Frjáls verslun - 01.12.1978, Síða 43

Kostir og gallar vísitölureiknings-
skila
Einn meginkostur vísitölureikningsskilanna, er
framkvæmdamöguleiki þeirra. Aöferðin felur ekki í
sér fráhvarf frá þeim meginreglum sem reiknings-
skil eru unnin eftir og því er tiltölulega einfalt að
bæta þeim upplýsingum, sem vísitölureiknings-
skilin veita, við þau reikningsskil sem nú eru sett
fram. Þar sem byggt er á reglum hefðbundinna
reikningsskila eru atJar niðurstöður vísitölureikn-
ingsskilanna sannreynanlegar því þær byggja á
staðreyndum en ekki á huglægu mati. Þannig eiga
tveir aöilar sem semja vísitölureikningsskil fyrir
sama fyrirtækið að fá sömu niöurstöðu ef þeir nota
sömu vísitöluna.
Vísitölureikningsskilin bæta úr einum aðalgalla
hefðbundnu reikningsskilanna sem er sá að fjár-
hæðir þeirra eru framsettar í mælieiningum sem
vart geta talist samanburðarhæfar, t.d. króna frá
1977 og króna frá 1954. Með því að samhæfa
mælieininguna leiðréttist einnig það ofmat á
rekstrarlegum hagnaði sem fram kemur í hefð-
bundnum reikningsskilum þar sem sölutekjur eru
mældar með fleiri, nýrri en verðminni krónum en
kostnaðurinn með færri, eldri og verðmeiri krón-
um. Benda má á að þetta ofmat á rekstrarlegum
hagnaði getur verið verðbólguhvetjandi þar sem
það getur leitt til aukinna fjárfestinga á grundvelli
vafasamra upplýsinga, krafna um launahækkanir
og aukinnar arðsútborgunar.
Annar kostur samræmdrar mælieiningar vísi-
tölureikningsskilanna er samanburðarhæfni milli
ára og milli fyrirtækja. Hluthafar og væntanlegir
hluthafar geta séð hvort almennur kaupmáttur
hreinnar eignar fyrirtækisins eykst eða minnkar og
borið saman við þróunina hjá öðrum fyrirtækjum.
Einnig verða útreikningar ýmissa kennitalna t.d.
um gjaldhæfi, veltufjárhlutfall, veltuhraða vöru-
birgða o.fl. marktækari og ætti það að hjálpa bæði
stjórnendum og öðrum lesendum reikningsskil-
anna t.d. lánastofnunum að draga réttar ályktanir
af slíkum útreikningum.
Enn einn kostur við vísitölureikningsskilin og
ekki sá minnsti er að sérstök athygli er vakin á
þeim áhrifum sem verðbólgan hefur á þá liði
efnahagsreikningsins sem fastbundnir eru ákveð-
inni fjárhæð þ.e. óefnislega liði. Þessi áhrif koma
hvergi fram í hefðbundnum reikningsskilum en
öllum er þó kunnugt að verðbólgan hefur þessi
áhrif. Með því að setja þau fram sem sérstakan lið
rekstrarreikningsins er stigið stórt skref fram á við í
að auka upplýsingagildi reikningsskilanna.
Vísitölureikningsskilin eru einu reikningsskilin
sem beinlínis leiðrétta áhrif verðbólgunnar. Vegna
þess að í þeim felst einungis leiðrétting á áhrifum
almennra verðlagsbreytinga taka þau ekki tillit til
verðbreytinga sem eru af öðrum toga spunnar.
VERNDUM
ÍSLENZKAN IÐNAÐ
VELJUM PÓLARPRJÓN HF
ÍSLENZKT
Blönduósi
Sími: 95-4270
43