Frjáls verslun - 01.04.1978, Blaðsíða 31

og það er fyrst nú, að allgóð
stjórn er komin á þessi mál.
Lánsfjáráætlun, sem þrisvar
sinnum hefur verið lögð fram á
Alþingi, þegar fjárlagafrum-
varp er til umræðu, var þörf
endurbót á hagstjórninni.
Skaðleg áhrif áratuga verð-
bólgu eru nú berlega komin í
Ijós, að því er virðist. Á síðast-
liðnu ári óx þjóðarframleiðslan
aðeins um 4% þrátt fyrir afar
mikla fjárfestingu á því ári og
á árunum á undan, og þrátt
fyrir að vinnuafl þjóðarinnar
væri fullnýtt. Ég gat þess áðan,
að hagvöxtur árin 1961 til 1971
var 7,5% að meðaltali, ef sleppt
er árunum 1967 og 1968. (Ef
aðeins er litið á hluta þessa
tímabils, árin 1961—1966, var
hagvöxtur 7,4% á ári að meðal-
tali).
KAMMI UM ÞJÓÐARÚT-
GJÖLDIN NAUÐSYNLEGUR
Þörfin á kerfisbreytingu er
deginum ljósari. Engin þjóð,
sem verslar jafn mikið við út-
lönd og við, þolir 30 til 50%
sveiflur í útflutningstekjum frá
einu ári til annars, nema hag-
kerfið sé einangrað með ýmsum
ráðum gegn öldunum að utan.
Án slíkrar einangrunar er kerf-
ið stjórnlaust eins og dæmin
sanna. Einnig er mikilvægt, að
við setjum ramma utan um
þjóðarútgjöldin og ákveðum á
skipulegan máta hlut sam-
neyslu og fjárfestingar í þjóð-
artekjum.
Ég hef ekki beint skeytum
minum að samtökum launþega
eða hinum ýmsu hagsmunahóp-
um. Frumorsök verðbólgunnar
er annars staðar. En vissulega
færist mikil harka í leikinn,
þegar verðbólgan nálgast 40
eða 50 % á ári. Hver sá hópur,
sem ekki verðtryggir eigur sín-
ar eða laun verður fyrir tilfinn-
anlegu tjóni.
Enda þótt hagsmunahóparnir
beri ekki upphaflega ábyrgð á
vexti verðbólgunnar síðastliðin
sex ár, gerir hinn harði leikur
þeirra það sífellt erfiðara að
færa verðbólguna niður á fyrra
stig.
Aukin þekking er ekki alltaf
til blessunar, jafnvel aukin
þekking á hagfræði, Leiðtogar
launþegasamtakanna hafa nú
lært þá lexíu af ræðuhöldum
stjórnvalda og sérfræðinga
þeirra, að hagstjórn á verð-
bólgutímum er fólgin í því, að
skerða kaupgetu fólks til að
draga úr heildareftirspurn í
landinu. í kjarasamninga eru
því í vaxandi mæli sett ákvæði,
sem banna hagstjórn, svo sem
aðgerðir í gengismálum og rík-
isfjármálum, að viðlagðri rift-
ingu samninganna. Þarna eru
enn ein rök fyrir því að hraða
nýrri kerfisbreytingu.
SKÝRSLA VERÐBÓLGU-
NEFNDAR
Nýlega skilaði verðbólgu-
nefnd merkri skýrslu til ríkis-
stjórnarinnar, en þar bendir
nefndin (eða meiri hluti henn-
ar) á ýmsar nauðsynlegar úr-
bætur í hagstjórn á næstu ár-
um. Tillögurnar eru góðar, en
hafa heyrst áður, svo sem á-
bendingar um þörfina á öflug-
um jöfnunarsjóðum í sjávarút-
vegi, virkari stjórn peninga-
mála, styrkari fjárfestingar-
stjórn og samræmdum tekju-
ákvörðunum og launasamning-
um. Nefndin hefur hins vegar
hvorki fullkannað þessar hug-
myndir né útfært þær í skýrslu
sinni, eins og ekki var að
vænta.
Ég álit ekkert mikilvægara
verkefni bíða okkar á næstu
tveimur árum en undirbúning-
ur að róttækri breytingu á
efnahagsskipan landsins. Þetta
verk er mjög vandasamt tækni-
lega og mörg ljón á veginum.
Undirbúningurinn á að vera í
höndum færustu sérfræðinga
okkar og ekki væri óviturlegt
að bera málið undir fróðustu
menn erlendis.
Hins vegar tel ég, að þegar
sé búið að ræða of mikið við
hin ýmsu hagsmunasamtök um
heildarstjórn þjóðmálanna. Ein-
mitt vegna þess, að þau eru
hagsmunasamtök er öllum
spurningum svarað á einn veg:
meira lianda mér. Hina nýju
skipan verður hins vegar að
leggja undir dóm þjóðarinnar í
almennum alþingiskosningum,
en þjóðin mun þá væntanlega
nota skynsemina sem hún telur
sig fræga fyrir um alla Evrópu
STOFMAMR, FÉLÖG
VERZLUN ARRÁÐ
ÍSLANDS
er allsherjarfélagsskapur
kaupsýslumanna og fyrir-
tækja. Tilgangur þess er að
vinna að sameiginlegum
hagsmunum þeirra, að
styðja að jafnvægi og vexti
efnahagslífsins og efla
frjálsa verzlun og frjálst
framtak.
Verzlunarráð íslands,
Laufásvegi 36,
Reykjavík. Sími 11555.
Skrifstofan er að Hagamel 4,
sími 26850.
Verzlunarmannafélag
Reykjavíkur.
KAUPMANNASAMTÖK
ÍSLANDS
Marargötu 2.
Símar 19390-15841.
FÉLAG ÍSLENZKRA
STÓRKAUPMANNA
er hagsmunafélag stórkaupmanna
innflytjenda og umboðssala.
FÉLAG ÍSLENZKRA STÓRKAUPMANNA
TJARNARCÖTU 14 -- RKYKJAVlK — SlMl 10G50.
FV 4 1978
31