Frjáls verslun - 01.05.1959, Blaðsíða 45

ingur fari þangað, sem við fáum mest fyrir hann i
raunverulegum verðmætum.
Það fer nú að verða ljóst, hverjar niðurstöður
mínar eru.
Við eigum að taka þátt í fríverzlunarsamningn-
um þegar þar að kemur, ef tekið verður tillit til
þeirra hagsmuna, sem við eigum að gæta um út-
flutning fisks og fiskiifurða. Annars höfum við
ekki um neitt að semja.
En hvað sem öðru líður, hvort sem við verðum
aðiljar að fríverzlunarsvæði eða ekki, eigum við
sjálfra okkar vegna að taka upp friverzlunarstefnu.
Engin önnur stefna samrýmist hagsmunum þess
lands, sem hefir mesta utanríkisverzlun nuðað við
íbúafjölda af öllum löndum í heimi.
Röksemdirnar fyrir verndinni af styrkjum, toll-
um og höftum eru margar og ísmeygilegar, en ég
get fullvissað menn um, að þær eru ekki haldbetri
cn röksemdirnar fyrir því forðum, að við mættum
ekki missa þúfurnar úr túnunum.
Vestrœn samvinna í framkvœmd
Hinn 14. nóvember 1956 undirntuðu fulltrúar
íslenzkra og brezkra utgerðarmanna samning í París
um landanir í brezkum höfnum á afla íslenzkra
fiskiskipa. Samningur þessi er merkilegur fynr
margra hluta sakir. Fyrst er það, að með honum
og yfirlýsingum þeim, sem fulltrúar Islands og
Bretlands í Efnahagssamvinnustofnun Evrópu
(OEEC) gáfu samtímis á vegum ríkisstjórna sinna
á ráðsfundi, var endi bundinn á hina leiðu deilu
við brezka útgerðarmenn, sem leiddi til löndunar-
bannsins á íslenzkum fiski. Efm samningsins er
og að mörgu leyti merkilegt, fyrst og fremst það,
að hann er gerður til langs tíma, — óuppsegjan-
legur í 1 o ár, enda þótt gert sc ráð fyrir að hann
verði endurskoðaður á samningstímabihnu. Samn-
íngunnn takmarkar að vísu það fiskmagn, sem ís-
lenzk fiskiskip mega selja á brezkum markaði á
hverjum tíma, en þar á móti kemur það, að ís-
lenzku skipin fá nú jafnrétti við brezk í ýmsum
greinum, þar sem áður var gert upp á milli, okkur
að sjálfsögðu í óhag. Þá má loks nefna það, sem
ekki er ómerkilegast, hvernig samningunnn er orð-
inn til.
Ég mun fyrst fara nokkrum orðum um hið síð-
asttalda atriði. Það hefði einhvern tíma þótt undar-
lega spáð, að brezka heimsveldið sætti sig við það
að taka lausn viðkvæms deilumáls við eitt minnsta
ríki veraldar til meðferðar í alþjóðastofnun, í „sátta-
nefnd“ undir hlutlausu forsæti, þar sem litið væn
á Davíð og Golíat sem nákvæmlega jafnréttháa að-
ilja. En það var þetta, sem gerðist í Efnahagssam-
vinnustofnuninni. Þáverandi útvegsmálaráðherra
íslands, Ólafur Thors, tók málið mjög skörulega
upp á ráðsfundi haustið 1952, og síðan hömruðu
fulltrúar íslands í stofnuninni á því við hvert tæki-
fæn, sem gafst, hvílíkum raneindum við værum
beittir mcð löndunarbanninu. Ennfremur vildi það
happ til, að nokkrir þingmenn í Evrópuráðinu
kærðu Island fyrir stækkun landhelginnar. Sú
kæra varð til þess, að Hans G. Andersen sendiherra
samdi tvær „hvítar bækur“ um málið á vegum
ríkisstjórnarinnar. Þær bækur vöktu mikla aðdáun
erlendra manna, sem vildu kynna sér málið, enda
er þar haldið á máistað Islands af rökfestu, þeklt-
mgu og einurð.
I nóvember 1954 léði fulltrúi Svisslendinga,
Gérard Bauer sendiherra, máls á því í stjórnar-
nefnd stofnunarinnar, að þessi deila væri öllum
aðildarríkjum til minnkunar. Stofnunin yrði að
hafa forgöngu að því að fá löndunarbanmð leyst,
því að það væn blettur á efnahagssamvmnu ríkj-
anna. Þetta varð til þess, að nokkru síðar var ráðs-
PRJÁLS VKIÍZLUN — FYLGIRIT
45