Frjáls verslun - 01.01.1972, Page 17

Útlönd
Noregur
Hlutabréfakaup —
ný almenningsíþrótt?
Áhugi á hlutabréfakaupum
fer um Noreg eins og eldur í
sinu. Fólk, sem aldrei áður
hefur séð hlutabréf, fylgir
nú straumnum inn á hlutabréfa-
markaðinn, vegna þess hversu
mörg fjölskyldufyrirtæki verða
almenningshlutafélög. Sá tími
er liðinn. þegar umræður um
hlutabréf voru takmarkaðar við
lítinn hóp útvaldra. Nú eiga
fleiri hlutabréf en nokkru sinni
áður í sögu Noregs, og það er
ósköp venjulegt fólk, sem hefur
bætzt við. Verkamenn og skrif-
stofumenn hafa vaxandi áhuga
á að eignast hlutabréf, að sumu
leyti í von um ábata, og að
sumu leyti eru þeir að hugsa
um „spenninginn“, sem því
fylgir. Eru kaup hlutabréfa að
verða ný almenningsíþrótt þrátt
fyrir tilraunir ríkisstjórnarinn-
ar til að hindra þá þróun?
Þegar G. Block Watne A/S
varð almenningshlutafélag í
haust, skrifaði starfsfólk fyrir-
tækisins sig fyrir hlutabréfum
fyrir 200.000 norskar krónum.
— Hjá Tandbergs Radiofa-
brikk A/S hefur starfsfólkið
mikinn áhuga á hlutabréfa-
kaupum, og auk þess fær það
tvo fulltrúa í stjórn fyrirtækis-
ins.
— Svipaðan áhuga meðal
starfsfólks má sjá í öðrum fjöl-
skyldufyrirtækjum, sem hafa
orðið almenningsfélög.
— En áhuginn nær ekki að-
eins til starfsfólks. Hlutafélög-
in, sem hafa opnazt almenningi,
hafa dregið til sín stóran hluta
almennra borgara í Noregi.
HLUTHÖFUM FJÖLGAR.
Fjöldi hluthafa í félögum,
sem eru skráð í kauphöll, óx
á skömmum tíma úr 15.000 upp
í 300.000 í ársbyrjun 1971. Við
síðustu áramót mun talan hafa
verið miklu hærri, og búizt er
við, að hlutabréfaveltan hafi ár-
ið 1971 verið þrisvar sinnum
meiri en hún var tveimur ár-
um áður!
Her er orsök þessa skyndilega
hlutabréfa,,æðis“ í Noregi?
Þeir, sem hafa fylgzt með,
telja, að aðalorsökin séu
„gullnu“ fjölskyldufyrirtækin,
sem hafa verið opnuð almenn-
ingi á seinasta ári og tekið með
sér margar þúsundir nýrra hlut-
hafa, sem hafa fjárfest í þeim.
Önnur orsök er þessi: Fólk hef-
ur nú meiri peninga í höndun-
um en nokkurn tíma áður.
Aukinn áhugi kemur fram í
hreinum tölum:
Um 20.000 Norðmenn skrif-
uðu sig fyrir hlutabréfum, þeg-
ar Sverre Munck A/S varð al-
menningshlutafélag í haust.
Hjá G. Block Watne A/S var
fjöldinn um 14.000. Og Helly-
Hansen A/S fékk áskrift um
10.000 manna, þegar það var
opnað almenningi fyrir ári.
Þetta eru ekki lágar tölur,
þegar menn vita, að aðeins tvö
norsk hlutafélög, sem eru skráð
í kauphöll höfðu fleiri hluthafa
en 20.000. Það eru Norsk Hydro
og Borregaard.
Áhuginn á hlutabréfakaupum
kom einnig greinilega fram,
þegar nærri 44.000 hluthafar
tóku þátt í stofnun Det Norske
Oljeselskap A/S snemma í
haust. Forgöngumenn stofnun-
arinnar voru frá öllum lands-
hlutum, og það voru hluthaf-
arnir líka.
Fjölskyldufyrirtækin fimm,
sem hafa verið opnuð almenn-
ingi á seinasta ári eða munu
verða það, eru þessi: Helly—
Hansen A/S, Norlett A/S,
Sverre Munck A/S, G. Block
Watne A/S og Tandbergs Rad-
Fjöldi hlutabréfa óx úr 15000 í um 300000 í ársbyrjun 1971.
FV 1 1972
13