Frjáls verslun - 01.12.1961, Page 48

og láta þá njóta reynslu og kunnáttu hinna gömlu.
En hinu hefði mátt búast við, að eftir að erlendir
minkahundar hafa sýnt, hve gagnlcgir þeir eru sem
dýrhundar og jafnvel ckki lengra síðan en i haust,
að íslenzkir hundar unnu eigendum sínum mikið
gagn mcð því að grafa fé lir fönn, hefðu vakizt upp
einhverjir mcnn með bændastétt landsins, sem
beittu sér fyrir uppeldi og þjálfun íslenzkra dýr-
hunda og rakka, sem beinlínis væri kennt að leita
fjár, sem fennt hefði, þar eð erlendis er nú kapp-
kostað að koma upp skólum fyrir snjóhunda, sem
svo eru kallaðir, og ætlaðir eru til þess eins að
grafa niður á menn, sem lenda í snjóflóðum. Og
eins og það trúlega verður svo, að þýzkir hrossa-
ræktarmenn hreinrækti íslenzka úrvalshesta, þjálfi
til ýmissar notkunar og selji þá í framtíðinni mjög
háu verði, eins reynist það maður vestur í Amer-
íku, sem einn hreinrækti íslenzkt hundakyn, kynni
það síðan og selji einstök dýr fyrir ærið fé, unz
kynið hefur ldotið frægð og aðrar þjóðir taka einn-
ig að rækta það.
f útlöndum er það sem sé vísindaleg atvinnu-
grein, eins og til dæmis nautgripa-, sauðfjár- og
liestarækt, að ala upp hunda af hreinum kynjum.
Þar þykir sjálfsagt að setja reglur um hundahald
— og að þess sé gætt, að reglunum sé hlýtt. En það
mundi þykja furðuleg ráðstöfun og frekleg skerð-
ing á einstíiklingsfrelsi, að mönnum væri bannað
að hafa hunda, hunda, sem aldrei komi innanbæjar
út af einkalóð eigendanna nema í bandi. Þar er
sem sé viðurkennt, að hundar séu börnum ómetan-
legir félagar og vinir, og tillitið, sem barnið tekur
til slíkra ómálga vina sé þeim þroskandi skapgerð-
arleg þjálfun, þar eð það tillit er ekki orðið til af
illri nauðsvn eður fyrir boð cða bann. Þá er og vit-
að, að fjölda einstæðinga er hundurinn liollvinur
og félagi, en cinnig fjölmörgum öðrum, enda eru til
margir vitnisburðir frá mikilmennum sögunnar um
bað, hvers þeir hafi nietið hundinn sinn. Skáldið
Byron unni hundi sínum hugástum. og hundur hans
hafði bjargað honum frá bráðum bana f æsku.
Spekingurinn Rousseau mælti þannig eftír einn af
hundum sínum:
„Hann var vinur minn og lagsbróðir, og átti
þessi nöfn betur skilið en flestir aðrir, sem svo hafa
viliað kalla sig.“
Skáldið Walter Scott sagði:
„Það er það að því að eiga hund, að hann devr
svo fljótt, en ef hann lifði nú í 50 ár og dæi svo,
hvað ætti þá að verða af mér?“
Hinum spakvitra afburðamanni, Darwin, þótti
svo vænt um gamlan hund sinn, að ættingjar hans
gerðu allt, scm þeir gátu til að halda lífinu í rakk-
aninn, því að þeir héldu, að spekingurinn aldraði
þyldi ekki lát hans. Og tveim dögum seinna en
Darwin dó hundurinn. Skáldið Ivan Turgenjev
segir:
„Hundurinn horfir á mig og ég horfi í augun á
honum. Það eru ekki dýr og maður, sem horfast
þannig í augu. Það eru tvenn augu eins sköpuð,
sem snúa hvor við öðrum, og úr þeim báðum skín
löngun eftir nánari vináttutengslum.“
Hér á íslandi færast hundabönnin lengra og
lengra út í dreifbýlið. Trúlega verður það brátt
bannað í sveitunum eins og í bæjunum að hafa
hund, því að sakir menningarlegs jafnvægisleysis í
sveitum gegnir höfuðborgin sannarlega forustuhlut-
verki á hösluðu sviði bændamenningarinnar, og
líklega verða svo á flugvélum, sem eyða amerísku
eða rússnesku benzíni, smöluð afréttarlöndin, eins
og þegar eru dæmi til. Hér á landi þvkir alls ekki
fært að setja strangar reglur um hundahald og
gæta þeirra, en hins vegar þykir bann næsta hand-
hægt. Okkur sem höfðum hunda og önnur dýr að
Icikfélögum í bernsku og síðan að vinum og vinnu-
félögum, finnst bæði furðulegt. og hörmTdegt, að
svo skuli vera komið, að börn bæjanna sumra hér
á Islandi reka ekki einungis upp skelfingaróp, ef
þau augum líta hundkvikindi af hreinni tilviljun,
heldur nötra af hræðslu, ef þau sjá trítla í nánd
við sig gulan kjúklingshnoðra. Hins vegar þjóta
þau óhrædd þvert í veg fyrir æðandi og skarkandi
bíla!
Mér er ógleymanleg stund, er ég sat úti í tún-
brekku lítill sveinn og treysti mér ekki að leggja
á brattann, tók svo það ráð að æpa hástöfum, eu
árangurslaust. Þá setti að mér sára hrvggð og ég
grét beiskum tárum. Ég var aleinn og yfirgefinn í
stórum og uggvænlegum heimi. Ég var Adam, út
rekinn úr Paradís. Þá var það allt í einu, að ég
heyrði bofs, og um leið sleikti mjúk og vot tunga
tárvættar hendur mínar. Ég tók þær frá andlitinu,
og við mér brostu tvö dimmbrún og hýrglöð hugg-
unaraugu! Svartur hundur með hvíta bringu og
hvítan sokk á hægra fæti, Kaffon! Ég greip hönd-
unum um háls honum og hallaði mér upp að þúfu,
og þarna fannst ég sofandi í loðnu og hlýju fangi
hundsins, við báðir í grænu fangi brekkunnar —
skrýddu gulum djásnum himnasmiðsins.
44
FHJAI.S VERZUTN