Frjáls verslun - 01.05.1959, Blaðsíða 29

smámuni, síðan æ meira og mcira, unz svo cr kom-
ið scm dæmin sýna nú í dag.
Ég talaði með vilja um „svonefndar kjarabætur“.
Raunverulegar kjarabætur allra landsmanna geta
aðeins orðið mcð því móti, að meira lcomi til slcipta,
að heildartekjurnar aukist. Einstakar stéttir geta
og unnið scr kjarabætur á kostnað annarra, e£ lilut-
ur þeirra a£ þjóðarkökunni verður hlutfallslega
stærri en áður. I hvert skipti, sem eitt stéttarfólag
gcrir nýjan kjarasamning, lítur svo út í bili, sem
það ha£i náð þessu marki, — en reynslan sýnir,
að öll hin koma á eftir og fá svipaðar kjarabætur.
Hlutfallið raskast furðulítið £rá án td árs.
Hundrað krónur látast vera tvö hundruð
Þegar útflutningsframleiðslunm er ætlað að bera
meiri byrðar en hún fái nsið undir, er gengislækk-
un sú leiðin, sem beinast liggnr við td úrlausnar.
En óvinsældir þeirrar leiðar meðal almennings, sem
hlýtur að verða áhrifa hennar var mjög fljótt og
mjög áþreifanlega hér á landi, vegna þess hve
margar neyzluvörur eru fluttar inn frá öðrum lönd-
um, svo og það, að átrúnaðurinn á eitt höfuðskurð-
goð Islendinga, vísitöluna, dregur mjög úr áhrif-
um gengislækkunar, hefir orðið td þess að stjórn-
málaflokkarnir hafa nú síðustu árin fremur kosið
að fara styrkjaleiðina.
Dænuð er ósköp ljóst. Tíu menn ætla að skipta
með sér i ooo krónum. Ef hver þeirra léti sér
nægja i oo krónur, væn þetta ekki flókið mál. En
nú vdl hver þeirra um sig fá 200 krónur. Þetta er
líka framkvæmanlegt, ef þeir skattleggja sjálfa sig
um þessar 1 000 krónur, sem á vantar, og skipta
síðan skattinum með sér sem styrk eða heiðurs-
launum.
Það verkefni, sent íslenzk stjórnvöld setja sér í
dag, er alveg tdsvarandi þessu, ef litið er á það frá
heildannnar sjónarmiði. Við fáum t. d. £ 1000
fyrir útflutning emhvers varnings. Þeim er skipt
í banka fynr rösklega 45 þúsund krónur, en þeg-
ar þau koma til skipta meðal almennings, er heimt-
að að þau þykist vera 60—70 þúsund krónur.
Þetta er því aðeins framkvæmanlegt, að hinn sanu
Á styrkjamiðum.
almenningur leggi þessar 1 5—25 þús. kr., sem á
vantar, í púkkið. Hvort það lendir á sömu einstak-
lingum eða öðrum kemur ekki málinu við í þessu
sambandi. Kjarasamningar og skattapólitík eiga að
leysa úr þeim vandamálum, sem þar koma upp.
Skattar eða falskar ávísanir
Aðferðm er ankannaleg, en bún er hugsanleg
og framkvæmanleg, ef menn vilja endilega kom-
ast hjá því að viðurkenna, að gengið á gjaldeyrm-
um sé falskt. En það verður þá að vera skilyrði,
að skattar séu á lagðir fyrir öllu því sem á vantar.
Útflytjendur þyrftu ekki heldur að hafa a£ þessu
annan ama en sknffinnskuna, e£ þeir fengju fullar
uppbætur á allan útflutning og jafnar uggbœtur,
hvaða útflutning sem um vœri að rœða.
Ég vil skýra þetta ofurlítið nánara. Það atriði,
að nýja skatta verði að leggja á fyrir styrkjunum,
liggur væntanlega nokkuð í augtim uppi. Hver ætti
annars að borga brúsann? Það mætti náttúrlega
PRJÁLS VEUZLUN — FYLQIRIT
29