Frjáls verslun - 01.12.1960, Page 10

íslendingar þurfa fyrst og fremst góð, einföld íbúðarhús, sem byggð eru við fullgerðar götur og
gangstéttir. — Myndin sýnir slík hús við San Fransiskó-flóann. Brúin yfir Gullna hliðið sést í baksýn
dettum í formi innanhússskrauts. Einnig er þess að
vænta, að samanburðurinn við aðrar þjóðir og um-
hugsunin um stöðnunina, sem hér hefur ríkt, varð-
andi þarflegar nýjungar við byggingaframkvæmdir,
muni áður en langt um líður leiða til byltingar í
þessum málum öllum. Og mun það ekki hafa litla
fjárhagslega þýðingu fyrir þjóðfélagið. En vart mun
meiri umbóta þörf á öðru sviði hér á landi nú sem
stendur.
★
Þó að nú þurfi að leggja áherzlu á að lækka
byggingarkostnaðinn, á að sjálfsögðu að byggja
gott húsnæði cftir sem áður. Takmarkið á hverjum
tíma er, að sem flestir, *g helzt allir landsmenn geti
notið slíks húsnæðis. Þrátt fyrir stórátak, einkum
af hálfu Reykjavíkurbæjar, til að útrýma hinu svo-
kallaða heilsuspillandi húsnæði, býr enn nokkur
hluti þjóðarinnar við mjög lélegan húsakost, — í
bröggum, skúrum og í kjöllurum og á háaloftum
gamalla húsa. Þessu þyrfti öllu að útrýma, en það
er hægar sagt en gert, einkum fvrir þá sök, að sumu
fólki er vart hægt að hjálpa. Enda eru þeir til, sem
vilja búa í lélegu, ódýru húsnæði til þess að geta
eytt meiru í annað.
Flestir íslendingar munu vera þeirrar skoðunar,
að réttlátt sé að hjálpa því fólki, sem hefur orðið
undir í lífsbaráttunni. Meðal annars með útvegun
húsnæðis, ef þörfin cr mjög brýn. Til þess að öllu
réttlæti sé fullnægt, er þó nauðsynlegt, að slík
hjálp sé innan hóflegra takmarka, fyrst og fremst
fyrir þá sök, að það eru svo margir, sem ekki
myndu liika við að misnota hjálpsemi þjóðfélags-
ins. Og ekki má heldur deyfa sjálfsbjargarviðleitn-
ina, sem framfarirnar eiga að byggjast á. í þessu
sambandi er vert að hugleiða, hvort opinber að-
stoð við húsbyggjendur hefur alltaf fullnægt öllu
réttlæti. Heyrzt hefur um fólk sem ekki hefur viljað
flytja úr lélegu húsnæði (svo sem bröggum) til þess
að fá að njóta opinberra styrkja síðar, — og sumir,
sem hafa notið slíkra styrkja, hafa eftir skamman
tíma búið við mun betri lífskjör en ýmsir, sem enga
styrki fengu. Það er margt að varast í réttlætis-
baráttunni.
Hætt er við, að heilsuspillandi húsnæði verði
aldrei útrýmt með öllu, nema skipulega verði unnið
að því að byggja ódýr „bráðabirgðahús“ í líkingu
við „Höfðaborg“ í Reykjavík, þar sem fólk geti
fengið leigt við vægu verði. Þetta þarf að vera
sómasamlegt húsnæði, en þó ekki búið þeim þæg-
indum, að það dragi úr vilja alls venjulegs fólks til
að komast í annað betra. Slíkt húsnæði, scm þyrfti
að endurnýja á t.. d. 25 ára fresti, mætti alls ekki
mynda stór hverfi, heldur ætti þvert á móti að
dreifa því víða um borgina og staðsetja það við
10
FRJÁLS VERZLUN