Frjáls verslun - 01.01.1973, Qupperneq 65

ir, er hagstætt og rökrétt að
velja staðlaða liti, sem auðvelt
er að blanda.
í notkun er litakerfi (,,Pan-
tone“-kerfi), sem segir til um
samsetningu lita og útlit mið-
að við mismunandi notkun,
svo sem fyrir mattan eða glatt-
aðan pappír, vegna stórra og
lítilla flata.
Eðlilegast er, að fyrirtæki
velji sér lit eða liti og noti
hann út í gegn á öllum gögn-
um fyrirtækis, sem að almenn-
ingi snúa. Hægt er að kalla þá
,,fyrirtækisliti“.
Ég veit um mörg dæmi frá
þekktum, gömlum fyrirtækj-
um, þar sem notaðar eru fjöl-
margar mismunandi leturgerð-
ir á hinum ólíku pappírum,
jafnvel hvert eyðublað með
sinni leturtegund. Engin sam-
ræming í stærðum leturs, ekki
stuðzt við viðurkennda staðla,
hvorki í pappírsstærðum né
því, að tekið sé tillit til þess,
að pappírar eru tæki til hag-
kvæmrar vinnslu. Velritun
bréfa og annarra gagna er stór
liður í starfi fyrirtækja.
Sá tími er liðinn, að fyrir-
tæki með sjálfsvirðingu geti
látið slíkt viðgangast.
Hendið lélegu dóti, sóðaleg-
um, slitnum mótum, látið end-
urvinna merki og skrift. Kom-
ið upp einföldu, samræmdu
kerfi pappíra, byggðu á viður-
kenndum stöðlum og hagræð-
ingarsj ónarmiðum.
3) Kerfisbundin
vinnubrögð.
Stjórn fyrirtækis verður að
sjá til þess, að allt bað starfs-
fólk, er fjallar um útlit á gögn-
um þess, viti um þau grund-
vallaratriði, er máli skipta.
Gera þarf leiðbeinandi út-
tekt af hálfu stjórnar fyrir-
tækis og sé hún unnin af fag-
mönnum á þessu sviði.
Allalgengt er, að stór og
jafnvel smá fvrirtæki erlendis
eiei svona leiðbeinandi reglur
(Design Guide) og margir um-
boðsmenn erlendra fyrirtækja
þekkja bessi plöeg, þar sem
sagt er til um notkun merkja,
lita og fleiri atriða í auglvs-
ingum og öðrum gögnum við-
komandi fyrirtækinu.
Til bess að menn geri sér
grein fyrir því, hver staða fvr-
irtækis er á þessu sviði. mætti
huesa sér könnun/úttekt, sem
fælist í tiltölulega einfaldri
ljósmyndun á þeim þáttum,
Ast A 5l
Aa Aa

X
X DSB kiosk
ii X DSB ekspedition i Norregade 22
4- DSB restaurarrt
DSB restaurant

Þessi dœmi eru sýnishorn úr „Design Guide'' dönsku jórnbraut-
anna. Þar er sagt íyrir um leturgerð, uppsetningu leturs og sýnt
hvernig merkingar líta út í mismunandi notkun. — Unnið aí
danska teiknaranum Niels Hartmann.
sem ég gat um í upphafi.
Pappírai', auglýsingar, skilti
utan/innan, bílar, gluggar,
bæklingar, umbúðir, fatnaður
starfsfólks og e. t. v. fleira.
Ef svarið er samhljóða að
mati fyrirtækis og fágmanna:
Samstætt útlit, greinilegt, fall-
egt, þá er tilganginum náð, og
ekki þörf frekari aðgerða í
bili.
Einnig mætti gera einfald-
ar kannanir á áliti almennings
á þessum þáttum, t. d. spyrja
nokkurn fjölda manna um,
hvort þeir kannist við merki
fyrirtækis innan um önnur
merki ómerkt fyrirtækinu.
Einn meginþáttur í starfi
fyrirtækis er vilji til að vera
sjálfstætt, öðruvísi, — betra
en samkeppnisaðilar. Liðir í
þeirri viðleitni eru löngun til
nýjunga, jafnvel kjarkur til
frumlegheita. En þó skal hafa
að meginmarkmiði samræmi
og ákveðinn heildarsvip í öllu,
sem frá fyrirtæki fer, eða að
umhverfinu snýr.
Einstakir liðir skapa heild-
armyndina: meðferð á skrif-
uðum texta, snyrtilegur frá-
gangur bréfa, góður texti,
vel með farið mál í prentuðum
gögnum, svo sem bæklingum
og auglýsingum.
Einnig vil ég benda á mikil-
vægi þess, að starfskraftar fyr-
irtækis hafi ánægju af því að
vinna eftir þeim leikreglum
og með þeim gögnum, sem fyr-
irtækið kynnir sig með.
Fallegt merki, skrift og
pappírar og vilji til snyrti-
mennsku eru þættir í „sál-
fræðilegri löngun“ teiknara til
að gera góða hluti til kynn-
ingar á fyrirtæki. Auðveldara
er að byggja starf á góðum
hlutum en lélegum.
Að lokum langar mig að-
eins til að koma inn á nýjustu
kenningar um einföldun. Lögð
er á það áherzla hjá mörgum
teiknurum erlendis, að nú sé
ástæða til að einfalda dæmið
enn frekar. Samkeppni merkja
og nafna sé slík, að of mikið sé
að vera bæði með skrift og
merki. Þetta þurfi að einfalda.
Nægilegt sé annað hvort, og þá
frekar nafn, helzt stutt og
greinilegt, t. d. skammstöfun,
sem fyrirtæki gengur undir og
verður einkenni, unnið á sér-
stakan, skýran hátt. Mín skoð-
un er sú, að þessar aðstæður
séu enn ekki fyrir hendi hjá
okkur, en rétt sé að huga að
þessum rökum.
FV 1 1973
65