
til vaðan kemur?"
Hann hnykkti sér til á ný:
„Vaðan kemur? Hver á víst, að hún komi, og
hver getur sagt um, að nokkurn tíma gefi, eins og
tíðin er? Hnú, þá er líka það, að ætli ég og mínir
líkar séu ekki orðnir linir að skutla rá, hætt við,
að skutullinn kunni að geiga? Hvað fékk ég marga
í fyrravetur? Sjö eða átta — eins og tíðin var þá
og talsvert af sel í firðinum. Vaðan kemur, segir
hún, huh!"
Þuríður heyktist í herðum. Það var sem um hana
færi hrollur.
„En í dag er aðfangadagurinn," mælti hún í bæn-
arrómi.
Hann spratt á fætur, gamli maðurinn, vatt sér
að konunni, studdi hendinni á öxlina á henni,
sagði:
„Enn er ég ábyrgur fyrir lífi barnanna og fólks-
ins yfirleitt á þessu heimili -— og velferð barn-
anna, - mundi ekki sérstök ástæða til að hug-
leiða velferð þeirra — einmitt á þessum degi?"
Hún stundi, húsfreyjan, lá við, að hún kveinkaði
sér, og svo sagði hún lágt, var líkt og hún andaði
frá sér orðunum:
„Og hún Guðlaug gamla var einmitt að segja,
að áður en þessi dagur, þessi blessaður dagur,
sagði hún, auminginn, væri liðinn, mundi bera
hér að garði gesti, sem taka þyrfti sérdeilis vel á
móti."
Hann hringsnerist á gólfinu, kippti hátt fótunum,
sté þeim svo sem fálmandi niður, — stanzaði því
næst frammi fyrir konunni, húsfreyjunni, mælti
hávær, en hálfhás í máli:
„Hún Lauga gamla, hálfrugluð og elliær!" Hann
fór enn einn hringinn þarna á gólfinu, nam síð-
an staðar, sagði lægra en áður, var fastmæltari,
röddin því heitari, sem hann talaði lengur: „Ég
segi við hann, ef út í það á að fara: Þú hefur
falið mér, gömlum manninum, nærri sjötugum
manninum, að forsorga fimm börn. Það gerðir þú,
þegar þú burtkallaðir þann, sem drukknaði héma
í lendingunni. ... Jú, ég veit það eins vel og þú,
svo að ég segi ekki betur, að það var ekkert vit
í að leggja í brimgarðinn einn á bát í staðinn
fyrir að hleypa inn á Sand, en hvaðan kom hon-
um það, þaulvönum og þaulkunnugum — ha? .. .
Ne-ei, ég ætla ekki að bregðast því trausti, sem
mér heíur verið sýnt: Ég segi steinstopp! Nú verður
hér engum veittur beini, engum hleypt inn iyrir
dyr. En í auða stallinum í hesthúsinu má maður
og maður liggja, ef svo stendur á, að veður eða
færð hamlar ferð hans út yfir fjörur. ..." Hann leit
til dyranna: „Sko, nú er hann farinn að snjóa, og
þó held ég, að hann dragi ekki úr frostinu. Það
er forsjón í þessu, svo að maður nefni nú ekki
réttvísina!"
Svo var hann þotinn, gamli maðurinn.
2.
Það var orðið dagsett.
Við hlóðimar í eldhúsinu á Stapafelli stóðu
Þuríður húsfreyja og Vilborg, vinnukonan. Vilborg
hélt á stóru trogi, og húsfreyja færði upp í það
rjúkandi hangikjöt með löngum tréforki og stórri
sleif. Á blakkri rótarhnyðju, sem stóð við dyra-
stafinn, sat húsbóndinn. Um hvítt skeggið flökti
bjarmi úr hlóðunum, og á ennið féll birta frá kolu,
sem stungið hafði verið inn í reyksvertan vegg-
inn. Gamli maðurinn var brúnaþungur. Hann
fylgdi handahreyfingum húsfreyju af tortrygginni
athygli- Annað veifið kyngdi hann munnvatni, og
nasirnar voru óvenju fnæstar.
Allt í einu heyrðist hratt fótatak frammi í göng-
unum. Það hvein í hurðardraganum, dyrnar luk-
ust upp, og inn sveiflaði sér ljóshærð telpa. Hún
stóð andartak þegjandi með kipruð augu og op-
inn munn, en kallaði síðan fljótmælt:
„Mamma, mamma! Ég átti að segja þér frá
henni Laugu gömlu, að nú væru gestirnir komnir.
Þeir hefðu verið að guða á gluggann, og nú yrðir
þú að fara út og taka á móti þeim. •. . Heyrirðu?
Nú eru þeir að þjóta fram, Siggi og Baddi og
Gilli! . .." Og telpan vatt sér að dyrunum. Það
hvein i hjólinu, og svo var þá telpan horfin.
Sigurður gamli stóð á fætur. Augu þeirra hús-
freyju mættust. Hún stóð yfir rjúkandi hangikjöts-
troginu, hann með aðra höndina á hurðinni.
158
FRJÁLS VERZLUN